Renkum

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Renkum ies 'n plaats en gemeinte in de Nederlandse provincie Gelderland. De gemeinte haet 31.477 inweunersj (1 mei 2006, brón: CBS) en 't oppervlak ies 47,12 km² (woavan 1,11 km² water). Renkum liek aan de Rien, tösje Arnhem en Wageninge, en besjteit oet de kerne Renkum, Oosterbeek, Heelsum, Heveadorp, Doorwerth en Wolfheze. 't Gemeintehoes sjteit in Oosterbeek.

De gemeinte kènt zjwoar en liechte industrie. In de plaats Renkum liek de papierfabriek Norske Skog (veurheen Parenco) en 'n rubberfabriek die tot in de jaore 80 in Heveadorp sjtóng. Wiejer wone d'r väöl forenze die in Arnhem wèrke. De gemeinte haet ouch toerisme, veural vanwege de bösjrieke umgeving.

't Dörp Renkum ies groatendeils verwoes in de Twiède Waereldoorlog en daonao weer opgeboewd. In de Roams-Katholieke parochiekèrk (óntworpe door Jos Cuypers in 1923) bevink ziech 't beeldsje van Maria van Renkum, dat al sins de mieddelièwe doel van baevaarte ies.

Oosterbeek haet 'n kèrkske dat deils oet de 10e ièw dateert en 'ne 14e-ièwse tore haet (gerestaureerd in 1946 nao oorlogssja). Hie liek ouch 't Airborne Museum dat gewiejd ies aan de Sjlaag um Arnhem in 1944.

In Doorwerth liek Kesjtièl Doorwerth, 'n oarsjprónkelik mieddelièwse waterburch. In de buurt van Wolfheze liegke graafheuvele oet de bronstied.

Heveadorp ies tösje 1916 en 1921 geboewd veur de wèrknummersj van de Hevea-rubberfabriek. 'n Deil van de arbeidersjweuninge in cottagesjtiel ies in 't miedde van de jaore 80 gerestaureerd.

Renkum weurt veur 't ièrsj geneump in 'ne breef van Keizer Ono I oet augustus 970 es Redinchem. In 't begin van de 11e ièw woort d'r 'n kapel geboewd woa in 1380 't beeld van Maria van Renkum versjene zou zin. In 1405 woort bie de kapel 'n kloaster gesjtiech, dat in 1585 verwoes woort.

In de 19e ièw óntwiekkelde Renkum ziech van 'n landboewdörp tot 'n industrieplaetske, mèt papier- en sjteinfabrieke.

Oosterbeek, allewiel de groatste kern van de gemeinte, waor in de jaore 60 van de 19e ièw 'n kunstenaersjdörp, woa ónder andere Jan Toorop wèrkde. 'ne Kruusweeg van häöm ies te zeen in de Bernulphuskèrk in dees plaats.

• Website van de gemeinte

Provincie Gelderlandj
Aalten · Apeldoorn · Arnhem · Barneveld · Berg en Dal · Berkelland · Beuningen · Bronckhorst · Brummen · Buren · Culemborg · Doesburg · Doetinchem · Druten · Duiven · Ede · Elburg · Epe · Ermelo · Harderwijk · Hattem · Heerde · Heume · Lingewaard · Lochem · Maasdriel · Montferland · Neder-Betuwe · Nijkerk · Nimwaege · Nunspeet · Oldebroek · Oost Gelre · Oude IJsselstreek · Overbetuwe · Putten · Renkum · Rheden · Rozendaal · Scherpenzeel · Tiel · Voorst · Wageningen · West Betuwe · West Maas en Waal · Westervoort · Wijchen · Winterswijk · Zaltbommel · Zevenaar · Zutphen
Opgeheve gemeintes