Футуризам: Разлика помеѓу преработките

[[Податотека:FilippoTommasoMarinetti.jpg|мини|Филипо Томазо Маринети]]
'''Футуризам''' е правец во уметноста, радикална варијанта на [[експресионизам|експресионизмот]]. Настанал во [[Италија]], во почетокот на [[20XX век]], а основач е [[Филипо Томазо Маринети]] со својот „Манифест на футуризмот“ од [[1909]] година.

Како и [[експресионизам|експресионизмот]], футуризмот ги негирал сите традиционални форми во историјата на уметноста, филозофијата и културата, како и во јавниот и во политичкиот живот, барајќи конечно раскинување со минатото. Маринети ја засновал новата уметност во ритамот и тенденциите на модерната, машинска цивилизација: на енергијата и лудата смелост, дрскост и побуна, на брзината од тркачкиот автомобил и авионот, на убавината и занесот на борбата, на пламенот на војната „кој претставува единствена хигиена на светот“. Во оваа последна точка футуризмот се разликува од останатите правци, но и од рускиот футуризам, во кој има изразено антивоено расположение. За руските футуристи „војната е зло“. Милитаристичко-воената и националистичко-освојувачката платформа го доведуваат футуризмот во крилото на италијанскиот [[фашизам]], кој и официјално го прогласил футуризмот за свој уметнички израз.

Футуризмот имал многу повеќе уметничко-креативни црти во [[Русија]], каде го претставувале двајца големи поети: [[Велимир Хлебников]] и [[Владимир Мајаковски]]. Рускиот футуризам во еден свој тек имал изразено револуционерен карактер, а со италијанскиот футуризам имал заедничко само некои формално-изразни елементи.

Футуризмот имал одек и во [[Украина]], [[Полска]], [[Унгарија]], [[Шведска]], [[Финска]], [[Шпанија]] и во [[Америка]].

Маринети напишал еден манифест на футуризмот, во Фибера, Франција, кој се состои од неколку точки што треба да бидат закон на овој правец. Она што е најважното во манифестот на Маринети е повикот да се отфрли минатото, да се запалат музеите, библиотеките, академиите и да се почне од ново. Сè што е од пред него е безвредно, неупотребливо за едно ново динамично време. Тој манифест на Маринети се јавува како зародиш на сите оние апсолутни негации со кои се карактеризираатодликуваат многуте модернистички правци, што се раѓаат во занесот на фанатизмот.

Во манифестот се нагласува дека војната е „најголемата хигиена на човештвото“. Футуристите-милитаристи се значајни со тоа што навистина бараат да се ослободи поетскиот разум од стегнатите рамки со кои се карактеризираодликува [[поезија|класичниот стих]]. Футуристите го негуваат т.н. „слободен стих“.

Речиси без задоцнување после италијанскиот футуризам се појавува рускиот футуризам. Родоначелници се [[Велимир Хлебников]] и [[Владимир Мајаковски]], кои објавуваат „шамар на општествениот вкус“. И тие се залагаат за тоа да се изрази динамичноста на новото време. Песните да проговорат со шумот на големите градови и големите улици. Во еволуцијата на поетскиот збор, тие многу придонеслепридонеле за внесување на нови мотиви.

{{Commons categoryрв|Futurism (art)}}

*[http://www.italianfuturism.org Italian Futurism News] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20210401161305/https://www.italianfuturism.org/ |date=2021-04-01 }}

*[http://english.scuderiequirinale.it/canale.asp?id=765 Centenary exhibition at the Quirinale, Rome, opening 20 February 2009] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20090126103310/http://english.scuderiequirinale.it/canale.asp?id=765 |date=2009-01-26 }}

*[http://www.newmusicbox.org/page.nmbx?id=59tp01 The Futurist Moment: Howlers, Exploders, Crumplers, Hissers, and Scrapers] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050408135849/http://www.newmusicbox.org/page.nmbx?id=59tp01 |date=2005-04-08 }} by Kenneth Goldsmith

*[http://serdar-hizli-art.com/modern_painting/futurism.htm 1910 Futurist Movement Manifesto] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080510115639/http://serdar-hizli-art.com/modern_painting/futurism.htm |date=2008-05-10 }}

*[http://www.montebellunadistrict.com/notizie_MS/futurism/ The influence of Futurism on sport design] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110714113016/http://www.montebellunadistrict.com/notizie_MS/futurism/ |date=2011-07-14 }}

*[http://artyfacts.info/Futurism.htm Artyfacts] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110721184502/http://artyfacts.info/Futurism.htm |date=2011-07-21 }}

[[Категорија:ЛитературниКнижевни правци]]