Oolwarder

Oolwarder leeg fröher as Warder in dat Binnendelta von de Elv twüschen (Ole) Süderelv, Köhlfleet un Köhlbrand. Dör Havenboarbeiden is de Ole Süderelv in’n Süden von Oolwarder kumplett verswunnen un de Warder is nu Deel von dat faste Land.

De Naveröörd un -stadtdelen sünd Waltershoff in’n Noorden, Steenwarder in’n Noordoosten, Willemsborg (mit Neehoff, Krusenbusch un Kattwiek) in’n Oosten, Moorborg in’n Süden un Francop in’n Westen.

Dat Rebeed von Oolwarder weer bet 1248 Deel von Gorieswarder. Bi de Allerkindleinsflood 1248 is Gorieswarder uteneenbraken un Oolwarder weer en Insel för sik. De öllsten Oorkunnen, in de Oolwarder vörkummt, hebbt keen Datum. Historikers dateert disse Oorkunnen aver in de Tied üm 1250.

Dör Stormfloden weer en Deel von dat Land unbewahnbor un dorüm hebbt de Arzbischop von Bremen (as Landsherr von dat Stift Bremen) un de Hartog von Bruunswiek-Lümborg an’n 27. Februar 1418 en Verdrag slaten, dat Rebeed nee intodieken. De eerste Nawies för en Kark in Oolwarder is von 1436.

Fröher hett dat Eiland un de Hoff Krusenbusch ok mit to Oolwarder höört.

In’n Düütschen Krieg 1866 un Düütsch-Franzööschen Krieg 1870/1871 sünd 40 Soldaten ut Oolwarder fullen oder vermisst, in’n Eersten Weltkrieg 139 un in’n Tweten Weltkrieg 160.^[1]

Mit dat Gesett över de Havenerweiterung hett de Stadt Hamborg von 1961 af an anfungen, Grundstücken optoköpen un de Inwahners ümtosiedeln. Von 1973 sünd denn ok in groten Stil Hüüs afreten worrn. Mit dat twete Gesett över de Havenerweiterung von’n 20. Januar 1982 weer dat Enn von Oolwarder denn kumplett beslaten. 1989 stünnen blots noch ölven Gebüüd.

Dat Containerterminal hett denn 2002 apenmaakt.

In de Franzosentied von 1810 bet 1814 hett de Oort de Mairie Oolwarder in’n Kanton Willemsborg billt. Dat Rebeed hett in disse Tied 1810 to dat Königriek Westfalen un von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.

De Oort hett vör de Tied üm 1765 rüm de Vaagdie Oolwarder in dat Amt Horborg billt un weer denn von 1765 af an in de Vaagdie Oolwarder un Finkwarder. Na 1885 weer dat in’n Kreis Horborg un na 1932 in’n ne’en, grötteren Kreis Horborg.

Mit dat Groot-Hamborg-Gesett is Oolwarder 1937 Deel von Hamborg worrn.

 

Oolwarder weer evangeelsch-luthersch präägt un hett bet 1979 mit de Gertrud-Kark en egen Kaspel billt. Vondaag höört dat Rebeed offiziell to de Gemeen von de Thomas-Kark in Huusbrook.

För de Kathoolschen is de St.-Marien-Kark in Altno tostännig.

 

Gedenktafeln för de Fullenen ut den Düütschen Krieg, den Düütsch-Franzööschen Krieg un de twee Weltkrieg’ hängt in Oolwarder in de Kark. För de Fullenen ut’n Eersten Weltkrieg steiht tosätzlich en Denkmaal vör de Kark.

2009 sünd in Oolwarder twee Enercon E-126 Windkraftanlagen boot worrn, de mit 6 Megawatt un en Höögd von 198,5 Meter to de höögsten Bowarken in de Hansestadt Hamborg höört.^[9]

De Autobahn 7 is von 1971 bet 1974 dör Oolwarder boot worrn un verlöppt hier över de Hoogstraat Elvmasch. De Opfohrt 30 Waltershoff op de A 7 liggt so dree Kilometer Autofohrt in’n Noorden von Oolwarder.

Iesenbahn-Personenverkehr hett dat in Oolwarder nie nich geven. Dör den Oort löppt aver de Hambörger Havenbahn för den Industrieverkehr in’n Haven. De Bahnhoff Ole Süderelv is 1995 op Oolwarder Grund boot worrn.

• Gustav Wülfken: So schön war Altenwerder. Verlag Uwe Herbst, Neegraven 1989

1. ↑ http://www.denkmalprojekt.org/dkm_deutschland/hh-altenwerder_st_gertruden_1866_1870-71_wk1u2.htm
2. ↑ Christoph B. Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. 1791, Sied 8: https://books.google.de/books?id=jN5QAAAAcAAJ&pg=RA1-PA8
3. ↑ Albrecht Friedrich Ludolph Lasius: Der französische Kayser-Staat unter der Regierung des Kaysers Napoleon des Großen, im Jahre 1812, Band 1. Kißling 1813, Sied 45: http://books.google.de/books?id=Q 5OAAAAcAAJ&pg=PA45
4. ↑ C. H. Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. 1824, Sied 16: http://books.google.de/books?id=tG0AAAAAcAAJ&pg=RA1-PA16
5. ↑ Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 92: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA92
6. ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 128: https://books.google.de/books?id=qTZDAQAAMAAJ&pg=RA2-PA128
7. ↑ http://www.gemeindeverzeichnis.de/gem1900/gem1900.htm?hannover/harburg.htm
8. ↑ ^{a b c d e f} Statistisches Amt für Hamburg und Schleswig-Holstein, Bevölkerung insgesamt, Bezirk Harburg, Ortsteil Altenwerder, online: http://www.statistik-nord.de/fileadmin/regional/regional.php
9. ↑ Angelika Hillmer: Weltstärkste Windräder drehen sich an der A 7, Hamburger Abendblatt, 22. August 2009