ceng
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]
- Şer, herb, cewş, (bi taybetî yê di navbera du yan çend dewletan de).
- Nifşekî digot: "Ji cengê reviya û bizdonek e.". — (Bavê Nazê, Hêsir û Baran, Jîna Nû, 1986)
- Mislê Şemsê ger kişînîtin li wan tîxên xedeb / Her mecala ew di cengê bêt û ret her carekê / Rast û çep dê bêxitin sed sed bi mizraq û qeseb — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (Lêker) ceng kirin
- (Navdêr) cengkirin
- (Rengdêr) cengkirî
- cengawer
- cengawerane
- cengawerî
- cengî
- Duyem Cenga Cîhanê
- Yekem Cenga Cîhanê
Etîmolojî
[biguhêre]Ji zimanên îranî, hevreha soranî جهنگ (ceng), belûçî جنگ (ceng), farisî جنگ (ceng), avestayî yeng- (bûyerên mezin). Bo hin nimûneyên din jî, ku tê de, "y" ya zimanên kevn yên îranî di zimanên niha yên îranî de dibe "c", binere: ciwan, cadû, cihû...
Werger
[biguhêre]- Abxazî: аибашьра (āibāš̍rā)
- Adîgeyî: зао (zāo)
- Afrîkansî: oorlog → af
- Alabamayî: ittilbachoba
- Albanî: luftë → sq m
- Almanî: Krieg → de n
- Altayiya başûrî: јуу (ǰuu), јуу-чак (ǰuu-čak), согыш (sogïš)
- Amharî: ጦርነት (ṭornät)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: nawołkaadi
- Aragonî: guerra m
- Aramî:
- Aromanî: polim n
- Asamî: যুদ্ধ (zuddho)
- Astûrî: guerra → ast m
- Aşkunî: gaṇṭí
- Avarî: кьал (kḷal), рагъ (raġ)
- Aymarayî: ch'axwa
- Azerî: savaş → az, müharibə → az
- Balînî: perang
- Baskî: gerra → eu
- Başkîrî: һуғыш (huğïš)
- Belarusî: вайна́ → be m (vajná)
- Belûçî: جنگ (jang)
- Bengalî: যুদ্ধ → bn (juddh), জঙ্গ → bn (jôṅg)
- Bretonî: brezel → br n
- Bulgarî: война́ → bg m (vojná)
- Burmayî: စစ် → my (cac)
- Buryatî: дайн (dajn)
- Bûrgûndî: guârre, gârre
- Cingphoyî: maijan
- Conxayî: དམག (dmag)
- Çeçenî: тӏом (ṭom)
- Çekî: válka → cs m, vojna → cs m, boj → cs n
- Çerokî: ᎠᏓᏃᏫ (adanowi)
- Çînî:
- Çîrîkawayî: dishbá
- Çukçî: марав (marav), мараквыргын (marakvyrgyn)
- Çuvaşî: вӑрҫӑ (vărśă)
- Danmarkî: krig → da g
- Divehî: ހަނގުރާމަ (haⁿgurāma)
- Dolganî: һэрии (herii)
- Elfdalî: krig nt
- Endonezyayî: perang → id
- Erebî: حَرْب → ar m (ḥarb), مُحَارَبَة m (muḥāraba)
- Ermenî: պատերազմ → hy (paterazm), կռիվ → hy (kṙiv)
- Erzayî: ойна (ojna), тюрема (tjurema)
- Esperantoyî: milito → eo
- Estonî: sõda → et
- Evenî: кусин (kusin)
- Evenkî: кусин (kusin)
- Falayî: guerra
- Farefareyî: zɛbrɛ
- Farisî: جنگ → fa (jang), محاربه → fa (mohârebe), پادرزم (pâdrazm), حرب → fa (harb)
- Fatalukuyî: funu
- Ferî: kríggj nt
- Fînî: sota → fi
- Fransî: guerre → fr m
- Friyolî: vuere m
- Frîsî: oarloch, kriich
- Gaelîka skotî: cogadh n
- Gagawzî: cenk
- Galîsî: guerra → gl m
- Gotî: 𐍅𐌹𐌲𐌰𐌽 nt (wigan)
- Gujaratî: યુદ્ધ (yuddh)
- Gurcî: ომი (omi)
- Guwaranî: ñorairõ
- Hawsayî: yaƙi
- Hindî: युद्ध → hi n (yuddh), जंग → hi m (jaṅg), संग्राम → hi n (saṅgrām), लड़ाई → hi m (laṛāī), हर्ब → hi n (harb)
- Holendî: oorlog → nl n, krijg → nl n
- Hunsrikî: Kriegh n, kriich
- Îbanagî: gubat
- Îbranî: מִלְחָמָה → he m (milkhamá)
- Îdoyî: milito → io
- Îfèî: ogu
- Îgalayî: ógwu
- Îlokanoyî: gubat
- Îngilîziya kevn: ġewinn nt
- Îngilîzî: war → en
- Îngûşî: тӏом (ṭom)
- Înterlîngua: guerra, bello → ia
- Îrlendî: cogadh → ga n
- Îsnagî: xubat
- Îstriyotî: gueira m
- Îtalî: guerra → it m
- Îzlendî: stríð → is nt, styrjöld → is m
- Japonî: 戦争 → ja (せんそう, sensō), 戦 → ja (いくさ, ikusa)
- Jarayî: blah ngă
- Javayî: perang → jv
- Jejuyî: 전장
- Kabardî: зауэ (zāwă)
- Kalalîsûtî: sorsunneq
- Kalmîkî: дәән (dään)
- Kannadayî: ಯುದ್ಧ → kn (yuddha)
- Karelî: soda, voinu
- Kaşûbî: wòjna m
- Katalanî: guerra → ca m
- Keşmîrî: جَنٛگ (jang), یۄد (yọd), لَڑٲے (laḍạ̄y)
- Kirgizî: согуш → ky (soguş), уруш → ky (uruş)
- Kîngalî: යුද්ධය (yuddhaya)
- Komî-permyakî: война (vojna)
- Komî-zîriyî: тыш (tyš)
- Koreyî: 전쟁 → ko (jeonjaeng)
- Kornî: kas m, bell n
- Korsîkayî: guerra → co m, verra → co m
- Kumikî: дав (daw)
- Ladînî: viera m
- Ladînoyî: gerra, גירה
- Latgalî: kars n, vaidi
- Latînî: bellum → la nt, arma → la nt pj, duellum nt, werra m, guerra → la m
- Latviyayî: karš → lv n
- Lawsî: ສົງຄາມ → lo (song khām)
- Lazî: ჯენგი (ǯengi)
- Lezgînî: дяве (däve)
- Lîtwanî: karas → lt n, karionė m
- Lîvonî: suodā
- Lueyî: ᦉᦳᧂᦩᦱᧄ (ṡungxwaam)
- Luksembûrgî: Krich → lb
- Lundayehî: farang
- Mòçenoyî: kriag n
- Makedonî: во́јна m (vójna)
- Malayalamî: യുദ്ധം → ml (yuddhaṃ)
- Malezî: perang → ms, peperangan → ms, harab
- Maltayî: gwerra m
- Mançûyî: ᡩᠠᡳᠨ (dain)
- Manksî: caggey
- Maorî: pakanga → mi, whawhai
- Maratî: युद्ध → mr nt (yuddha)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: сар
- Mecarî: háború → hu
- Megrelî: ლიმა (lima)
- Misrî:
(ḫrwyw) - Mokşayî: война (vojna), торпинге (torpinge)
- Mongolî:
- Moreyî: zabre
- Nahwatlî: yaoyotl → nah
- Napolîtanî: uerra m
- Navajoyî: anaaʼ
- Nedersaksî: Orlog n
- Nepalî: युद्ध (yuddha)
- Normandî: dgèrre m, djère, guère, gùerre, gyer
- Norwecî:
- Oksîtaniya kevn: guerra, gerra
- Oksîtanî: guèrra → oc m
- Oriyayî: ଯୁଦ୍ଧ → or (juddhô)
- Oromoyî: waraana
- Osetî: хӕст (xæst)
- Osmanî: صاواش (savaş), محاربه (muharebe)
- Oygurî: ئۇرۇش → ug (urush)
- Ozbekî: urush → uz, jang → uz, harb → uz, muhoraba → uz
- Palî: yuddha nt
- Papyamentoyî: guera
- Peştûyî: جنګ n (jang), جګړه m (jagǝṛa), محاربه m (mahāreba), حرب → ps n (harb)
- Plodîşî: Kjrich n
- Polonî: wojna → pl m
- Portugaliya kevn: guerra
- Portugalî: guerra → pt m
- Puncabî: لڑائی m (lṛā'ī), ਲੜਾਈ m (laṛāī), ਜੰਗ (jaṅg), ਲਾਮ (lām)
- Qazaxî: соғыс → kk (soğys)
- Romancî: guerra m, uiara m, veara m, gueara m, ghera m
- Romanyayî: război → ro nt, răzbel → ro nt
- Rusî: война́ → ru m (vojná)
- Rusînî: война́ m (vojná)
- Samiya bakurî: soahti
- Samiya skoltî: väinn
- Samoayî: taua
- Sanskrîtî: युद्धम् → sa n (yuddham), संग्राम → sa n (saṃgrāma)
- Sardînî: gherra m
- Sicîlî: guerra → scn m, verra → scn m, uerra → scn m
- Silesî: wojna m
- Sindhî: جَنگِ → sd m (jangi)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: war
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: воина m (voina)
- Slovakî: vojna → sk m
- Slovenî: vojna → sl m
- Somalî: dagal, xarbi
- Sorbî:
- Spanî: guerra → es m
- Spaniya kevn: guerra
- Sûdovî: karas n
- Swahîlî: vita → sw
- Swêdî: krig → sv nt
- Şerpayî: དམག (mak)
- Şîngazîcayî: nkodo 9 an 10
- Tabasaranî: дяви (djavi)
- Tacikî: ҷанг → tg (jang), муҳориба (muhoriba), ҳарб (harb)
- Tagalogî: gera, giyera, digmaan
- Tahîtî: tamai
- Tamîlî: போர் → ta (pōr), யுத்தம் → ta (yuttam)
- Tarifitî: amenɣi n
- Tayî: สงคราม → th
- Telûgûyî: యుద్ధం → te (yuddhaṃ)
- Teteriya krîmî: muarebe, cenk
- Teterî: сугыш → tt (suğış)
- Tetûmî: funu
- Tigrînî: ኩናት (kunat), ውግእ (wəgʾ)
- Tirkî: savaş → tr, muharebe → tr, harp → tr, cenk → tr
- Tirkmenî: söweş, uruş
- Tîbetî: དམག་འཁྲུག (dmag 'khrug)
- Tlingitî: adawóotl
- Tongî: tau
- Tupînambayî: marana
- Tuvanî: дайын (dayın)
- Udmurtî: война (vojna)
- Ugarîtî: 𐎎𐎍𐎈𐎎𐎚 (mlḥmt)
- Ulukwumî: ogun
- Urdûyî: جَن٘گ m (jang), یُدھ → ur n (yuddh), مُحارَبَہ n (muhārabā), حَرْب n (harb)
- Ûkraynî: війна́ → uk m (vijná)
- Venîsî: guera m
- Vepsî: soda
- Viyetnamî: chiến tranh → vi
- Volapûkî: krig → vo, klig
- Voroyî: sõda
- Walonî: guere → wa m, dgère, djérre, guère
- Weylsî: rhyfel → cy n an m
- Wolofî: xare → wo, geer
- Ximêrî: ចំបាំង (cɑmbang), សង្គ្រាម → km (sɑngkriəm)
- Xosayî: imfazwe
- Yagnobî: ҷанг
- Yakutî: сэрии (serii), сэриилэһии (seriilehii)
- Yidîşî: מלחמה m (milkhome), קריג m (krig)
- Yorubayî: ogun, ìjà
- Yûnanî: πόλεμος → el n (pólemos)
- Kevn: πόλεμος n (pólemos)
- Zhuangî: cancwngh
- Zuluyî: impi → zu 9 an 10
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.