Vlad Drakúla

Vallakíufursti Drăculești-ætt
Vlad Drakúl‎a
Ríkisár	1448; 1456–1462; 1476
Skírnarnafn	Vlad Drăculea
Fæddur	1431
	Sighișoara, Ungverjalandi
Dáinn	1476
Undirskrift
Konungsfjölskyldan
Faðir	Vlad Drakúl
Móðir	Evpraxía af Moldavíu (?)
Kona	Óþekkt fyrri kona, Jusztina Szilágyi
Börn	Mihnea cel Rău

Vlad 3. Dracula, einnig þekktur undir viðurnefninu Vlad Ţepeş eða Vlad stjaksetjari (1431 – 1476) var fursti í Vallakíu (sem nú er eitt af þremur héruðum Rúmeníu). Hann léði nafn sitt titilpersónunni í bók Bram Stokers, Drakúla, en ólíklegt þykir að Stoker hafi mikið þekkt til sögu hans annað en nafnið.^[1] Nafnið Drakúla merkir „sonur drekans“ og vísar til þess að faðir Vlads var kallaður Drakúl, sem þýðir dreki.

Árið 1431 í nóvember eða desember fæddist í transylvanísku borginni Sighisoara . Á þeim tíma var faðir hans, Vlad Drakúl, í útleigð frá heimalandi þeirra, Valakíu. Nefna má að húsið sem að hann fæddist í stendur ennþá og er til sýnis. Lítið er vitað um æsku Vlads. Hann átti tvo bræður: eldri bróður Mircea og yngri bróður Radu hinn myndarlega (sem er viðurnefni sem hann fékk frá Tyrkjum á seinni tímum). Vlad var alinn upp og menntaður af móðurætt sinni sem var transylvanísk aðalsfjölskylda. Menntun hans sem kristins aðalsmanns byrjaði árið 1436 þegar faðir hans náði völdum aftur í Vallakíu eftir að hafa rutt í burtu keppinautum sína, Danesti-ættinni. Vlad lærði allar bardaga- og stjórnaraðferðir sem að sæmdi kristnum aðalsmanni. Fyrsti kennari hans var gamall aðalsmaður sem að hafði barist á móti Tyrkjum í bardaganum við Níkólópolis.

Árið 1444 þegar Vlad var 13 ára, sendi faðir hans Radu og Vlad til soldánsins í Tyrklandi sem gísla til að tryggja frið á milli þjóðanna. Vlad var þar til ársins 1448 þegar Tyrkir slepptu honum. Bróðir hans Radu kaus að vera eftir í Tyrklandi, og hafði stuðning Tyrkja til að verða næsti konungur Vallakíu á móti bróður sínum Vlad.

Faðir Vlads og eldri bróðir hans Mircea voru sviknir af aðalsmönnum í Vallakíu í hendurnar á Tyrkjum árið 1447. Faðir Vlads var stjaksettur og eldri bróðirinn Mircea var grafinn lifandi. Þetta þurfti Vlad Drakúla að horfast við, og á þeim tíma sór hann að ná hefndum, beint eða óbeint. Þetta sást á grimmdarverkum hans á seinni tímum.

Upphafleg stjórnartíð Vlads III var mjög stutt eða tveir mánuðir, vegna óvinskapar hans til Tyrkja og frá Tyrkjum til hans. Það var ekki fyrr en árið 1456 að hann komst til valda fyrir alvöru, með stuðningi Hunyadi konungs Ungverjalands. Þá útnefndi hann Tirgoviste sem höfuðborg Vallakíu og byggði svo kastala sinn nálægt Arges ánni. Flest frægðarverk Vlads gerðust á þessum tíma.

Vlad Drakúla III þekktastur fyrir ómennsk grimmdarverk. Stjaksetning var uppáhalds pyntingarleið hans. Stjaksetning var og er ennþá ein hræðilegasta leið sem til er til að deyja, þar sem að þetta er hægur dauðadagi og frekar sársaukamikill. Vlad notaði stjaksetningu ekki bara leið til að pynta og drepa óvini sína heldur líka til að hræða þá í burtu. Til dæmis er til ein saga um það þegar Tyrkir ætluðu að gera innrás inní Vallakíu. Mehmed 2., sigurvegari Konstantínópel, sem var þekktur fyrir grimmd sína og miskunnarleysi flúði af ógeði þegar að hann sá tugi þúsunda af stjaksettum líkum tyrkneskra fanga.

Vlad var ekki beinlínis besti vinur Tyrkja, og átti þess vegna í deilum við þá. Árið 1476 eftir langa og harða baráttu við Tyrki heyrði Vlad að þeir ætluðu að gera útaf við hann eitt skipti fyrir öll. Eftir að hafa heyrt þetta safnaði Vlad öllum sínum mönnum saman og fékk hjálp frá bandamönnum sínum í Ungverjalandi. Þessi orrusta átti greinilega að vera sú síðasta sem að fór á milli Vallakíu og Tyrkjaveldis. Orrustan endaði með sigri Tyrkja. Ekki er vitað hvernig Vlad var drepinn í orustunni. Sumir halda að hann hafi verið drepinn af óvininum, sumir halda að hann hafi verið drepinn af ungverskum bandamönnum sínum og sumir að hann hafi óvart verið drepinn af sínum eiginn mönnum. Þó að það sé ekki vitað hvernig að Vlad dó er vitað að hann var drepinn í þessum bardaga með restinni af hernum hans. Valakíumenn börðust til hins síðasta manns og engir fangar voru teknir.

1. ↑ Jón Gunnar Þorsteinsson (9. september 2002). „Hver var Drakúla?“. Vísindavefurinn. Sótt 4. apríl 2024.