Augustinus

Aurelius Augustinus siene Öllern weeren sien Mudder Monika oder Monnica un sien Vadder Patricius. Sien Vadder weer een Beamten vun de Stadt Thagaste un he stünn sik goot. Patricius weer keen besonners frommen Minschen un hett sik eerst kort vor sienen Dood in dat Johr 371 dopen loten. Man siene Mudder, de hett dat so richtig mit de Karken harrt. Se hett ehren Jungen dat Beden lehrt un wat süß noch to´n christlichen Globen tohören deit. Man de lüttje Augustinus is in siene Kinnertiet nich döfft wurrn.

Noh School is he toeerst in siene Vadderstadt gohn, man as he up de högere Scholen wesseln möß, dor güng he noh de Stadt Madaura, de weer nich wiet weg. Studeert hett he denn in Karthago. Dat weer dunntomolen de Hööftstadt vun Noordafrika. Wat he dor lehrt hett, dat harr mit de eegene Geschicht vun Karthago an un vor sik nix to kriegen. He lehr de latiensche Literatuur un de Bildung, so as een Mann de bruken dö, wenn he in Rom Karriere moken wull. He hett de groten Dichterslüe studeert, ganz vörnweg Vergil un hett ok lehrt, woans een goot snacken kann (Rhetorik). Up düt Flach weer besunners Cicero wichtig vör em. Rhetorik woll he to sien´ Beruf moken. Wer öber allens, wat anleeg, goot snacken un schrieben konn, de harr dormols de besten Chancen, uptostiegen.

Mit 19 Johren weer Augustin Schoolmeester för Rhetorik in siene Vadderstadt. Een Johr loter güng he noh Karthago. He woll unbedingt wat weeren in de Welt un he müch dat lieden, wenn de Lüe wunners wat vun em denken döen. Riek woll he ok weeren.

He harr sik vörnohmen, een rieke Deern ut goden Huse to heiroden. Man dor harr he dat nich so drock mit. So nehm he sik toeerst mol een Fründin. Mit ehr hett he 15 Johre lang tosomenleeft. Man ofschoonst he loter so unbannig veel vun sien Leben vertellt hett, hett he den Nomen vun düsse Fro nich verroden. As he noch nich mol 18 Johre oolt weer, kreeg düsse Deern vun em een Söhn, den hefft de beiden Adeodatus nömmt, wat so veel heet, as "Vun Gott schenkt". Düsse Söhn weer een grote Freid för Augustinus, man he is al in dat Johr 390 sturben.

In dat Johr 383 güng Augustin vun Afrika weg. Toeerst versöch he, in Rom sien Arbeit as Professor för Rhetorik uptonehmen, man he keem mit de Studenten in Rom nich torecht. Dat duurt nich lang, dor hölpt em de Präfekt Symmachus, een Stäe as Lehrer för Rhetorik un för de passliche Oort, vör Gericht to snacken, in Mailand to finnen. Mailand weer dormols Residenz vun den Kaiser. In Mailand is Augustin oorntlich vörankomen. He hett Karriere mookt. Bobenhen hett he mit de kathoolsche Karken to kriegen harrt. In Mailand hett de Bischop Ambrosius deepen Indruck up Augustin mookt. De konn snacken un predigen, man nich bloß de Oort un Wies, wie he dat moken dö, man ok dat, wat he seggen dö, geben Augustin allerhand to denken. In Mailand hett sik de Bekehrung vun Augustin afspeelt un in dat Johr 387 hett he sik vun den Bischop süms döpen loten.

 

.Nu weer he een kathoolschen Christen. He geef miteens sien Karriere up un füng an, mit Frünnen un ok mit sien Söhn Adeodatus tosomen in een Huus to leben, so as Mönke dat woll moken döen. Toeerst leeften se tohopen in dat Dörp Cassiciacum un versöchen een vita communis.

388 güng he torüch noh siene Vadderstadt Thagaste. Up den Weg dorhen weer siene Mudder in Ostia sturben, de achter em herkomen weer noh Rom un Mailand. In Thagaste verköff he allens, wat siene Öllern tohöört harr un leef ok hier mit Frünnen tohopen in een Oort Klooster.

391 güng he noh Hippo Regius, wat dune bi weer un güng dor noh Karken. Wat he nich dacht harr: De Lüe in de Karken hefft em sehn un wollen em glieks to jem ehren Bischop moken, weil de ole Bischop Valerius alleen nich mehr togange keem. Dor hefft se em nu noh vörn hoolt, to´n Altoor bröcht un Valerius hett em dor de Hannen upleggt. Man he is nich glieks Bischop wurrn, ma toeerst mol Prediger. Fief Johre loter weer Valerius doot un Augustin is de neegste Bischop vun Hippo wurrn. Dat weer in dat Johr 396. Jeden Dag möß he predigen, Karken holen un Sakramente utdeelen. Mehr as 500 Predigten kannst vundooge noch vun em lesen. Up düssen Posten is Augustin bleben, bit he sturben is. In de Johren bit dorhen weer allerhand los in Rom un in dat Johr 410 hefft de Goten unner Alarich I. Rom innohmen un allens in Twei haut. Dat weer nümms vermoden wesen, datt so wat eenmol passeren konn. Veele Römer sünd as Flüchtlinge noh Karthago utneiht. 426 mark Augustin, datt he süms öller wurr, so, as dormols Valerius. Dor hett he den Presbyter Eraclius to sien Hölpsmann mookt.

Mit 75 Johren is Augustin krank wurrn un dat güng an´t Starben. Dat germoonsche Volk vun de Wandalen leeg mit siene Suldooten al dree Monote ründ um de Stadt un hett ehr insloten. Den Sieg vun de Wandolen hett he nich mehr mitkregen. Dor weer he al doot.

Augustinus is een vun de groten Hilligen vun de kathoolsche Kark. För Martin Luther un Johannes Calvin weer he een vun de groten Tügen vun den wohren Globen ut de verleden Tiet.

He weer een vun de ganz groten Denkers vun de christliche Kark. Berühmt is sien Spruch: "Mien Hart is ganz unruhig, so lang, as bit dat Freden findt in Di, mien Gott". He weer een Minsch, de allens utprobeert hett, ehr datt he to de Wohrheit vun de kathoolsche Lehr komen is. He hett Theoter un Gladiatorenspeele leef harrt un woll Karriere moken as Rhetor in Rom, he is een Liddmaat vun de Sekte vun de Manichäers ween, ehr he sik bekehrt hett to den Globen vun de Karken. He vertellt, datt he eens Daags in´n Goorn vun een Huus in Mailand sitten dö un ut den Goorn vun siene Nobers een Deern höört, de röppt: "Tolle! Lege!" Dat bedutt: "Nümm hen un lees!" Dor nümmt he de Bibel, de he just to ´e Hand hett un kümmt to ´n Globen. Wat em an´t Hart liggen dö, weer de Kraft vun Gott un datt he alleen Minschen to dat Heil oder to de Verdarfnis vörher bestimmen dö.

Schreben hett he unbannig veel. Berühmt sünd siene "Confessiones" (ca.400, "Wat ik to vertellen hebb); "De Trinitate" (ca. 399-419, "Vun Gott sien Dreeenigkeit") un "De Civitate Dei" (413-426, "Vun Gott sien Stoot").

Indrääg in Nakieksels

• Friedrich Wilhelm Bautz: Augustinus, Aurelius. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. Band 1, Traugott Bautz, Noordhusen 1990, Sp. 272–300.
• Günther Binding: Augustinus, heiliger Kirchenvater, lateinischer Kirchenlehrer. In: Lexikon des Mittelalters. Band 1, Artemis, München u. a. 2004 1980, Sp. 1223–1229.
• Wilhelm Geerlings: Augustinus (A.), Augustinismus. In: Lexikon für Theologie und Kirche. Band 1. Herder, 3. Auflage, Freiburg im Breisgau u. a. 2004 2009, Sp. 1240–1247.
• Adolf Jülicher: Augustinus 2. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band II,2, Stuttgart 1896, Sp. 2363–2367.
• Ekkehard Mühlenberg: Augustin. In: Religion in Geschichte und Gegenwart (RGG). 4. Auflage. Band 1, Mohr-Siebeck, Tübingen 1998, Sp. 959–967.
• Karla Pollmann: Augustinus. In: Peter von Möllendorff, Annette Simonis, Linda Simonis (Ruutgever): Historische Gestalten der Antike. Rezeption in Literatur, Kunst und Musik (= Der Neue Pauly. Supplemente. Band 8). Metzler, Stuttgart/Weimar 2013, ISBN 978-3-476-02468-8, Sp. 139–150.
• Alfred Schindler: Augustin/Augustinismus: In: Theologische Realenzyklopädie. Band 4, De Gruyter, Berlin 1979, S. 646–698.

Biografien un Inföörböker

• Gerhard J. Bellinger: Die Lebensgeschichte des Augustinus (354–430). Bezeugt in seinen Confessiones und abgebildet im Freskenzyklus des Benozzo Gozzoli. Books on Demand, Noordersteed 2014, ISBN 978-3-7347-3481-6.
• Peter Brown: Augustinus von Hippo. Eine Biographie. Neeutgaav. Deutscher Taschenbuch-Verlag, München 2000, ISBN 3-423-30759-5.
• Volker Henning Drecoll (Ruutgever): Augustin-Handbuch. Mohr Siebeck, Tübingen 2007, ISBN 978-3-16-148269-4.
• Kurt Flasch: Augustin. Einführung in sein Denken. 3., bibliograafsch aktualiseert Uplag. Reclam, Stuttgart 2003, ISBN 3-15-009962-5.
• Therese Fuhrer: Augustinus. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2004, ISBN 3-534-15768-0.
• Wilhelm Geerlings: Augustinus – Leben und Werk. Eine bibliographische Einführung. Panorama, Padderbuorn u. a. 2004 2002, ISBN 3-506-71020-6.
• Robin Lane Fox: Augustinus. Bekenntnisse und Bekehrungen im Leben eines antiken Menschen. Klett-Cotta, Stuttgart 2017, ISBN 978-3-608-98115-5.
• Christoph Horn: Augustinus. Beck, München 1995, ISBN 3-406-38930-9.
• Gisbert Kranz: Augustinus. Sein Leben und Wirken (= Topos-Taschenbücher. 244). Matthias-Grünewald-Verlag, Mainz 1994, ISBN 3-7867-1795-8.
• Johann Kreuzer: Augustinus zur Einführung. 2., ergänzte Auflage. Junius Verlag, Hamborg 2013, ISBN 978-3-88506-609-5.
• Henri Marrou: Augustinus in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten (= Rowohlts Monographien. 8, ISSN 0485-5256). Uut’n franschen övesett vun Christine Muthesius. Rowohlt, Reinbeek 1958.
• Uwe Neumann: Augustinus. 2. Auflage. Rowohlt-Taschenbuch-Verlag, Reinbeek 2004, ISBN 3-499-50617-3.
• James J. O’Donnell: Augustine. A New Biography. Harper Perennial, New York NY u. a. 2005, ISBN 0-06-053537-7.
• Klaus Rosen: Augustinus. Genie und Heiliger. Zabern, Wiesbaden 2015, ISBN 978-3-8053-4860-7.
• Eleonore Stump, Norman Kretzmann (Ruutgever): The Cambridge Companion to Augustine. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 2001, ISBN 0-521-65018-6.
• Agostino Trapè: Aurelius Augustinus. Ein Lebensbild. 1. Auflage der überarbeiteten und ergänzten Neuauflage. Verlag Neue Stadt, München u. a. 2006, ISBN 3-87996-677-X.