Nothing Special »
Address
:
[go:
up one dir
,
main page
]
Include Form
Remove Scripts
Accept Cookies
Show Images
Show Referer
Rotate13
Base64
Strip Meta
Strip Title
Session Cookies
Aller au contenu
Menu principal
Menu principal
déplacer vers la barre latérale
masquer
Fikarohana
Fandraisana
Wikipedia finday
Pejy rehetra
Pejy vaovao
Takelaka kisendra
Fikambanana
Toerana iraisana
Toerana iombonana
Non-malagasy speakers
Handray anjara
Fampidirana
Fiovana farany
Ny vaovao
Handefa takelaka
Kianjam-pasika
Fanoroana sy fitsipika
Renipejy
Fototra dimy
Fanamboarana takelaka
Tadiavo
Tadiavo
Fanomezana
Apparence
Hamorona kaonty
Hiditra
Fitaovana manokana
Hamorona kaonty
Hiditra
Pages pour les contributeurs déconnectés
en savoir plus
Fandraisan'anjara
Pejin-dresaka
Fanovana
Etazonia
(fizarana)
Ajouter des langues
Lahatsoratra
dinika
Malagasy
Hamaky
Ovaina
Hanova ny fango
Hijery ny tantara
Fitaovana
Outils
déplacer vers la barre latérale
masquer
Actions
Hamaky
Ovaina
Hanova ny fango
Hijery ny tantara
Général
Pejy mirohy eto
Novaina
Handefa rakitra
Pejy manokana
Fampahalalana mikasika ny pejy
Obtenir l'URL raccourcie
Télécharger le code QR
Zavatra Wikidata
Amin'ny tetikasa hafa
Apparence
déplacer vers la barre latérale
masquer
Fampitandremana :
Tsy niditra tamin'ny kaontinao ianao. Ho hitan'ny vahoaka ny adiresy IP-nao raha manova inona na inona ianao. Raha
miditra amin'ny kaontinao
ianao dia ho anisan'ny tombontsoa anananao ny fanaovana ny fiovana amin'ny solonanaranao.
Fanamarinana anoherana ny spam.
Aza
fenoina ity!
== Jeôgrafia == I Etazonia dia manana velarana mirefy 9,6 tapitrisa km<sup>2</sup> ary milahatra fahefatra amin' ny firenena ngeza indrindra eto an-tany.<gallery> Sary:USA topo en.jpg|<center>Vohon-tany</center> Sary:Average precipitation in the lower 48 states of the USA.png|<center>Rotsak' orana isan-taona</center> Sary:Carte des villes américaines.svg|<center>Ny tanàna ngeza indrindra</center> Sary:US population map.png|<center>Hakitroky ny mponina</center> </gallery> === Toerana misy azy sy refiny === I Etazonia dia [[firenena]] fahefatra ngeza indrindra eto an-tany (9 631 417 {{km2}}) eo aorian' i [[Rosia]], i [[Kanada]] ary i [[Sina]]. Ny hangezan' ny tanim-pirenena amerikana dia saika hangezan' ny [[Eorôpa|Kôntinenta Eorôpeana]] na in-15-n' i [[Madagasikara]].A ny [[Amerika Avaratra]] no misy ny ''Mainland'' na ny ''Renitany'', ao amin' io ''Mainland'' io ny 48 amin' ny fanjakana mizaka-tenana ao Etazonia miisa 51. Ny endriky ny ''Mainland'' moa dia [[dimilafy]] ivelaran' ny hasin' ora dimy. 4 500 km ny halaviran' ny morontsirak' i [[Ranomasimbe Atlantika|Atlantika]] sy ny morontsirak' i [[Ranomasimbe Pasifika|Pasifika]], ary 2 500 km ny halava ny dia tokony atao raha miainga ao [[Meksika]] ka raha te-ho any [[Kanada]]. Ny totalin' ny sisin-tany ma,asaraka an i Etazonia amin' ny firenena hafa dia mirefy 12 034 km ; 8 893 km miaraka amin' i [[Kanada]], (2 477 km miaraka amin' i [[Alaska]]), 3 141 km miaraka amin' i [[Meksika]] ary 28 km miaraka amin' i [[Kioba]] (any Guantanamo). Ny tontalin' ny halavan' ny morontsiraka dia 19 924 km. === Vohon' ny tany sy rano === [[Sary:USA topo en.jpg|vignette|245x245px|Vohon' ny tany any Etazonia]] Ny lemaka amorontsirak' i [[Ranomasimbe Atlantika|Atlantika]] dia mitondra mankany amin' ny ala mikitroka sy ny havoan' i Piedmont. Ny Tendrombohitra Appalachians sy ny tangoron-tendrombohitra Adirondack dia mampisaraka ny morontsiraka atsinanana amin' ny [[Farihy Lehibe (Amerika Avaratra)|Great Lakes]] sy ny velaran-tanin' ahitra (''grasslands'') any Midwest. Ny ony [[Mississippi (ony)|Mississippi]]–[[Missouri (renirano)|Missouri]], izay rafi-drenirano fahaefatra lava indrindra eran-tany, dia mikoriana avy avaratra mianatsimo amin' ny ankapobeny eo afovoan' i Etazonia. Ny tany lemaka sady lonaka anirian' ahitra sy zavamaniry fohy ao amin' ny Great Plains dia mipaka any andrefana, ka tapahan' ny faritra avo any atsimo-atsinanana (''U.S. Interior Highlands''). Ny Rocky Mountains, ao andrefan' ny Great Plains, dia avy avaratra mianatsimo mamakivaky an' i Etazonia, ary mahatratra 4 300 m any Colorado ny tampony. Any andrefana no misy ny Great Basin be vatolampy sy ny tany efitra toa an' i Chihuahua sy i Sonoran ary i Mojave. Manakaiky ny morontsirak' i Pasifika ny tandavan-tendrombohitra Sierra Nevada sy Cascade Range, ary mahatratra haavo mihoatra ny 4300 m ny haavon' izy roa ireo. Ny toerana iva sy avo indrindra mifanila any Etazonia dia ao amin' ny Fanjakan' i Kalifôrnia, ary eo amin' ny 135 km eo ho eo ny elanelany. Amin' ny haavony mirefy 6 190,5 m, i Denali any Alaska no tendro avo indrindra ao amin' ilay firenena sy any [[Amerika Avaratra]]. Ny volkano mbola velona dia fahita manerana ny nosy Alexander sy ireo nosy Aleotiana any Alaska, ary i Hawaii dia misy nosin' afotroa. Ny afotroa goavana ao ambanin' ny Yellowstone National Park ao amin' ny Rockies no fiforonana afotroa lehibe indrindra ao amin' ny kôntinenta. === Toetany === ==== Ankapobeny ==== [[Sary:Average precipitation in the lower 48 states of the USA.png|vignette|[[Rotsa-drano|Rotsak' orana]] ao Etazonia]] Ny toetra mampiavaka an' i Etazonia dia ny maha firenena kôntinenta azy, ahitana elanela-maripana lehibe isan-taona sy [[Rotsa-drano|rotsak' orana]] tsy ampy. Na izany aza, i Etazonia dia ahitana [[toetany]] isan-karazany, vokatry ny fitambaran' ny anton-javatra ara-jeôgrafia maro: ny hangezan' ny taniny, ny fiavian' ny [[rivotra]] (avy any amin' ny [[tendrontany]] sy any amin' ny [[zana-pehintany]]), ny fikitoantoanan' ny tany izay manaraka ny zotran' ny [[Laharan-jara hasina|laharan-jarahasina]] (ny tendrombohitra Appalachian sy Rockies, sns) ary ny fisian' ny [[korian-dranomasina]] mangatsiaka na mafana. Sakanana' ny tendrombohitra (Tendrombohitra Be Vatolampy) eo amin' ny tokonan' i [[Amerika Avaratra]] ny rivo-dranomasina mando avy any [[Ranomasimbe Pasifika|Pasifika]], izay ampitain' ny tso-drivotra avy any andrefana. Ao ambadiky ny [[tandavan-tendrombohitra]] amoron-tsiraka (ny [[Passific Coast Ranges|Pacific Coast Ranges]], ny [[Cascade Range]]), izay mahazo rotsak' orana mihoatra ny 1,5 m isan-taona, no misy ny [[Haintany|hain-tany]] amin' ny ambaratonga samihafa, hatramin' ny laharan-jarahasina faha-100, ka tena ilaina ny fitarihan-drano. Fanampin' izany, ny tsy fisian' ny fikitoantoanana ao amin' ireo [[Great Plains]] afovoany - izay mamela malalaka ny fivezivezen' ny rivotra avy any amin' ny tendrontany sy avy any amin' ny zana-pehintany, avy any avaratra mianatsimo sy mifamadika amin' izany - no anton' ny maha be ny fifanoherana misy eo amin' ny [[maripana]] amin' ny fiovana [[fizaràn-taona]]. Amin' ny fahavaratra, ny rivotra mafana sy mando avy any amin' ny [[Hoalan' i Meksika]] dia miakatra avo be any avaratra, hatrany Manitoba (any [[Kanada]]), nefa amin' ny ririnina kosa ny rivotra mangatsiatsiaka any [[Arktika]] any avaratra, izay matetika mijanona ao [[Dakôta Avaratra|North Dakota]], dia miditra indraindray hatrany Florida. Amin' ny faran' ny fahavaratra na ny fararano dia miforona ny ''hurricanes'' (rivodoza trôpikaly) any amin' ny morontsiraka atsimo amin' ny [[Ranomasimbe Atlantika]] na any amin' ny [[Hoalan' i Meksika]], izay mitondra oram-be sy tondra-drano mahery vaika, indrindra ny any amin’ ny faritra akaiky morontsiraka. ==== Karazana toetany ==== Mizara amina faritra enina ny karazana toetany any Etazonia. * Ny [[toetanin-tanibe]] mando any avaratra-atsinanana (New-England, any afovoany-atsinanana) dia ahitana fifanoherana ara-kafana amin' ny fiovana fizaràn-taona. Mafana ny fahavaratra ary mangatsiaka be ny ririnina noho ny maha akaiky ny [[Ranomasimbe Atlantika]] (korian-dranomasin' i Labrador). Be dia be ny rotsak' orana, indrindra amin’ ny ririnina, rehefa mitondra oram-panala be ny fifangaroan’ ny hamandoana sy ny hatsiaka. * Ny toetany ambanin-jana-pehintany mando any atsimo-atsinanana dia ahitana ririnina malefaka sy fahavaratra mafana sy mando. Andalovan' ny rivodoza tsy tapaka ny morontsiraka. * Ny toetany maina ao amin' ireo Lemaka Lehibe afovoany dia iharan' ny fiantraikan' ny maha firenena kôntinenta an' i Etazonia: ankoatry ny fifanoherana ara-kafana amin' ny fiovana fizaràn-taona, dia mihena tsikelikely ny rotsak' orana raha avy any atsinanana mankany andrefana. Ilaina ny fitarihan-drano any andrefan' ny laharan-jarahasina faha-100, izay mmpitombo ny hain-tany miampy ny tsy fitovian' ny rotsak' orana amin' ny fiovana fizaràn-taona. Indraindray ny lembalemba ao amin' ny "High Plains" dia ahitana rivotra mahery vaika tena mangatsiaka sy misy [[rambondanitra]], indrindra ao ampin' ny [[Oklahoma|Fanjakan' i Oklahoma]] sy ny [[Kansas|Fanjakan' i Kansas]], izay miteraka fikao-tany noho ny rivotra mahery vaika. * Ny toetany karankaina any amin' ny lembalemban' ny Afovoany Andrefana, indrindra any atsimon' ny Great Basin (lohasahan' ny Fahafatesana, Efitr' i Mojave), izay ahitana fahavaratra tena mafana. * Ny toetanin-dranomasimbe any [[Ranomasimbe Pasifika|Pasifika]] Avaratra-Andrefana izay tena mando sady miavaka amin' ny fisiana elanela-maripana kely isan-taona (ririnina malefaka, fahavaratra mangatsiatsiaka). Be dia be ny rotsak' orana any an-tendrombohitra (Olympic Mountains, Range Cascade). * Ny toetany mediteraneanan' i Pasifika Atsimo-Andrefana izay maina amin' ny fahavaratra. Ny morontsiraka atsimo dia ahitana ny rivotra mafana sy mainan' i Santa Ana, izay miteraka fahamaizan' ny ala. Somary mangatsiatsiaka ny fahavaratra any amin' ny faritra amorontsiraka, noho ny [[Korian-dranomasina|korian-dranomasin]]' i Kalifôrnia, miteraka zavona matevina ampian' ny fahalotoan' ny atmôsfera. Mihamafana izany ao arakaraka ny fandrosoana any afovoan-tany izay lasa tany efitra ka ilaina fitarihan-drano. === Zavamaniry sy biby === ==== Zavamaniry ==== ==== Biby ====
Ambangovangony:
Rehefa mitahiry ny fanovana nataonao ianao dia manaiky ny
Fepe-pampiasana
, ary manaiky ny hamela ny fandraisan'anjaranao araka ny
fahazoan-dalana CC BY-SA 4.0
ary ny
GFDL
. Manaiky ihany koa ianao fa fampatsiahivana ampy ny fametrahana URL mankany amin'ny pejy niaviana.
Aoka ihany
Fanoroana
(sokafy anaty takila hafa)