„Franska“: Munur á milli breytinga

Wikipedia: Franska, frjálsa alfræðiritið

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu Franska.

Franska (franska: français) er indóevrópskt tungumál af ætt rómanskra tungumála. Málið á uppruna sinn í latínu en Rómverjar lögðu Frakkland undir sig á fyrstu öld f.Kr. en þar voru áður töluð keltnesk mál, og var þróun latínunnar þar áhrifuð að einhverju leiti af þeim. Þróun frönsku var líka áhrifuð af því Germanska tungumáli Franka, sem er uppruni nafnsins Frakkland, og því franska France. Rómverjar kölluðu Frakkland Gallia, og kalla Frakkar Gallíu Gaule.

Franska er töluð víðs vegar í heiminum og er ellefta mest notaða tungumál heims. Hún er móðurmál um 77 milljóna manns, auk þess sem hún er annað tungumál um 51 milljón manns. Hún er upprunin í Frakklandi og töluð þar og víða þar sem Frakkar áttu áður nýlendur.

Franska er opinbert tungumál í Frakklandi, Lýðveldinu Kongó, Kanada, Madagaskar, Fílabeinsströndinni, Kamerún, Búrkína Fasó, Malí, Senegal, Belgíu, Rúanda, Haítí, Sviss, Búrúndí, Tógó, Miðafríkulýðveldinu, Kongó, Gabon, Kómoreyjum, Djíbútí, Lúxemborg, Guadeloupe, Martiník, Máritíus, Vanúatú, Seychelleseyjum og Mónakó. Auk þess er hún nokkuð mikið töluð í Alsír, Túnis, Marokkó og fleiri löndum en er þó ekki opinbert tungumál þar.

Til eru ýmsar mállýskur af frönsku.

Franska einkennist af mörgum rödduðum blísturshljóðum (z) í byrjun orðs oft með joð, kokmæltu r-hljóði og óhreinum sérhljóðum.

Sedillan eða krókurinn undir séonum er ætlað að tákna að um er að ræða blísturhljóð (s) en ekki lokhljóð (k).

Nafnorð hava engvin föll og plúralísering er eins og í ensku, oftast mynduð með essendingu. Nafnorð hava tvö málfræðileg kyn; kvenkyn og karlkyn en ekki hvorugkyn. Lýsingarorð lagast að kynjum og tölum líkt og í íslensku en ólíkt ensku.

Greinar eru bæði ákveðnir sem óákveðnir og breytast þeir með kynjum. Óákveðni greinirinn er eins, hvort sem hann stendur við nafnorð í eintölu eða fleirtölu, en sá ákveðni breytist eftir þessu.

Franska stafrófið hefur 26 bókstafi:

Franska hefur fimm áherslur :

• „Accent aigu“ : é
• „Accent grave“ : à, è, ù
• „Accent circonflexe“ : â, ê, î, ô, û
• „Tréma“ : ë, ï
• „Cédille“ : ç
• „Ligatures“ : œ, æ

Hinn frönskumælandi heimur Dökkblátt: móðurmál Blátt: opinbert eða víðast talað Ljósblátt: óopinbert eða stjórnsýslumál Grænir ferningar: frönskumælandi minnihluti (Víetnam, Kambódía og Laos (Franska Indókína) eru ekki lituð ljósblá, vegna þess að franska er lítið notuð þar nú á dögum).

Snið:Tengill ÚG Snið:Tengill ÚG