Glymur

Glymur
Staðsetning	Hvalfjarðarsveit
Hnit	64°23′27.4″N 21°15′13.4″V / 64.390944°N 21.253722°V / 64.390944; -21.253722
Hæð	198 m

Glymur er næsthæsti foss Íslands, alls 198 metra hár. Hann er í Botnsá í Botnsdal í Hvalfirði. Botnsá kemur úr Hvalvatni en það er náttúrulegt stífluvatn og annað dýpsta vatn landsins, um 160 m djúpt. Við botn dalsins er móbergsfjallið Hvalfell er hlóðst upp í gosi undir jökli á ísöld og stíflaði dalinn sem áður var mun lengri svo að þar varð til djúp kvos og þar er Hvalvatn. Glymur var lengi hæsti foss landsins en það breyttist árið 2007 þegar Morsárfossar komu undan Vatnajökli.

Fara þarf með gát þegar gengið er að fossinum, en að honum liggja þrjár gönguleiðir. Erfitt er að sjá allan fossinn frá gilbörmunum. Mun betra útsýni fæst ef gengið er upp með ánni að suðaustan og má þar sjá allan fossinn af tveimur bergsnösum, en leiðin er ekki fyrir lofthrædda. Sjálf gangan tekur um 2 klst.

Nafn fossins kemur af þjóðsögu er segir að álfkona hafi breytt manni sem sveik hana í tryggðum í hvalinn Rauðhöfða. Þá hafi Rauðhöfði tekið að granda bátum í Faxaflóa. Í Hvalfirði fórust með einum bátnum tveir synir prestsins í Saurbæ. Þá hafi presturinn, sem orðinn var gamall og blindur, gengið niður að sjávarmáli og tyllt staf sínum í hafið. Rauðhöfði kom syndandi og teymdi presturinn hann upp eftir Botnsá. Þegar komið var í gljúfrið þar sem fossinn dettur á að hafa verið svo þröngt að jörðin hafi hrist og drunur hljómað, og af því dregur Glymur nafn sitt. Rauðhöfði endaði í Hvalvatni og er sagt að hann hafi sprungið af áreynslunni.

• 
  Teikning af prestinum með stafinn og Rauðhöfða
• 
  Gljúfrið sem Glymur er í
• 
  Mynd af fossinum
• 
  Um aldamót 1900.

• Gljúfrasteinn
• Staupasteinn
• Hvalstöðin í Hvalfirði
• Hvalfjörður
• Geirshólmi

• „Vesturland.is - Afþreying og staðir“. Sótt 15. júlí 2010.
• Þorsteinn Jósepsson, Steindór Steindórsson og Páll Líndal (1982). Landið þitt Ísland, A-G. Örn og Örlygur.
• Björn Hróarsson (1994). Á ferð um landið, Borgarfjörður og Mýrar. Mál og menning. ISBN 9979-3-0657-2.

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Glym.

• NAT.is - Glymur Geymt 4 júní 2004 í Wayback Machine
• 66° norður - Athyglisverðir staðir: Glymur Geymt 17 júní 2008 í Wayback Machine
• Hvalfell, Morgunblaðið maí 1967
• Flyst hæsti foss landsins búferlum?, Mbl.is 15. júní 2011