H

H, h — ლათინური ანბანის მერვე ასო. სემიტური ასო ח (ḥêṯ) შესაძლოა წარმოადგენდა უხმო ფარინგულ (IPA /ħ/). ასოს ფორმა სავარაუდოდ ღობეს აღნიშნავდა. ადრეული ბერძნული H ნიშნავდა /h/, მაგრამ მოგვიანებით ეს ასო, ეტა (Η, η), გახდა გრძელი ხმოვანი /ɛː/. (თანამედროვე ბერძნულში ეს ფონემი შეერწყა /i/, მსგავსად ინგლისურისა, სადაც EA /ɛː/ და EE /eː/ ორივე გამოითქმის როგორც /i:/.)

ლათინური ასო „H“
Hh
სახელწოდება
H:	LATIN CAPITAL LETTER H
h:	LATIN SMALL LETTER H
უნიკოდი
H:	U+0048
h:	U+0068
HTML-კოდი
H:	H ანH
h:	h ან h
ასო „H-ს“ სურათი
ვიკისაწყობი ასო „H“

ეტრუსკულს და ლათინურს ჰქონდა /h/ როგორც ბგერა, მაგრამ რომანულ ენებში ეს ხმა დაიკარგა — რუმინულმა მოგვიანებით ხელახლა ითხოვა ეს /h/ ბგერა მისი მეზობელი სლავური ენებისგან, ესპანურმა მეორეული /h/ განავითარა F-გან, შემდეგ ისევ დაკარგა, და კასტილიურმა /x/ განავითარა [h] ბგერა ზოგიერთ ესპანურენოვან ქვეყნებში. გერმანულში, h ტიპურად გამოიყენება როგორც ხმოვნის გამგრძელებელი, ისევე როგორც ბგერა /h/. ეს შესაძლოა განპირობებული იყოს იმით, რომ /h/ ხანხახან იკარგება ხმოვნებს შორის გერმანულში, თუმცა შესაძლოა დაკავშირებული იყოს რომანულის მიერ /h/ დაკარგვასთან. შესაბამისად, H გამოიყენება მრავალ გამოთქმის სისტემაში დიგრაფებში და ტრიგრაფებში, როგორიცაა ch ესპანურში და ინგლისურში /tʃ/, ფრანგულში /ʃ/ გამომდინარე /tʃ/-დან, იტალიურში /k/, გერმანულში /χ/.

ეგვიპტური იოროგლიფი ღობე	პროტო-სემიტური ħ	ფინიკიური ħ	ეტრუსკული H	ბერძნული (H)eta