birûsk
Binêre herwiha: BirûskBilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | birûsk | birûsk |
| Îzafe | birûska | birûskên |
| Çemandî | birûskê | birûskan |
| Nîşandera çemandî | wê birûskê | wan birûskan |
| Bangkirin | birûskê | birûskino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | birûskek | birûskin |
| Îzafe | birûskeke | birûskine |
| Çemandî | birûskekê | birûskinan |
birûsk mê
- beledî, ronahî û berqa ewran ku piranî gava tofan jî xwe diveden.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Qirqira ewran, girgira ewran, gurmîna ewran, şirqîna ewran, dengên ji ewran tên, deng û ronahî ya ji ewran tê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Birûska batinî da dil
Di pêtê sîne wê werbû — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Bikaranîn
[biguhêre]
Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (lêker) birûsk dan
- (navdêr) birûskdan
- (serenav) Birûsk
- birûskandin
- birûske
- birûskî
- birûsîn
- birûsk lê dan
Nêzîk
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]- birûsk (birûsik) → bi + rûs + k/ik
Hevreha soranî برووسکه (birûske), şêxbizinî wîriska, feylî biłaçe, zazakî vire, belûçî بیر (bîr), ji zimanên îranî, belkî herwiha çekî blesk, polonî błyskawica, holendî bliksem, swêdî blixt, ... Hemû ji proto-hindûewropî *bʰleyǵ-.
zazakî : viros, virsik/virşik
viros → vi + ros (roz, roj, roc)
virsik → vi + rs (roz, roj, roc) + -ik
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: balaçe, hewretrîşqe, hewretereqe, hewreşerîqe, kermehor, hewregirme, hewregorme, hewrebrîske, berûske, birûsk
- Zazakî: virû, vire, virsu, virûsk, virsik, bilusk, bulisik, bulêsik, brîsk, birûsk, birûsik, hewrgir
- Hewramî: horetrîşqê, hewretrîşqe, birqê
- Kurdiya başûrî:
- Kelhûrî/kirmaşanî: balaçe, hewretrîşqe, hewretereqe, hewregirme, kermehor, teşberq
- Feylî: balaçe, hewretrîşqe, kermehor
- Şêxbizinî: vîriska
- Lekî: billaçe, girimhwirr, girimhur, hewretrîşqe, treşke, ballaçe, ballaçehur
- Lorî: teşbirîq
Werger
[biguhêre]- Almanî: Donner → de nêtar, Blitz → de nêr, Blitzschlag → de nêr, Telegramm → de nêr, ?Blitzen → de, ?Bannstrahl, ?Bolzen → de m, ?prekär → de
- Çînî: 雷 (léi)
- Erebî: رعد → ar, الصاعقة, ?التلغراف, ?الحسبانة, ?السنى, ?الطاغیة, ?وابصة
- Farisî: رعد و برق, صاعقه → fa, ?تندر → fa
- Fînî: ukkonen → fi, salama → fi
- Fransî: tonnerre → fr nêr
- Holendî: donder → nl nêr, bliksem → nl, weerlicht → nl
- Îngilîzî: lightning → en, bolt → en, cerauno- → en, ?thunderbolt → en, ?nudely → en, ?telautograph → en, ?thunder-bolt, ?precarious → en, ?lightening → en, ?thunder → en
- Îtalî: tuono → it nêr
- Japonî: 雷 (かみなり、kaminari), 雷鳴 → ja (らいめい, raimei)
- Koreyî: 우뢰 (uroe)
- Polonî: grzmot → pl nêr
- Portugalî: trovão → pt nêr
- Rusî: гром (grom), грохот (gróχot)
- Spanî: trueno → es nêr, rugiente → es nêr
- Swêdî: åskmuller → sv, muller → sv, mullrande → sv, åskdån, dån → sv, (åsk)smäll
- Tirkî: balkır → tr, çakın → tr, şimşek → tr, yıldırım → tr, parlamak → tr, lumbago → tr, saika → tr, ?parıltı → tr, ?lûmbago → tr