ბანტუს ხალხი
ბანტუ — საერთო სახელი აფრიკაში მცხოვრები ბანტუს ენებზე მოლაპარაკე 300-600 ეთნიკური ჯგუფისა, რომლებიც გადანაწილებულნი არიან კამერუნიდან აღმოსავლეთით, ცენტრალური, აღმოსავლეთ და სამხრეთ აფრიკის გასწვრივ. საერთო გარჩევადობის კრიტერიუმით, განარჩევენ ბანტუს 250 ენას,[1] თუმცა განსხვავებები ამ ენებსა და დიალექტებს შორის ხშირად დაუდგენელია, ორგანიზაცია Ethnologue კი საერთოდაც 535 ენას ითვლის.[2]
ბანტუ | |
---|---|
ბანტუს ხალხის გავრცელების არეალი | |
საერთო მოსახლეობა | |
დაახ. 200 მლნ | |
რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით | |
ენები | ბანტუს ენები |
რელიგიები | ქრისტიანობა, ისლამი და ანიმიზმი |
ბანტუს ოჯახი დაყოფილია ასობით ინდივიდუალურ ჯგუფებად. არცერთი მათგანი რამდენიმე მილიონს არ აღემატება (უმსხვილესია ზულუ, დაახლოებით 10 მლნ). ბანტუს ერთ-ერთი ენა სუაჰილი მშობლიურია 5-10 მლნ ადამიანისათვის და ის სუპერ-რეგიონული ენაა, რადგან ათობით მილიონი ადამიანი მას მეორე სალაპარაკო ენად ფლობს.
ბანტუს უმსხვილესი ხალხებია: შონა (14 მლნ), რუანდა (13 მლნ), ზულუსები (10,5 მლნ), კონგო (10 მლნ), მაკუა (8,55 მლნ), კოსა (7,9 მლნ), რუნდი (7 მლნ) და ჩოკვე (1,95 მლნ).
ლიტერატურა
რედაქტირება- Christopher Ehret, An African Classical Age: Eastern and Southern Africa in World History, 1000 B.C. to A.D. 400, James Currey, London, 1998
- Christopher Ehret and Merrick Posnansky, eds., The Archaeological and Linguistic Reconstruction of African History, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1982
- April A. Gordon and Donald L. Gordon, Understanding Contemporary Africa, Lynne Riener, London, 1996
- John M. Janzen, Ngoma: Discourses of Healing in Central and Southern Africa, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1992
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Derek Nurse, 2006, "Bantu Languages", in the Encyclopedia of Language and Linguistics
- ↑ Ethnologue report for Southern Bantoid. The figure of 535 includes the 13 Mbam languages considered Bantu in Guthrie's classification and thus counted by Nurse (2006)