Adolf Hitler

Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

L'Adolf Alois Hitler, (Braunau am Inn, 20 avril 1889 – Berlin, 30 avril 1945) l'è staa on politegh austriech naturalizzaa todesch, Cancelliee de'l Reich (Reichskanzler) del 1933 e Führer de la Germania nazista del 1934 al 1945. L'è staa Führer (Guida) del Partii Nazionalsocialista di Lavorador Todesch (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei), conossuu anca cont el nomm abbreviaa de Partii Nazista, e el massim ideòlogh de'l nazionalsocialism.

L'Adolf Hitler l'ha conquistaa el poder cont el cavalcà del scontent e l'orgoeuj ferii del popol todesch, a causa de la perdita ne la prima guerra mondial e de la vita grama che la dava di pensee a la Repubblica de Weimar. Cont el drovà la soa abilità oratòria e l'insoddisfazion di class medi, l'ha presentaa on manifest politegh cont denter nazionalism, anticomunism e antisemitism, e dòpo fatt different (fallii Putsch in del 1923, con vòtt mes de carcer) l'è rivaa a la Cancelleria in del 1933 e l'ha creaa la dittatura, ciappand anca la carega de capp del paes dòpo la mòrt del president Paul von Hindenburg.

Cont on grand ed efficaz programma de restrutturazion econòmega e riarm militar, Hitler l'è staa dree a ona politega estera aggressiva, che la gh'aveva de slargà el Lebensraum (spazzi de vita) todesch a spesa de le popolazion de l'Europa oriental. In tant azion de sfida a la comunitaa internazional, l'è rivaa a invad la Polònia el 1º settember del 1939, provocand el s'ciòpp de la seconda guerra mondial. Battuu di esercit leaa, cont i trupp sovietegh giamò rivaa in città, el s'è tolt la vita in del sò bunker de Berlin il 30 april 1945 insemma a la miee Eva Braun (maritada on para de vor indree).