Al hikma by Al-Hikma Magazines

FAHARASA

Nowroozi mwaka mpyawa Kiirani….............……….2

MCHAPISHAJI

Kituo cha Utamaduni cha Ubalozi wa Iran

Nowroozi ni Eid ya vuli...........................................5 Mafanikio ya Iran Kisayansi...................................6 GhubayaUajemi jina la kudumu…...........………….…9 Athari walizowachaWashirazi.............................13

Kumbukumbu yaKifo cha ImamKhomeini (RA)..18 Hotuba ya Seyyid Ali Khamenei………...….............20

Nafasi ya mwanamke wa Kiislamu na mwanamke wa Kimagharibi……..........................................…25

Kuimarisha misingi ya familia…...........................28 Mapishi ya Mwambao……....................................32

Makala ya Afya....................................................33 Makala maalumu…………...................................…35

MTAYARISHAJI

Kitengo cha Uhariri na Usanifu ANUANI: Al-Hikma Jarida Maridhawa Kituo cha Utamaduni cha Ubalozi wa Iran S.L.P. 7898 Dar es Salaam Tanzania MKURUGENZI MKUU Morteza Sabouri MHARIRI Maulidi Saidi Sengi WAANDISHI NA WATARJUMI Fatma Othmani Mohammed Bandaly USHAURI Fatma Vafaie MSANIFU WA KURASA Maulidi Saidi Sengi

Nowrooz mwaka mpya wa Kiiran Hotuba ya Seyyidi Ali Khamenei kwa mnasaba wa Mwaka Mpya wa Kiiran

we Mola unayebadilisha nyoyo na macho ya watu. Ewe Mola unayefanya tadbiri ya usiku na mchana. Ewe Mola ubadilishaye miaka na hali za waja. Badili hali zetu na uziweke katika hali bora zaidi. Ewe Mola uliyetukuka! Kuwa walii, mlinzi, kiongozi, msaidizi, njia na jicho

la Imam wa Zama Mahdi (a.s) na baba zake wakati wote, hadi utakapommakinisha katika ardhi na kumbakisha humo muda mrefu. Mola Mlezi! Mpe Imam wa Zama yatakayomfurahisha katika nafsi yake, kizazi chake, Shia na wafuasi wake, raia wake, masahaba zake wa karibu, maadui zake na watu

wote wa dunia. Ninatoa mkono wa baraka na fanaka kwa wananchi kote nchini kwa mnasaba wa sikukuu ya Nowruz na kuanza mwaka mpya na pia kwa Wairani wote popote walipo duniani na kwa mataifa yote yanayosherehekea sikukuu ya Nowruz. Ninatoa mkono maalumu wa salamu za mwaka mpya kwa familia za mashahidi, walemavu wa vita na familia zao na wanaharakati wa nyanja mbalimbali. Ninamuomba Mwenyezi Mungu Mtukufu alipe taifa la Iran hali bora, nishati, ufanisi na furaha katika mwaka huu mpya na kubatilisha njama na malengo ya maadui wa taifa hili.

Mwaka uliopita wa 1390 Hijria Shamsia ulikuwa miongoni mwa miaka iliyokuwa na matukio mengi katika uga wa kieneo na kimataifa na hapa nchini. Jambo lililoshuhudiwa katika matukio hayo kwa ujumla ni kwamba yamekuwa na faida kwa taifa la

Iran na kusaidia njia ya ukamilifu wa malengo yake. Watu wenye malengo na nia mbaya dhidi ya taifa la Iran, Iran na Uirani katika nchi za Magharibi wamekumbwa na matatizo mbalimbali. Katika uga wa kieneo, mataifa ambayo yamekuwa yakiungwa mkono daima na Jamhuri ya Kiislamu ya Iran yamefikia malengo yao makuu, watawala wa kidikteta wamengâ&#x20AC;&#x2122;olewa madarakani, katiba zinazotegemea Uislamu zimepasishwa katika baadhi ya nchi hizo na adui nambari moja wa Umma wa Kiislamu na taifa la Iran yaani utawala wa Kizayuni wa Israel, amezingirwa.

propaganda chafu na hujuma za maadui wake. Kwa baraka zake Mola, ulikuwa mwaka wenye mafaniko makubwa licha ya changamoto zilizojitokeza. Kama nilivyosema huko nyuma, hali ya mambo ilishabihiana na ile ya kipindi cha (vita vya) Badr na Khaybar, kwa maana ya hali ya kukubali changamoto na mashaka mbalimbali na kuyashinda.

ya uchumi dhidi ya taifa la Iran. Hata hivyo taifa la Iran, viongozi, matabaka yote ya wananchi na taasisi mbalimbali walikabiliana na vikwazo hivyo kwa tadbiri na uhodari na kufanikiwa kuzima athari za vikwazo hivyo kwa kiwango kikubwa. Mwaka 1390 ulikuwa mwaka wa harakati kubwa za kielimu, na Mungu akipenda katika siku zijazo nitalieleza taifa azizi la Iran baadhi ya maendeleo makubwa ya kisayansi na kiuchumi na juhudi mbalimbali zilizofanyika hapa nchini. Mwaka uliopita ulikuwa mwaka wa changamoto kubwa na harakati nyingi. Ulikuwa mwaka ambamo taifa la Iran liliweza kushinda changamoto mbalimbali.

Kama ilivyotangazwa mwanzoni mwa mwaka uliopita, mwaka 1390 ulikuwa Mwaka wa Jihadi ya Uchumi. Japokuwa weledi wa mambo walikuwa wakielewa kuwa jina, mwelekeo na kaulimbiu hiyo kwa ajili ya mwaka 1390 Hapa nchini mwaka uliopita lilikuwa jambo la dharura, lakini wa 1390 ulikuwa mwaka wa pia njama zilizofanywa na maadui kudhihiri uwezo na nguvu ya taifa hapo baadaye katika mwaka huo la Iran. Katika upande wa masuala zilithibitisha tena udharura huo. ya kisiasa taifa la Iran lilikuwa Tangu mwanzoni mwaka uliopita Tunaanza mwaka mpya na kwa na mahudhurio makubwa sana maadui wa Iran walianzisha kutawakali na kumtegemea katika mwaka uliopita sawa katika harakati ya kiadui katika medani Mwenyezi Mungu, taifa la Iran maandamano ya kuadhimisha ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu hapo tarehe 22 Bahman (11 Februari) au katika uchaguzi wa Bunge wa tarehe 2 Machi na limesajili vigezo vya uwezo wa kitaifa katika historia ya eneo hili ambavyo vilionekana kwa uchache mno katika miaka ya huko nyuma. Katika mwaka uliopita taifa la Iran limeweza kuhudhuria katika nyanja mbalimbali kwa nguvu zote na nishati kubwa na kuonesha utayarifu na uwezo wake mkubwa katika nyanja za kielimu, kijamii, kisiasa na kiuchumi licha ya uadui,

sambamba na kufanya juhudi kubwa, harakati na kuwa macho, litaweza kupata tena mafanikio makubwa. Kwa mujibu wa maoni yangu na kwa kutilia maanani ripoti na ushauri wa wataalamu na weledi wa mambo, tumefikia natija kwamba changamoto kubwa zaidi katika mwaka huu unaoanza hivi sasa itakuwa katika medani ya uchumi. Jihadi ya uchumi si jambo linaloisha na kumalizika. Jihadi ya kiuchumi na jitihada kubwa za taifa la Iran katika nyanja za kiuchumi ni jambo lenye udharura mkubwa. Mwaka huu ninayagawa masuala ya jihadi ya kiuchumi katika sehemu kadhaa. Sehemu moja ya masuala ya kiuchumi inahusu suala la uzalishaji wa ndani. Iwapo kwa uwezo wa Mwenyezi Mungu, azma kubwa ya taifa na juhudi za viongozi wa nchi tutaweza kustawisha uzalishaji wa ndani kama inavyostahiki, hapana shaka kuwa tutakuwa

lina umuhimu mkubwa. Kama tutaweza kustawisha uzalishaji wa ndani tutafanikiwa pia kutatua tatizo la mfumuko wa bei na suala la ajira na kuboresha zaidi uchumi wa ndani. Hali hii itamvunja moyo adui na kukomesha njama na uhasama wake.

Kwa msingi huo ninatoa wito kwa viongozi wote hapa nchini, wadau wa masuala ya uchumi na wananchi wote kuufanya mwaka huu kuwa mwaka wa ustawi wa uzalishaji wa ndani. Hivyo, kaulimbiu ya mwaka huu ni â&#x20AC;&#x153;Uzalishaji wa Kitaifa, Kuunga Mkono Kazi na Rasilimali ya Kiiraniâ&#x20AC;?.

Tunapaswa kuunga mkono kazi za mfanyakazi wa Kiirani na tulinde rasilimali za mwekezaji Muirani; na haya yatawezekana kwa kuimarisha zaidi uzalishaji wa ndani. Hisa ya serikali katika kazi hiyo ni kuhami uzalishaji wa ndani wa sekta za viwanda na kilimo. Mchango wa wenye rasilimali na wafanyakazi ni kuimarisha zaidi gurudumu la uzalishaji na umakini katika kazi ya uzalishaji. Mchango wa wananchi ambao katika mtazamo wangu ni muhimu zaidi ya yote, ni kutumia bidhaa zinazozalishwa ndani ya nchi.

Tunapaswa kuwa na ada, tabia na utamaduni wa kutumia bidhaa zinazozalishwa ndani ya nchi. Tunapaswa kujiwajibisha kutumia bidhaa za ndani na kujiepusha kabisa na bidhaa zinazoingizwa nchini kutoka nje katika nyanja zote za matumizi wakati bidhaa kama hizo zinazalishwa hapa nchini.Kwa msingi huo ni matarajio kwamba kwa mwelekeo huu taifa la Iran katika mwaka huu mpya wa 1391, litaweza kushinda njama na hila za maadui katika medani ya tumebatilisha sehemu kubwa ya njama za maadui. uchumi. Hivyo basi, sehemu muhimu ya jihadi ya kiuchumi inahusu suala la uzalishaji wa kitaifa. Ninamuomba Mwenyezi Mungu alipe taufiki taifa la Iran katika uwanja huu na nyanja zote. Namomba Kama taifa la Iran litaweza kutatua tatizo la uzalishaji pia Allah amrehemu hayati Imam Khomeini na wa ndani na kupiga hatua katika uwanja huo kwa kuturudhia. Tunaziombea rehma na maghufira pia bidii, azma kubwa na maarifa pamoja na msaada roho za mashahidi na awafufue na mawalii wao. wa viongozi na mipango sahihi, hapana shaka kuwa assalamu Alaykum Warahmatullahi Wabarakatuh. litashinda kikamilifu changamoto zilizopangwa na adui. Kwa msingi huo suala la uzalishaji wa kitaifa Ali Husseini Khamenei

Kwa muda mrefu wananchi wa Iran wamekuwa ni wenye kusherekea Eid ya Nowrooz yenye kuambatana na siku za mwanzo za mabadiliko ya majira ya kuchipua. Japo wanatofautiana katika dini na kabila, lakini Wairan wote huitukuza siku hiyo na kuifanya kuwa ni Eid na ni siku adhimu sana kwao, Siku hii ndio siku ya mwanzo wa mwaka wa Kiiran.

id hii huzingatiwa kuwa ni katika Eid kongwe, pia ni sehemu ya utambulisho wa taifa la Iran. Ujio wa siku hiyo huwa ni hafla ya kitaifa ambayo huwajumuisha wanafamilia katika meza moja madhehebu mbalimbali ya kidini na kimila wakiwemo waumini wa Kiislamu, Kikristo, Kiyahudi na wafuasi wa

dini nyingine kama Wamajusi, huandaliwa kwa ambao wenyewe hujiita kuwa ni kupamba meza, asili ya wairan wa kale. maarufu kama ‘MEZA YA SAHANI SABA’. Meza hii Sherehe hizi kijadi zina historia hupambwa kwa kuweka aina ya miaka mirefu toka kipindi saba ya vyakula ambavyo vyote cha utawala wa Sasani, lakini (majimaji) huanza kwa herufi ‘sin’ bado Wairan hurithishana kizazi (s). na pia siku hiyo (katika familia) baada ya kizazi kingine kiasi hufanyika manunuzi ya nguo ambacho huwa ni furaha mno hasa mpya na kubadili samani (fenicha) inapowadia siku yenyewe kwani ni za ndani ya nyumba, mabusati Eid kubwa kwao kuanzia mwanzo na pazia hii ni kama alama ya wa majira ya kuchipua yaani, kukinai na vitu vilivyoharibika na tarehe 21 ya mwezi Machi. kuchukua vipya. Na huwa mwanzo wa mwaka wa Kiiran pia humaanisha mwisho wa majira ya kiangazi, huchipua maua na huchomoza majani ya miti na pia hali ya hewa ni yenye utulivu katika sehemu nyingi za miji haswa sehemu za kaskazini, sehemu ambayo kipindi hicho nyumba nyingi hupokea wageni mbalimbali na ni moja kati ya desturi ambayo Wairan wamezoea kuifanya kwa muda mrefu, katika siku hiyo

Na moja ya mambo ambayo hufanywa katika siku hii ni kuzisafisha nyumba ili kuupokea mwaka mpya. Na vitu vilivyomo

Mafanikio ya kisayansi na kiteknolojia ya Iran Baada ya ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu hapa nchini, kuliwekwa maana na kigezo kipya cha maendeleo na ustawi kwa kutegemea msingi wa kujiamini, uchapakazi na bidii. Mabadiliko hayo yaliyotokea nchini Iran yaliipa Jamhuri ya Kiislamu fursa ya kupiga hatua kubwa za maendeleo na kuelekea kwenye malengo yake. 6

atika kipindi cha miongo mitatu iliyopita Iran imepiga hatua kubwa za maendeleo katika nyanja za sayansi na teknolojia licha ya vikwazo na vizuizi vingi vya nchi za Magharibi. Moja ya nyanja za maendeleo ya Iran inaonekana katika masuala ya sayansi na teknolojia ya anga. Katika kipindi cha miaka 33 iliyopita Iran ya Kiislamu pia ilipiga hatua kubwa katika medani za utengenezaji wa silaha na zana za kujihami. Matunda hayo yanaonekana katika nyanja za sayansi ya masuala ya anga, utengenezaji wa makombora, masuala ya elektroniki na mawasiliano, ulinzi wa anga, baharini na kadhalika. Mafanikio hayo yote yamepatikana hapa nchini kutokana na juhudi kubwa za wataalamu wa Kiirani na kudhihirisha kwamba vikwazo vya maadui wa taifa hili havina taathira yoyote. Miradi ya ndege za kupiga doria baharini, makombora ya Cruise, kizazi kipya cha

ndege zisizo na rubani, maroketi ya kutuma angani satalaiti na vyombo vya mawasiliano ni sehemu tu ya mafanikio makubwa ya wataalamu wa Iran ambayo yanaoneshwa katika sherehe za sasa za kuadhimisha ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu.

Kwa mujibu wa vigezo vya ustawi na maendeleo ya kisayansi na kielimu katika nyanja za teknolojia ya satalaiti na urushaji wa maroketi yanayopeleka satalaiti angani, Iran imejiunga na klabu ya wanachama 11 duniani wenye teknolojia ya kisasa ya masuala ya anga. Kwa sasa Iran inashika nafasi ya 27 kati ya nchi 39 zenye teknolojia hiyo.

malengo ya afya na tiba ya jamii yanayooana na vigezo vya kimataifa. Mfuko wa Watoto wa Umoja wa Mataifa (UNICEF), Mfuko wa Umoja wa Mataifa wa Idadi ya Watu (UNFPA) na Shirika la Afya Duniani (WHO) zimethibitisha mafanikio ya Iran katika kufikia vigezo vya kimataifa vya afya na kutangaza kuwa kiwango cha vifo vya akina mama nchini Iran kimepungua kutoka watu 150 kati ya kila laki moja mwaka 1990 hadi chini ya akina mama 30 mwaka 2008, suala ambalo lina maana kwamba Jamhuri ya Kiislamu imefanikiwa kupunguza vifo vya akina mama kwa thuluthi mbili. Mafanikio

ya Iran katika sekta hiyo ya tiba ni uzalishaji wa plasma (maji ya damu) ambazo ni miongoni mwa miradi tata na migumu mno katika teknolojia ya majaribio ya kitiba na madawa. Ni vyema pia kukumbusha hapa kuwa yapata miongo miwili imepita sasa Iran ilifanikiwa kuwa miongoni mwa nchi zinazozalisha seli shina za kiinitete (embryonic stem sells) na kuweza kupata sayansi ya cloning. Jamhuri ya Kiislamu pia imepiga hatua kubwa katika teknolojia ya nano. Teknolojia hiyo inatumiwa sana katika masua ya tiba, petrokemikali na masuala

Wataalamu wengi na ripoti za taasisi muhimu za kisayansi na kiuchumi zinasema kuwa Iran imevuka kipindi kigumu cha ustawi na maendeleo kwa mafanikio na sasa imepata nafasi nzuri sana katika vigezo vya maendeleo kikanda na kimataifa.

Mafanikio ya Iran katika kutuma satalaiti na chombo cha anga chenye kapsuli inayobeba kiumbe hai katika anga za juu na mipango ya kutuma satalaiti mpya katika nzunguko wa dunia kwa ajili ya kukamilisha uhakiki wa masuala ya sayansi ya anga katika mwaka huu, ni miongoni mwa mafanikio makubwa ya Iran ya Kiislamu katika uwanja huo.

Takwimu za Umoja wa Mataifa kuhusu nafasi za nchi mbalimbali katika upande wa ustawi wa masuala ya kiafya zinaonesha kuwa Iran imefanikiwa kufikia

ya Iran katika kuzalisha dawa na huduma bora za afya katika muongo mmoja uliopita ni miongoni mwa maendeleo ya Jamhuri ya Kiislamu katika sekta ya sayansi ya afya ambayo yametokana na vipawa na uwezo mkubwa wa wasomi hapa nchini na vilevile maendeleo ya sekta ya sayansi na teknolojia ya Iran. Katika sherehe za kuadhimisha Mapinduzi ya Kiislamu mwaka huu hapa nchini kunaoneshwa dawa kadhaa mpya za kutibu saratani zilizotengenezwa hapa nchini. Miongoni mwa mafanikio

mengine ya uzalishaji viwandani. Utekelezaji wa mipango ya kistratijia ya ustawi wa teknolojia ya nano hapa nchini umeiweka Iran kati ya nchi 20 zinazoongoza duniani katika uwanja huo na tayari baadhi ya bidhaa zilizotengenezwa kwa kutumia teknolojia hiyo na nano hapa nchini zinauzwa masokoni.

Badhi ya mafanikio yaliyopatikana hapa nchini katika nyanja za tiba kutokana na maendeleo ya tekmolojia ya nano ya wataalamu wa Kiirani ni utengenezaji wa dawa adimu kama ile ya ANGIPARS

inayotumiwa kutibu vidonda vya kisukari, na dawa imefanikiwa kupata maendeleo makubwa katika ya IMOD inayotumiwa kuongeza uwezo wa kinga njanya mbalimbali licha ya vikwazo na vizingiti vya ya mwili wa wagongwa wa ukimwi. madola ya kibeberu ya Magharibi, na mwenendo huo utaendelea kwa kasi kubwa zaidi. Wataalamu wengi na ripoti za taasisi muhimu za kisayansi na kiuchumi zinasema kuwa Iran imevuka Vilevile ni kielelezo kwamba Iran ya Kiislamu kipindi kigumu cha ustawi na maendeleo kwa itafika katika kilele cha elimu, sayansi na teknolojia mafanikio na sasa imepata nafasi nzuri sana katika katika muongo wa nne wa Mapinduzi ya Kiislamu. vigezo vya maendeleo kikanda na kimataifa. Wapenzi wasikiliza muda uliotengwa kwa ajili ya kipindi hiki umefika ukinghoni. Ni matarajio yetu Mafanikio hayo tuliyotajwa ambayo ni sehemu kuwa mutakuwa nasi katika sehemu ya pili ya makala ndogo tu ya maendeleo makubwa yaliyopatikana hii inayotupia jicho kwa muhtasari mafanikio ya hapa nchini baada ya ushindi wa Mapinduzi ya kisayansi na kiteknolojia ya Iran baada ya ushindi Kiislamu, ni kielelezo kwamba Jamhuri ya Kiislamu wa Mapinduzi ya Kiislamu.

Nowrooz ni Eid ya Vuli yenye Maisha ya Upendo Inatoka Uk: 5 katika meza ya Eid ni vya aina saba ya vyakula vyote vinavyoanza kwa herufi ‘sin’ (s) ambayo hujulikana kwa jina la ‘SIKA’ . ambayo ni ibara ya dhahabu ndogo iliyopambwa kwa SAMANU (Halwa), SIIB (Apple), SIRKA (aina maalum ya siki), SIIR (Kitunguu Thaum) na SANJAD (aina Fulani yenye kufanana na matango yaliyokauka ambayo hufahamika katika baadhi ya nchi za Kiarabu kuwa ni TENDE ZA KIAJEMI na SAMAKI wadogo wenye rangi nyekundu kama pambo na huwekwa kwenye chupa.

siku ya pili katika mwezi wa FARVARDIN, sawa na mwezi Machi, tarehe 21 mwaka wa Miladiya (AD).

Wairan wanaamini kuwa kuandaa meza na kuweka vitu vyenye majina yanayoanza kwa herufi ‘sin’, (s) kuwa ni kupata baraka kwa neno la SABZI lenye maana ya majani yenye rangi ya kijani ambayo husababisha kupata Baraka ya kuzidishiwa riziki. Kwa hiyo mwanzoni mwa Eid ya Nowrooz kwa maana ya mwaka mpya wa Kiiran ambao huanza

Baadaye wanafamilia hutakiana kheri njema kwa kufikiwa na mwaka mpya. Hukaa katika meza au zulia lenye sin saba (sahani au mfano wake). Pia ndani ya likizo hii ya mwaka hufanya juhudi ya kutembelea marafiki, ndugu na jamaa na kufanya safari za utalii katika mbuga na sehemu zenye mandhari nzuri hewa tulivu kwa kujiliwaza.

Pindi mwaka mpya unaingia Muiran huinua mikono yake juu na kuomba dua kwa kusema: YA MUQALLIBAL QULUUB WAL ABSWAAR, YA MUDDABBIR LLAYL WAN-NAHAAR, YA MUHAWWILAL HAWL WAL AHWAAL, HAWWIL HAALANA ILAA AH'SAN HAAL. Tafsiri: “Ewe mwenye kuzibadilisha nyoyo na macho, Ewe Hivyo hivyo huwekwa mpaka zifike siku kumi na mwenye kupanga usiku na mchana, Ewe mwenye tatu za mwezi wa mwanzo wa mwaka mpya (wa kubadilisha hali (moja mbaya) kwenda kwenye Kiiran) kwani kulingana na mila za kale za Kiiran, hali nyingine (nzuri) badilisha hali zetu (mbaya) siku ya kumi na tatu ni siku ya mkosi na balaa. kwenda kwenye hali nzuri”

Ghuba ya Uajemi, Jina la Kudumu Katika Jamhuri ya Kiislamu ya Iran kuna minasaba ambayo ina umuhimu wa kipekee. Moja ya minasaba hii ni (Siku ya Kitaifa ya Ghuba ya Uajemi)ambayo huadhimishwa tarehe 10 Ordibehesht sawia na 29 Aprili. Siku hii imepewa jina hili kutokana na umuhimu wa Ghuba ya Uajemi kwa watu wa Iran na nafasi yake muhimu katika eneo na duniani ambapo ni moja ya njia muhimu zaidi za baharini kwa mtazamo wa kistratijia.

neo lote la kaskazini mwa Ghuba ya Uajemi ni milki ya Iran na magharibi mwake zinapatikana Kuwait na Iraq huku upande wa kusini zikiwepo Saudi Arabia, Qatar, Bahrain, Umoja wa Falme za Kiarabu (UAE) na Oman. Ukubwa wa Ghuba ya Uajemi ni kilomita mraba 240,000 na ndio ya tatu kwa ukubwa duniani. Urefu wake ni takribani kilomita 900 huku upana wake ukiwa ni wa kilomita 240. Pwani ya Iran katika Ghuba ya Uajemi ni kilomita 800 na ndio ndefu zaidi katika nchi zote katika eneo hilo. Maji ya Ghuba ya Uajemi hayana kina kirefu ambapo kwa wastani kina chake ni mita 50 na kina cha chini zaidi ni takribani

mita 100. Ghuba ya Uajemi inaunganishwa na maji huru kupitia Lango Bahari la Hormuz na kisha Bahari ya Oman. Visiwa muhimu vya Iran katika Ghuba ya Uajemi ni pamoja na Kharg, Abu Musa, Tunb Kubwa, Tunb Ndogo, Kish, Qeshm na Lavan. Umuhimu wa kistratijia wa Ghuba ya Uajemi. Umuhimu wa Ghuba ya Uajemi umepelekea Lango Bahari la Hormuz kuwa lango bahari muhimu zaidi duniani. Urefu wa Lango Bahari la Hormuz ni kilomita 158 na upana wake ni kati ya kilomita 56 hadi 180. Lango hili ndilo la pili kwa wingi wa trafiki duniani. Kila siku kati ya mapipa milioni 16 had 17 ya mafuta ghafi ya petroli sawa na asilimia 40 ya mafuta ghafi yanayobebwa na meli za mafuta duniani hupitishwa katika njia hii ya habari huku asilimia 25 ya mafuta ghafi ya petroli yanayotumiwa duniani yakipitishwa hapo. Umuhimu wa Ghuba ya Uajemi unatokana na kuwa eneo hili lina takribani asilimia 68 ya mafuta na gesi asili duniani. Baada ya kusambaratika Shirikisho la Sovieti, umuhimu wa maeneo mengi duniani ulipungua lakini eneo moja ambalo umuhimu wake unazidi kuongezeka ni Ghuba ya Uajemi. Ni kwa sababu hii ndio

Marekani ambayo inadai kuwa dola lenye nguvu zaidi duniani ikatilia mkazo sera za kueneza satwa yake katika Ghuba ya Uajemi. Iwapo tutatoa mfano wa mafuta na gesi kuwa ni kama damu katika uchumi wa dunia, basi kwa itikadi ya utawala wa Marekani , udhibiti wa Ghuba ya Uajemi ni sawa na kudhibiti mshipa mkuu wa uchumi wa dunia. Jina bandia la Ghuba Arabu. Katika miaka ya hivi karibuni, baadhi ya tawala za Kiarabu ambazo ni vibaraka wa madola ya Kimagharibi zimeanzisha wimbi kubwa la njama za kisiasa na kihabari za kueneza chuki dhidi ya Iran kwa lengo la kubadilisha jina la Ghuba ya Uajemi na badala yake kutumia jina bandia la Ghuba Arabu. Kwa kutumia taasisi za kimataifa na hata taasisi za kielimu na vyuo vikuu, madola ya magharibi na tawala vibaraka za Kiarabu

zinajaribu kueneza utumizi wa jina bandia la Ghuba na Ghuba Arabu badala ya jina sahihi la Ghuba ya Uajemi. Taifa na serikali ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran inaendeleza kampeni katika duru za kisiasa, kihabari na tovuti za intaneti ili kuzuia kutumiwa jina bandia la Ghuba Arabu badala ya jina sahihi la Ghuba ya Uajemi. Ni Ghuba ya Uajemi tokea zama za kale. Tokea wakati historia ya mwanaadamu ilipoanza kuandikwa na jiografia kuanza kuchunguzwa kitaalamu katika zama za kale, jina la Ghuba ya Uajemi lilitambulika kama mojawapo ya majina ya bahari nne duniani. Katika vitabu vyao vya kale, Wagiriki wameitaja Ghuba ya Uajemi ambayo kwa Kiyunani ilijulikana kama Persicus Sinus. Kwa hivyo, hata kabla ya mfalme wa Kiirani Dariush Hakamaneshi aliyetawala Uajemi kuanzia 522 hadi 486 Kabla ya Miladia kutaja Bahari ya Pars katika maandishi yake, wasiokuwa Wairani tayari walikuwa wanayatambua maji haya kwa jina lake asili la Pars. Kwa hivyo tokea historia ianze kuandikwa zama za kale, Ghuba ya Uajemi ilikuwa ikijulikana kwa jina hili hili. Baadhi ya

wataalamu wa historia wanasema kuwa (Ghuba ya Uajemi ni Susu la Sayansi au Chimbuko la Ustaarabu.) Wakaazi wa kale wa eneo hili walikuwa wanaadamu wa kwanza kutengeneza meli na kuzitumia kufika katika maeneo mengine ya dunia. Kwa hakika Wairani ndio waliokuwa mabaharia wa kwanza duniani. Ubaharia wa Wairani katika Ghuba ya Uajemi ulianza miaka 500 kabla ya Miladia katika zama za Ufalme wa Dariush. Kwa mujibu wa maandishi ya weledi wa historia na wanajiografia wa Ugiriki walioishi kabla ya tarehe ya Miladia kama vile Herodotus, Cassius Dio, Xenophon na Strabo au Strabon, Wagiriki walikuwa watu wa kwanza kuyapa maji ya Ghuba ya Uajemi jina la Pars kwa kuyanasibisha na ardhi ya Iran iliyojulikana kwa majina

kama Parseh, Parsa au Perspolis yaani mji au nchi ya Waparsi. Nearchus, admeli wa Macedonia mnamo mwaka 326 kabla ya Miladia, kwa amri ya Alexander wa Macedonia alipitia Mto Indus na Bahari ya Oman (Makran) na kufika katika eneo ambalo Wagiriki walilitambua kama Ghuba ya Uajemi. Mwanahistoria wa kale wa Ugiriki Hecataeus, ambaye alipewa lakabu ya Baba wa Jiografia, alitumia jina la Bahari ya Pars mwaka 475 kabla ya Miladia. Katika kitabu cha kale cha jiografia ya dunia kwa lugha ya Kilatini na vile vile katika ramani aliyoichora, aliipa Ghuba ya Uajemi jina la Persicus Sinus. Quintus Curtius Rufus mwanahistoria wa kale wa Roma katika karne ya kwanza Miladia aliipa bahari hii jina la Bahari ya Pars au Aquarius

Jina bandia la Ghuba Arabu lilitumiwa mara ya kwanza na mwanadiplomasia Muingereza katika Ghuba ya Uajemi. Sir Charles Belgrave ambaye alikuwa mwakilishi wa kidiplomasia wa Uingereza katika Ghuba ya Uajemi kwa muda wa miongo mitatu. Aliporejea London mwaka 1966 alichapisha kitabu kuhusu pwani ya kusini mwa Ghuba ya Uajemi ambapo alikuwa mtu wa kwanza kutumia jina bandia la Ghuba Arabu.

Persico. Aidha katika vitabu vya kijiografia vya Kilatini, maji yote ya bahari iliyo kusini mwa Iran yalijulikana kama Bahari ya Pars. Katika kamusi za lugha mbali mbali kama vile za Kifaransa, Kijerumani, Kiingereza, Kituruki n.k jina la Ghuba ya Uajemi limetumika. Pia katika kamusi za Kiarabu hasa ile maarufu zaidi ijulikanayo kama Al Munjid, kuna ushahidi wa wazi kuhusu utumizi wa neno Ghuba ya Uajemi au al Khalij al Farisi. Jina bandia la Ghuba Arabu lilitumiwa mara ya kwanza na mwanadiplomasia Muingereza katika Ghuba ya Uajemi. Sir Charles Belgrave ambaye alikuwa mwakilishi wa kidiplomasia wa Uingereza katika Ghuba ya Uajemi kwa muda wa miongo mitatu. Aliporejea London mwaka 1966 alichapisha kitabu kuhusu pwani ya kusini mwa Ghuba ya Uajemi ambapo alikuwa mtu wa kwanza kutumia jina bandia la Ghuba Arabu. Belgrave katika kitabu chake chenye anwani ya (Pwani ya Maharamia) ambacho aghalabu kinahusu pwani ya kusini mwa Ghuba ya Uajemi alidai kuwa Waarabu wanapendelea Ghuba ya Uajemi ijulikane kama Ghuba Arabu.

Kwa hivyo punde baada ya kuchapishwa kitabu hicho, jina bandia la Ghuba Arabu lilianza kutumika katika vyombo vya habari vya Kiarabu. Baada ya hapo jina badia la Ghuba Arabu pia lilianza kutumika katika nyaraka rasmi za nchi za Kiarabu za kusini mwa Ghuba ya Uajemi.

vikali pale jina hilo bandia linapotumiwa na wawakilishi wa nchi za Kiarabu. Hivi sasa baadhi ya nchi za Kiarabu zinatumia kiasi kikubwa cha fedha zao za mafuta kuwahonga wanasiasa na magazeti ya kigeni ili kulipa umashuhuri jina badia la Ghuba Arabu.

Tokea wakati huo, serikali ya Iran ilikabiliana na utumizi wa jina hilo bandia. Kwa mfano idara za forodha na posta za Iran zilikataa kupokea barua au vifurushi vilivyokuwa na jina bandia la Ghuba Arabu badala ya Ghuba ya Uajemi. Aidha katika mijumuiko na mikutano ya Kimataifa, wawakilishi wa Iran hulalamika

Itabakia kuwa Ghuba ya Uajemi Baada ya ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu Iran, madola ya Kiarabu ambayo ni vibaraka wa nchi za Magharibi, kutokana na uhasama wao na Mapinduzi ya Kiislamu, yalizidisha mikakati ya kutumia jina bandia la Ghuba Arabu. Nchi za Magharibi nazo pia kupitia vyombo vyao vya habari

12 12

na duru za kisiasa zinatumia jina hilo bandia au kutumia tu jina la Ghuba badala ya Ghuba ya Uajemi. Mwanzoni mwa muongo wa 90, mhariri mkuu wa Umoja wa Mataifa aliashiria malalamiko ya mara kwa mara ya wawakilishi wa Iran katika umoja huo kuhusu utumizi wa jina bandia la Ghuba Arabu katika nyaraka za Umoja wa Mataifa na hivyo akawaamuru wafanyakazi wa umoja huo kuzingatia malalamiko ya serikali ya Iran. Ukweli usiopingika ni kuwa, Ghuba ya Uajemi ni jina la kale na la kihistoria ambalo lilianza kutumika tokea zama za kale kabisa. Kwa hivyo njama za kujaribu kulibadilisha jina hilo hazina lengo jingine ila ni kuibua fitina na hitilafu baina ya mataifa ya eneo hili. Kama alivyokiri JeanJacques, mwandishi wa kitabu chenye anuani ya (Ghuba ya Uajemi): ÂŤMataifa na kaumu nyingi katika ukingo wa Ghuba ya Uajemi yameishi na kutawala na kisha yakaangamia. Kaumu pekee ambayo kwa busara na ustadi imebakia na kulinda turathi ya utawala wake katika Ghuba ya Uajemi ni kaumu ya Pars.Âť

Historia ya Msikiti wa Kizimkazi na Ujio wa Washirazi Mjini Zanzibar

Soma stori kamili Uk: 14

Historia ya Msikiti wa Kizimkazi na ujio wa Washirazi mjini Zanzibar Dr . Imteyaz Ahmad. Mtarjumi, Fatma Ali Othmani

Qibla cha Msikiti wa Kale: ulioko Dimbani Kizimkazi - Zanzibar. Msikiti huu wa Washirazi (kutoka Iran) unaonesha Maandish ya Kufic yanayosadikiwa kuwa yaliandikwa mwaka 1107 A.D asukuma na Wanyamwezi ni Makabila makubwa mawili katika Tanzania yaliyokuwa na mahusiano ya karibu kilugha na kiutamaduni. Jadi na asili yao inapatikana magharibi mwa Tanzania, kusini ya Ziwa Victoria.

Kimsingi, Kizimkazi inaonekana kuwa na nafasi yenye umuhimu mkubwa katika Kisiwa cha Zanzibar, na kuonekana kuwa ni kituo cha mijini na jiji kuu kwa ajili ya kisiwa kabla ya kuhama kwa kisiwa cha Tomato katika zama za karne ya 12. Uandishi wa Kufic ulitumika katika Kisiwa cha Tomato, ambacho ni sawa kabisa na Msikiti wa Kizimkazi.

wametawala katika Pwani ya Afrika Mashariki tangu karne ya 1 BK (kabla ya Ukristo). Nyaraka na kumbukumbu mbalimbali zinaonesha kuwa Waarabu na Wachina ni watu wa mwanzo waliohusika katika biashara ya mbali ya pembe za ndovu, watumwa, dhahabu na nafaka badala ya nguo, shanga, silaha na Idadi ya Wasukuma ni kati ya ufinyanzi. milioni tatu hadi milioni tatu na nusu na Wanyamwezi ni milioni Waswahili walikuwa, na ni watu moja hadi moja na nusu (kadirio wa mijini wanaoishi katika ÂŤstone la sensa la mwaka1989).Ushahidi townsâ&#x20AC;? (mji mkongwe), juu na unaonesha kuwa Waswahili chini ya pwani ya kisiwa cha

Zanzibar. Waswahili wamekuwa ni waislamu katika karne ya 12. Wao walikuwa ni wataalamu katika ujenzi wa meli na ubaharia, majahazi yao yalishiriki katika biashara za Bahari ya Hindi kwa karne nyingi. Pia walishughulika na upasuaji mbao, hasa kuchonga milango na samani mbalimbali, pamoja na kufua dhahabu na fedha. hii ilikuwa ni moja ya sanaa kwa Waswahili. Na Mashairi ni sehemu muhimu ya sanaa katika Kiswahili kama ilivyonakiliwa na

historia juu ya Mashairi. Mashairi ya zama hizi ni maalum kwa ajili ya hafla mbalimbali kama harusi, shughuli za kisiasa, mashindano na matangazo katika redio na televisheni. Kiswahili ni lugha ya Kibantu iliyokopwa kutoka katika lugha ya Kiarabu na Kiingereza. Utamaduni Kiswahili umekuwa njia panda ya Afrika, India, Arabia na Ulaya.

kwenye majahazi saba. Kutokana dhoruba kali iliyowakumba ndipo wakapoteana na kujikuta wakitia nanga katika maeneo mbalimbali ya pwani saba. Na baada ya kutua katika maeneo haya tofauti tofauti, hapo ndipo ikaanzishwa jamii ya Shirazi. Jina halisi la mahali ni " Kizim Kazi " inawezekana kuwa asili ya jina hili limetoka katika Kishi â&#x20AC;&#x201C; Kash, na mila za kale zikapendekeza kuwa "Kishi" Hali kadhalika lugha hii inaonesha ijulikane kama kishm. ushawishi wa Kiislamu; na chakula chao pia kinaonesha Kimsingi, Kizimkazi inaonekana Uafrika uliokuwa na muingiliano kuwa na nafasi yenye umuhimu wa Mashariki ya Kati na India. mkubwa katika Kisiwa cha Shirazi ni kundi la watu wanaoishi Zanzibar, na kuonekana kuwa ni

unakumbusha ujenzi wa msikiti uliojengwa na Sheikh Abu Mussa Al Hassan kwa lugha ya Kiarabu katika mwaka 1284 AH/1770 AD. Mapambo ya kona ya Mehrab yanafanana na sanaa ya Hindi, hasa kama inaweza kuonekana katika kaburi la Humayun kama sanaa ya Kiajemi.

Hati iliyoandikwa juu ya marumaru na kunakishiwa juu ya jiwe, ni mjumuiko wa maneno Ma, qeli wenye mtindo wa Kufic. Hati hii inaonesha kuwa wasanifu walikuwa ni wataalam wa Kiarabu walioonesha ujuzi wao usiofanana na upande wa kulia wa maandishi

Meli kutoka falme za Kish Kash zilitumika Kwa ajili ya kuvamia serikali ya Zanj (Pwani ya Afrika Mashariki). Ipo tofauti muhimu kati yao. Moja ya mifano rahisi ambao tunaweza kuiona ni uwezo wa kisanifu wa Kiajemi ulioanza kuonekana kwenye karatasi nyembamba katika karne ya 9 na 10 sehemu za Samarqand na Nishapur.

kwenye pwani ya Tanzania, hasa katika visiwa vya Zanzibar na Pemba. Wanadai kuwa kizazi chao kinatokana na mfalme mkubwa wa Iran ambaye zamani alikimbilia Afrika. Hekaya / historia ya uhamiaji wao ilianza na Ali bin Sultan Hassan wa Shiraz. Yeye aliota ndoto na baada ya ndoto ile kutafsiriwa, kuwa kuna mwanamke mwovu atakayeleta maafa katika nyumba yake. Hivyo yeye pamoja na familia yake na watumishi wake waaminifu, walijipakia

kituo cha mijini na jiji kuu kwa ajili ya kisiwa kabla ya kuhama kwa kisiwa cha Tomato katika zama za karne ya 12. Uandishi wa Kufic ulitumika katika Kisiwa Tomato, ambacho ni sawa kabisa na Msikiti wa Kizimkazi. Ikaonekana kuwa ilikuwa ni msaada wa mkono toka kwa msanifu mmoja ambaye aliweza kujifunza moja kwa moja kutoka kwa msanifu wa Ghuba ya Uajemi katika sehemu zote (Tumbato na Kizimkazi). Uandishi

ya Ma, qeli yenye mtindo wa Kufic. Dari la msikiti lina mtindo halisi wa Kiafrika ambao pia ulikuwa ni maarufu katika bandari ya Surat. Uliofanyiwa ukarabati baadaye katika karne ya 17. Mehrab ya Mlango wa kuingilia unaonekana kuwa na asili ya sanaa ya Kiajemi na Asia. Maandishi ya Kufic Historia ya Michoro ya kiusanifu katika ulimwengu wa Kiislamu huanza na maandishi ya Kufic, iliyotofautishwa na herufi

nyembamba isiyokuwa na alama kwenye karatasi pana ya ngozi. Hati hii ilipewa jina baada ya mji wa Kufa nchini Iraq, ambapo ilisemekana kwamba iliasisiwa na kuwekezwa na waliodai ya kuwa khalifa wa nne wa Uislamu (binamu yake Mtume), alikuwa wa kwanza kuandika katika hati ya Kufic. Kama ambavyo hati ya Kufic ilipofikia katika ukamilifu, pia kwa haraka walijitahidi kuboresha usanifu, na hatimaye ikawa ndio hati pekee iliyotumika kwa ajili ya kunakili Qurâ&#x20AC;&#x2122;an tukufu kwa miaka mia tatu ijayo. Miongoni mwa mabadiliko mbalimbali yaliyojitokeza yalikuwa na umbo mraba Square Kufic (kuepukwa kwa mikunjo katika mistari yote), kufic iliyokuwa na nakshi na iliyochanua. Kufic iliyojichanua na kunakshiwa ilitumika kote katika usanifu kidini na kidunia, hasa wakati wa kupiga lipu au kuchonga mawe itakuwa imeshatumika. Japokuwa fani zote mbili zinaweza kuonekana ili iweze kufanana, na chenye kuwa na mvutio wa hali ya juu duniani kote. Kazimkazi ni maarufu kwa sababu ya maandishi yake ya miaka 500AH (1107 AD) iliyosanifiwa katika hati na nakshi ya Kufic na kuchongwa juu ya ukuta kaskazini mwa msikiti na (mlolongo katika mwaka 1922). Msikiti huu ni moja ya misikiti ya zamani katika Afrika mashariki ambao bado ipo katika sura yake sahihi toka mwanzo. Baadhi ya Kazi ya upambaji ilifanywa kwa

16 16

ajili ya kulinda kuta kutokana na maji taka kwenye maandiko yake. Baadhi ya maandiko yamechongwa kwa upande wa kulia wa ukuta wa msikiti wa kaskazini.

Katika kipindi hicho wasomi wa Kiislamu duniani kote walisafiri kutoka sehemu moja hadi nyingine na hasa katika kipindi cha utumwa enzi za Usultani wa Delhi kutoka Qutbuddin Aibak (1206 - 1210 Ad) kwenda Eltutmish (-1211-12360 AD), wasomi wengi wa Kiajemi kama Amir khusru aliyejulikana kama mshairi maarufu aliwapa moyo na kuwashawishi wasomi waliokuwa na shauku katika fasihi na sanaa ya Kiajemi. Kutokana na mawasiliano ya India na wafanyabiashara kadhaa wa pwani ya Afrika Mashariki, wasomi, mafundi na wasomi wa Kiislamu walisafiri katika eneo hilo. Sehemu ya juu ya Msikiti ilifanana sana na sanaa ya kizamani ya Hindi kama kuba ya msikiti. Muonekano wake ni bapa kama minara ambayo kwamba tumeshawahi kuiona mara kadhaa katika karne ya 15 ya India. Yaweza kuwa, baadhi ya mafundi wa kihindi walisaidia katika ujenzi wa mehrab (mahali pa Imam wa msikiti) na ndio maana i k a w a inafanana sawa na ile Mehrab ya India

hasa katika msikiti wa Delhi ambayo ulijengwa katika kipindi cha Usultani kama ilivyowekwa wazi na wasomi wa Pwani ya Afrika Mashariki kuwa walikuwa na mawasiliano ya kibiashara na watu wa Deybul, bandari kongwe ya India. Mwenendo na utaratibu uliyotolewa na Chittic na Kleppe ambao walitembelea Kizimkazi uliungwa mkono kwa nguvu zote. Maandishi ya kuchonga katika hati ya Kufic inaashiria baadhi ya kazi za kifasihi huku sarafu na Sagrafiato nyingi zinaonesha uzembe katika tarehe za maeneo yake. Pia walichelewesha kuweka bayana biashara na ukamilifu wa makazi katika eneo la mkoa wa Kazimkazi. Uandishi wa Kufic huenda ukaashiria pumzi ya mawasiliano katika bahari ya Hindi na kuleta athari kwa wakazi. Maandishi yenyewe yanaonesha kuwa Kiswahili hutumika kwa matumizi ya kawaida na ya kila siku katika maisha lakini pia inaonekana kuwa na mawasiliano ya Waarabu Khat-e Nastaliq ilitumika katika baadhi ya maeneo mengine ya Zanzibar na hasa katika pwani ya Afrika Mashariki kwa ujumla.

Maandishi ya Kufic yaliyonakshiwa juu ya mawe ya kuchonga ni kama sehemu ya kujifunza dini, watu makundi kwa makundi kwa wakati huo. Ni vizuri kujua kwamba katika kipindi hicho wasafiri wa Kiarabu na wasomi kadhaa walitembelea Pwani ya Afrika Mashariki katika kipindi tofauti.

Kiarabu kilipendelewa zaidi kwa mazungumzo na mihadhara ya muda mrefu kama vile kuandika historia (tarihi), na kadhalika. Ghuba ya Uajemi ilikuwa ikijulikana sana kwa biashara yake ya nje na ya ndani na mawasiliano ya Kizimkazi kwa wote. Ufalme wenye nguvu ya Ghuba ya Uajemi, Twins Island, Kishi na Kash, katika kipindi cha neema cha Kizimkazi , mabaharia na wafanyabiashara walikuwa wakishiriki katika ukamataji wa watumwa kutoka Bara ili kudumisha biashara za nje pamoja na Ghuba ya Uajemi. Meli kutoka falme za Kish Kash zilitumika Kwa ajili ya kuvamia serikali ya Zanj (Pwani ya Afrika Mashariki). Ipo tofauti muhimu kati yao. Moja ya mifano rahisi ambao tunaweza kuiona ni uwezo wa kisanifu wa Kiajemi ulioanza kuonekana kwenye karatasi nyembamba katika karne ya 9 na 10 sehemu za Samarqand na Nishapur. Uzembe huu ulihusishwa na nasaba ya Samanid na hati ya kufic imepakwa rangi nyeusi kuzunguka eneo la bakuli au sahani. Baadhi ya mitindo mikubwa ya Kufic 591. Arif, Aida S. Nakshi ya Kufic ya Kiarabu katika Afrika, Misri, Kaskazini mwa Afrika, Sudan / Aida S. Arif, London, 1967 Katika lugha ya kiingereza Maelezo muhimu juu ya chanzo cha pili 592. Bomaci, A. Maandishi Kufic katika ibara za Kiajemi katika mahakama ya kifalme Ya Mas'ud III katika Ghazni / a. Bambaci-Roma, 1966 Katika lugha ya Kiingereza Maelezo muhimu juu ya chanzo cha pili 593. Carattere cufico nella Biblioteca Vaticana- Vatican, 1947 Katika lugha ya Kiitaliano Maelezo muhimu juu ya chanzo cha pili 594. Destombes, M. Les chiffres confiqe des instruments astronomiques arabes (Katika) Physis, v. 2 (1960), p.197-210 Katika lugha ya Kifaransa Maelezo muhimu juu ya chanzo cha pili 595. Ettinghausen, Richard Kufesque Byzantian katika Ugiriki, magharibi mwa Latini na ulimwengu wa Kiislamu. Richard Ettinghausen, New York, 1976 Katika lugha ya Kiingereza Maelezo muhimu juu ya chanzo cha pili 596. Flury, S. Maandishi ya Kufic ya Msikiti wa Kizimkazi Zanzibar, 500H, (mwaka 1107) S. Flury (katika) Jarida la jamii ya Kiasia (1922), uk 257-264 Katika lugha ya Kifaransa

Itaendelea Toleo lijalo Inshaallah

Kumbukumbu ya kifo cha Muasisi wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, Imam Khomeini (RA)

umapili ya tarehe 3 mwezi juni mwaka 2012, kituo cha utamaduni cha Ubalozi wa Jamhuri ya Kiislamu ya nchini, kiliandaa semina ya kumbukumbu ya 23 toka kufariki kwa Muasisi wa mapinduzi ya Kiislamu ya Iran Imam Khomeini (r.a), na kuhudhuriwa na watu na masheikh wakubwa, wasomi na viongozi mbalimbali wa kidini na serikali.Semina ilifanyika katika ukumbu wa Jaâ&#x20AC;&#x2122;fari complex semina ilianza saa nne asubuhi kwa kisomo cha Qurâ&#x20AC;&#x2122; an tukufu

Mkurugenzi wa Kituo cha Utamaduni cha Iran Bw. Morteza Sabouri wa kwanza kushoto akiwa na wageni waalikwa katika maadhimisho ya kifo cha Imam Khomeini (RA) wa Kwanza kulia ni Sheikh wa Mkoa wa Da es Salaam Alhad Mussa Salim

iliyosomwa na Ustadhi Abdallah Rajab kutoka Magomeni Jijini Dar es Salaam, na kufuatiwa na hotuba ya makaribisho iliyotolewa na Mkurugenzi wa Kituo Bw. Morteza Sabouri.

mbarawa alianza kwa kutoa historia fupi ya Imam Khomeini na kubainisha ukubwa wa siku hiyo ya kufariki Imam Khomeini na jinsi anavyokumbukwa duniani kote kutokana na mchango wake mkubwa katika kuhakikisha kuwa Katika hotuba yake mkurugenzi dini ya kiislam inasimama kwa ajili alichukua fursa hiyo pia ya kuwaongoza watu. kumkaribisha profesa Makame Mbarawa, ambaye ni waziri wa Aliendelea kwa kusema kuwa, uchukuzi, sayansi na teknologia ili Imam Khomeini alikuwa ni awasilishe mada yake. Mheshimiwa kiongozi aliyejitolea kwa ajili ya

waislam na kutilia mkazo katika mambo haya yafuatayo: Kwanza, ni kujenga taifa la wairan lenye umoja na mshikamano. Imam Khomeini alikuwa na matumaini makubwa kwamba si Iran tu bali mataifa yote ya Kiislamu yangejikwamua kutoka fikra potofu ya kutegemea mataifa mengine na kuzingatia utamaduni wao uliojaa utajiri mkubwa kutokana na mafundisho ya dini ya Kiislamu, kutokana na fikra zake za kimapinduzi Imam Khomeini alipanda na kupalilia mbegu ya kujitegemea na kujiamini katika mioyo ya wairan.

kwa kila binadamu. Balozi wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran Bw. Muvahhid Ghommi naye kwa upande wake alileza wasifu wa Imam Khomeini na mafanikio yaliyopatikana, yote haya ni matunda ya Imam Khomeini. Iran ya leo ni ile iliyopiga hatua katika nyanja mbalimbali za kiuchumi na sayansi licha ya kuwa ipo katika vikwazo vya kiuchumi lakini imesimama imara.

Bassaleh, aliwasisitiza waislamu kuwa na maandalizi dhidi ya maadui zao kwa kusoma aya ya Qur an iliyosema na muandaliye kwa kila muwezalo kutokana na nguvu ili muwatishe maadui zenu na maadui wa mwenyezi mungu.

Naye sheikh Jalal ambaye ni mkuu wa chuo (Hawza) cha Imam Swadiq (a.s) kilichopo Kigogo, alisema: “Imam Khomeini (r.a) aliamini kuwa, siasa, uchumi,dini Sheikh Mkuu wa Dar es Salaam hayawezi kupiga hatua bila Al Hadi Mussa yeye alianza kwa ya akhlaq na maadili mema” kuwafikishia waumini salamu aliendelea kusema kuwa: “ za Mhs Rais Mstaafu AlHaj unyenyekevu ni katika sifa za Ali Hassani Mwinyi na Salamu uchamungu, na pia jihad Nafsi ni Pili, Imam Khomeini aliamini za Mufti mkuu Sheikh Issa jambo kubwa sana katika jamii katika maisha yake yote ni usawa Shaabani. kwani ina kazi ya kurejesha mema wa kibinadamu, na kudumisha na kuirekebisha jamii” umoja wa kitaifa, ambalo kama Sheikh AlHad alisisitiza zaidi sisi waumini wa dini ya kiislamu umoja wa Kiislamu kiasi ya Semina ilihitimishwa kwa dua lazima tudumishe umoja wa kwamba watu wasijibagu kwa kutoka kwa Dr. Ahmad Khatib, kitaifa, hili lilikuwa ni jambo umadhebu akinukuu kauli ya na baadaye sala ya Adhuhuri alilolipa kipaumbele. Tatu, Imam Khomeni (RA) Hakuna ikifuatiwa na chakula cha kuimarisha misingi ya heshma Ushia hakuna usuni ila Uislamu. mchana. na kujenga jumuiya yenye usawa Kwa upande wa Sheikh Ali

Mkurugenzi wa Kituo cha Utamaduni cha Iran Bw. Morteza Sabouri wa kwanza kushoto akiwakarinbisha wageni waalikwa katika maadhimisho ya kifo cha Imam Khomeini (RA) wa Kwanza kulia ni Sheikh Mulaba Saleh.

Maumini waliojumuika pamoja katika Maadhimisho ya kifo cha Muasisi wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran Roohullah Al Khomeini (RA). wa kwanza kabisa ni Balozi mdogo Bw. Ahmadiy, Sheikh Fahmi Bashir, Dkt Alidina, Sheikh Ghawth na Sheikh Basalehe

Hotuba ya Seyyid Ali Khamenei (DI) kwa mnasaba wa kumbukumbu ya kifo cha Imam khomeini (RA)

yatullah Udhma Sayyid Ali Khamenei, K i o n g o z i M u a d h a m u wa Mapinduzi ya Kiislamu Jumapili, Juni 3, 2012, amehutubia umati mkubwa wa muhibu na wapenzi wa

Imam Khomeini (quddisa sirruh) katika Haram tukufu na Mwasisi huyo wa Jamhuri ya Kiislamu na kusema katika hotuba yake kuwa, Imam (Mwenyezi Mungu amrehemu) ni baba wa taifa la Iran na ni dhihirisho la upole, nguvu na kusimama imara. Vile vile ameashiria jitihada zenye muono wa mbali za Imam katika kuhuisha roho ya heshima ya taifa na kuimarisha muundo wa ndani wa taifa la Iran na kuongeza kuwa, historia iliyojengwa na Iran kwa kutegemea mambo hayo imetoa somo na kigezo cha Iran ya Kiislamu na maendeleo, nje ya mipaka ya eneo la ushawishi wa mabeberu wa dunia, kwa ajili ya mataifa mengine na kuwatia kiwewe waistikbari duniani.

Amesema njia hii inayong'aa itaendelea hadi kufikia kwenye vilele vya juu vya maendeleo na kuwakatisha tamaa kikamilifu maadui na kwamba ni jambo lisilo na shaka hata kidogo kuwa, mustakbali wa mataifa ya Waislamu na taifa la Iran unang'ara na kumeremeta. Katika maadhimisho hayo yaliyofanyika leo asubuhi kwa hamasa na shauku kubwa kwa ajili ya kukumbuka mwaka wa 23 wa kufariki dunia Kiongozi

kabiri wa Mapinduzi ya Kiislamu; Ayatullah Udhma Khamenei, Kiongozi Muadhamu wa Mapinduzi ya Kiislamu ameashiria pia idi yenye baraka ya kukumbuka siku ya kuzaliwa baba wa Umma, Amirul Muuminin Ali bin Abu Talib (Alayhis Salaam) na kutangazwa siku ya mwezi 13 Rajab kuwa siku ya baba nchini Iran na kusisitiza kuwa: Imam wetu mtukufu (Imam Khomeini) kwa hakika alikuwa baba mzuri sana wa taifa hili kwani kwa upande mmoja alikuwa ni dhihirisho la upole na huruma ya baba kwa wanawe na katika upande wa pili alikuwa ni dhihirisho la nguvu na kusimama imara. Aidha amemtaja Imam Khomeini (quddisa sirruh) kuwa ni baba wa harakati ya Kiislamu inayoshuhudiwa leo hii katika ulimwengu wa Kiislamu na kuongeza kuwa, moja ya njia kuu za sira na mwenendo wa Imam Khomeini (Mwenyezi Mungu awe radhi naye) ni kupuliza roho ya heshima ya taifa la Iran na kulihuisha na kulipa uhai mpya taifa hilo.

Qur'ani kuhusiana na heshima pamoja, ndivyo jamii na watu na kufafanua akisema: Katika hao wanavyozidi kuwa na kinga mantiki ya Qur'ani, heshima ya imara isiyoweza kupenyeka kweli na kamili ni ya Mwenyezi na hatimaye mtu na jamii Mungu na ni ya kila mtu ambaye hufiikia katika hatua ambayo yumo katika kambi ya Katika historia yetu ndefu sisi Mwenyezi Wairani, tumepitia nyakati tofauti, Mungu. Ayatullah na tumeshuhudia nyakati za heshima U d h m a na udhalilifu ambapo kipindi cha Khamenei amesisitiza miaka 200 iliyomalizikia kwenye kuwa, kwa Mapinduzi (ya Kiislamu), kilikuwa mujibu wa mantiki ya ni kipindi kigumu, kipindi kilichojaa Q u r > a n i , kiza na udhalilifu (kwetu). inabidi heshima itafutwe na iombwe inaiwezesha jamii na mtu huyo kutoka kwa Mwenyezi Mungu kuwa salama mbele ya adui na kuongeza kuwa: Wakati mtu mkubwa wa mwanadamu yaani au jamii inapopata heshima ya shetani. kweli, heshima hiyo huwa mithili ya kinga imara inayofelisha Kiongozi Muadhamu wa juhudi zote za adui za kutaka Mpainduzi ya Kiislamu, kujipenyeza au kuizingira na amemtaja Imam Khomeini kuiangamiza jamii hiyo. (quddisa sirruh) kuwa ni mfano wa wazi wa heshima ya namna Amesisitiza kuwa, kadiri hiyo na kuongeza kuwa: Katika heshima hiyo inapoenea na kipindi chote cha uhai wake, kukita vilivyo kwenye matabaka Imam (Mwenyezi Mungu ya kila mtu na ya jamii yote kwa amrehemu) alikuwa ni misdaki

Kiongozi Muadhamu wa Mapinduzi ya Kiislamu ameutaja mjadala kuhusu harakati kubwa ya Imam Khomeini (Mwenyezi Mungu amrehemu) ya kupuliza roho ya heshima kwa taifa na kwa nchi ya Iran kuwa si mjadala wa kinadharia bali ni maudhui iliyosimama juu ya matukio ya kweli katika jamii. Aidha amebainisha mantiki ya

21 21

na dhihirisho la wazi la kutawakali kwa Mwenyezi Mungu Azizi na Mrehemevu, iwe ni katika upande wa elimu na usomeshaji, au katika kipindi kigumu cha mapambano au katika wakati wa kuongoza na kuendesha nchi na taifa. Ayatullah Udhma Khamenei ameongeza kwamba: Ni kwa sababu hiyo ndio maana kazi kubwa ambazo watu wote walikuwa wanasisitiza kuwa haziwezekani ziliwezekana kwa kujitokeza Imam na vizuizi vyote ambavyo vilikuwa ni muhali kuvunjwa na kuondolewa, viliweza kuondolewa kwa kuja Imam. Amesisitiza pia kuwa, sambamba na kwamba Imam wetu mtukufu alikuwa ni dhihirisho la heshima ya nafsi na umaanawi, aliweza pia kupuliza roho ya heshima kwa taifa la Iran na kulipa uhai mpya taifa hilo. Amesisitiza akisema: Kutokana na taifa la Iran kupata hisia za heshima ilizojifunza kutoka katika mafundisho ya Mapinduzi ya Kiislamu na kutoka kwa Imam, limeweza kugundua uwezo wake na sote tunashuhudia kwa macho yetu jinsi ahadi nyingi mno za Mwenyezi Mungu zinavyotimia ikiwa ni pamoja na ushindi wa wanyonge mbele ya mabeberu na waistikbari.

Ayatullah Udhma Khamenei ameashiria pia tarikhi na historia iliyojaa misukosuko ya Iran na kukumbusha kuwa: Katika historia yetu ndefu sisi Wairani, tumepitia nyakati tofauti, na tumeshuhudia

nyakati za heshima na udhalilifu ambapo kipindi cha miaka 200 iliyomalizikia kwenye Mapinduzi (ya Kiislamu), kilikuwa ni kipindi kigumu, kipindi kilichojaa kiza na udhalilifu (kwetu). Amekutaja kutengwa katika eneo na duniani, kubakishwa nyuma vibaya katika masuala ya kiuchumi, kubakishwa nyuma kiuhakiri katika masuala ya sayansi na teknolojia na kuwa duni na dhaifu kupindukia tawala za watawala wa kipindi hicho cha karne mbili nchini Iran mbele ya wakoloni na mbele ya mabeberu

wa kigeni kuwa ni miongoni mwa ushahidi wa wazi wa udhalilifu uliolikumba taifa la Iran katika kipindi cha tawala za wafalme wa Kikajari na Kipahlavi. Kiongozi Muadhamu wa Mapinduzi ya Kiislamu ameashiria pia mikataba ya kujidunisha na kulidhalilisha taifa iliyopelekea Iran kupoteza makumi ya miji yake azizi na kuongeza kuwa, katika kipindi hicho kilichojaa uduni na udhalili, wageni kutoka nje waliweka vibaraka wao kuitawala Iran katika kalibu ya utawala wa Kipahlavi na kuigeuza Iran kuwa medani ya kuendeshea vita vya

kisiasa, kiuchumi na kiutamaduni. Vile vile ametoa ufafanuzi kuhusu misdaki na ushahidi wa wazi wa vitendo vya kujidunisha na kujidhalilisha vya watawala wa Iran katika kipindi cha karne mbili za kabla ya ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu mbele ya ubeberu na uistikbari wa wageni na kuongeza kuwa: Tab'an katika kipindi hicho pia kulikuwa na vitu vilivyojipambanua na masuala mengine ya wakati huo kama vile Amir Kabir, fatwa na Ayatullah Shirazi na kadhia ya Tumbaku, kushiriki maulamaa wa kidini katika kadhia ya kipindi cha

utawala wa katiba na mwamko wa kuyafanya mafuta ya Iran kuwa mali ya taifa, lakini mambo hayo imma yalikuwa ya muda mfupi au yalifeli na kushindwa kikamilifu na hivyo taifa hili kubwa lililojenga historia (katika miongo hii mitatu ya ushindi wa Mapinduzi ya Kiislamu) likaendelea kuwa dhaifu na kudhalilishwa.

heshima taifa hili na kusisitiza kuwa: Baada ya ushindi wa Mapinduzi (ya Kiislamu), ukurasa uligeuka kikamilifu na kutokana na Imam Khomeini kutilia mkazo mno suala la kuhuisha na kufufua roho ya heshima ya taifa aliweza (kubadilisha fikra potofu ya kujiona duni iliyokuwa imepandikizwa katika taifa hili na) mahala pake kuweka utamaduni Ayatullah Udhma Khamenei, wa "sisi tunaweza" ndani kabisa ameyataja Mapinduzi kabiri na ya moyo wa taifa hili la waumini. adhimu ya Kiislamu ya nchini Iran kuwa yalitia kikomo mwenyendo Pia ametoa ushahidi kutoka wa kudhalilishwa taifa la Iran na katika Qur'ani Tukufu na kusema kufungua ukurasa mpya wa kupata kwamba, kitendo cha kuwa na imani chenyewe kinaleta heshima akiongeza kuwa: Imam mtukufu na kiongozi huyo mwenye busara wa taifa, alipata njia za kufufua misukumo na hima, akafanikiwa kuliingiza katika medani taifa la waumini na hatua ya wananchi ya kujitokeza vilivyo katika medani ikafanikisha kivitendo sunna tukufu ya Mwenyezi Mungu ya kuandaa mazingira ya kuminikiwa taifa hili na rehema zisizo na kifani za Mwenyezi Mungu Mtukufu.

Ayatullah Udhma Khamenei amesisitiza pia juu ya muundo wa ndani wa taifa la Iran na kwamba muundo huo wa ndani ulikuwa ni nukta kuu iliyokuwemo kwenye fasihi ya Imam Khomeini na kuongeza kuwa: Katika kuhuisha roho ya heshima ya taifa, Imam hakutegemea mambo ya fakhari na majivuno bali alilitia nguvu jengo hili kwa kuliimarisha taifa kwa ndani na jambo hilo limepelekea roho ya heshima ya taifa na ustawi iendelee kushuhudiwa hadi hivi sasa ndani ya nchi hii kubwa.

23 23

Kiongozi Muadhamu wa Mapinduzi ya Kiislamu aidha amesema, kuweza kukabiliana na vitu vinavyopelekea kuzorota na kukukwama harakati za taifa ni sharti la kuendelea njia ya ustawi na heshima ya taifa na kuongeza kuwa: Baadhi ya mambo yanayoweza kukwamisha maendeleo k a t i k a kipindi hiki ni sisi wenyewe na baadhi yake ni mambo ya kutwishwa na maadui na kama hatutaki tukumbwe tena na mazingira ya jahanamu yaliyokuwepo kabla ya Mapinduzi (ya Kiislamu), basi hatuna njia nyingine i s i p o k u w a kupambana vilivyo na kwa busara ya hali ya juu na mambo yote hayo (yanayoweza kukwamisha harakati ya taifa). Vile vile ameashiria sababu za muongo huu wa nne wa Mapinduzi ya Kiislamu kupewa jina la muongo wa maendeleo na uadilifu na kuongeza kuwa: Katika maana yake pana na ya kweli, neno maendeleo linakusanya vipengee vyote vya kimaada na kimaanawi vya mtu binafsi na jamii kiujumla ikiwa ni pamoja na uhuru, uadilifu, ustawi na kujiimarisha kiakhlaki na kimaadili, hivyo tunapaswa

kushikamana na kuendelea vilivyo na njia hii ambayo Imam wetu azizi (Imam Khomeini) alituweka ndani yake. Ayatullah Udhma Khamenei amelitaja taifa la Iran na Jamhuri ya Kiislamu kuwa ni modeli iliyopata uzoefu na iliyofanikiwa katika suala la maendeleo na heshima ya taifa na ametoa mifano na vielelezo vya wazi vya kuonyesha maendeleo hayo ya kweli akisema:

Katika kipindi cha miaka 33 iliyopita, taifa la Iran limeweza kushinda changamoto zote za kisiasa, kijeshi, kiusalama na kiuchumi zilizopangwa na kuendeshwa (na maadui) kwa lengo la kuuangamiza mfumo wa (utawala wa) Kiislamu (nchini Iran) na kwamba uhakika huu ni moja ya vielelezo m u h i m u sana vya ustawi na

maendeleo ya taifa adhimu la Iran. Kiongozi Muadhamu wa Mapinduzi ya Kiislamu ameitaja hatua ya Iran ya kutoa taathira za wazi katika matukio ya eneo la Mashariki ya Kati na duniani kiujumla kuwa ni mifano mingine ya ustawi na maendeleo yasiyoweza kukanushika ya taifa la Iran, na huku akigusia jinsi baadhi ya viongozi na wanasiasa wa utawala wa Kizayuni wanavyoshindwa kujizuia kuukiri uhakika huo amesema: Istikama, heshima na kusimama imara taifa na mfumo (wa utawala wa Kiislamu wa Iran) katika kipindi cha miongo mitatu iliyopita, ni mambo ambayo yameifanya Iran kutoa taathira kubwa katika matukio muhimu ya kimataifa na ya eneo (la Masharikiya Kati).

Nafasi ya mwanamke katika utamaduni wa Kiislamu na utamaduni wa Kimagharibi Na Fatma Ali Othmani

Wakati zinapotupiwa jicho fikra mbali mbali duniani pamoja na mtazamo wa Kiislamu inadhihirika kwa uwazi kwamba jamii ya mwanaadamu itafanikiwa kufikia ukamilifu na daraja inayotakiwa katika suala la mwanamke na katika uhusiano wa mwanamke na mwanaume pale tu itakapotekeleza mitazamo ya Kiislamu kuhusu suala hilo pasina kuongeza wala kupunguza kitu na pasina kuchupa mipaka. Kitu ambacho ustaarabu wa kimaada leo hii unamfanyia mwanamke hakikubaliki kabisa, si kufu ya mwanamke na wala si kwa maslahi yake na pia si kitu kinachokubaliwa na jamii nzima.

atika malengo makuu ya Uislamu ni kuona ustawi wa kifikra, kielimu, kijamii, kisiasa na muhimu kuliko yote ni heshima na utukufu wa kiroho wa mwanamke unafikia katika kiwango cha juu kabisa na uwepo wake katika jamii akiwa ni kiungo muhimu ndani yake. Mafundisho yote ya Uislamu na mojawapo likiwa suala la Hijabu yamesimama juu ya msingi huo. Wakati Mwenyezi Mungu Mtukufu anapotoa mifano ya watu wema na watu wabaya katika Qur’ani Tukufu anatumia wanawake katika kutoa mifano ya pande zote mbili. Mfano mmoja ni wa mke wa firauni na mfano mwingine na wa mke wa Nabii Nuh na Nabii Lut (Amani iwe juu ya Manabii hao wa Mwenyezi Mungu). Mwenyezi Mungu anasema: “Na Mwenyezi Mungu amewapigia mfano walioamini “ (mke wa Firaun) (Tahrim 66:11). Na katika upande mwingine pia, kuhusiana na watu wabaya na waovu na ambao hawana maadili mazuri wenye kukengeuka maamrisho ya Mwenyezi Mungu, Qur’ani inatoa mfano wa wake za Nabii Nuh na Nabii Lut AS. Hapa panaweza kuzuka

swali kwamba iko pia mifano ya wanaume, lakini Qur’ ani imeamua kutoa mifano ya wanawake tu na mtu anaweza kujiuliza falsafa ya kutotolewa mfano mmoja kupitia mwanamke na mwingine kupitia mwanaume ni ipi. Lakini falsafa ya Qur’ani haiko hivyo hususan kwa kuzingatia umuhimu wa mwanamke katika jamii. Na ndio maana tunaiona Qur’ani katika mifano yote miwili kwa ajili ya walioamini na kwa ajili ya waliokufuru – inatoa mifano ya wanawake. Nafasi ya mwanamke katika mitazamo ya Kiislamu.

kitu ambacho si chake. Ili kuuweka wazi zaidi mtazamo wa Kiislamu kuhusu jambo hilo, tunaweza kumwangalia mwanamke kwa mitazamo mitatu: Mtazamo wa Kwanza: Ni nafasi ya mwanamke kama mwanadamu katika suala zima la ukamilifu wa kiroho na kinafsi ambapo katika mtazamo huo, mwanamke hana tofauti yoyote na mwanaume. Katika historia kuna wanawake wakubwa na watukufu kama ambavyo kuna wanaume pia wakubwa na watukufu. Mtazamo wa Pili: Ni katika upande wa shughuli na

hilo na yeye atakuwa anakwenda kinyume na mafundisho ya Mwenyezi Mungu. Wanawake wana haki ya kujishughulisha na masuala ya kiuchumi, kisiasa na kijamii kadiri wanavyoweza. Sheria za dini tukufu ya Kiislamu hazimzuii mwanamke kufanya hivyo. Licha ya kuwa mwanamke anaonekana kuwa dhaifu kwa nguvu za mwili ikilinganishwa na mwanaume, ziko kazi za wawili hao ambazo baadhi ya wakati hutofautiana. Kumbebesha mwanamke kazi nzito ni kumdhulumu. Uislamu haunasihi wala kuhamasisha

Jinsia ya mtu yaani kuwa kwake mwanaume au kuwa kwake mwanamke si muhimu kwa Uislamu. Lililo muhimu mbele ya dini hiyo ya Mwenyezi Mungu ni utukufu wa kibinaadamu, maadili mema, kudhihiri vipaji, kutekeleza wajibu aliopewa kila mtu awe mwanaume au mwanamke na kwamba kuweza kulijua vyema hilo inabidi kuyajua vilivyo maumbile. Hakika Uislamu unayajua vilivyo maumbile ya mwanamke na mwanaume. Mbinu na njia inayotumiwa na Uislamu na mfumo wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran kuhusu mwanamke, ni mbinu ya kumpa heshima yake halisi. Ni kumtukuza na kuzingatia maslahi yake kwa mujibu wa mafundisho ya Uislamu. Mbinu ya Jamhuri ya Kiislamu ni kuzingatia maslahi ya mwanamke na ya mwanaume pia. Uislamu unamwangalia mwanamke, mwanaume na viumbe wote kwa jicho moja la uhakika wa mambo na kwa kuzingatia maumbile ya kila mmoja ili yeyote asitegemee kupata

kazi za kijamii, kisiasa, kielimu na kiuchumi. Kwa mtazamo wa Kiislamu mlango wa kufanya kazi na juhudi za kielimu na kiuchumi na kisiasa uko wazi kikamilifu kwa ajili ya mwanamke. Kama atatokezea mtu na kutaka kuutumia Uislamu kumnyima mwanamke haki yake ya kujishughulisha kielimu na kufanya juhudi na kazi za kiuchumi, au kumkatalia mwanamke asijishughulishe na masuala ya kisiasa na kijamii, ajue kuwa Uislamu haukubaliani na jambo

kufanya jambo kama hilo ijapokuwa pia hauharamishi suala hilo. Imenukuliwa kutoka kwa Imam Ali bin Abi Talib (Amani iwe juu yake) akisema kwamba: ‫َهرَمان َ ٍة‬ ْ ‫س ْت بِق‬ َ ‫ا َ مْلَرْأ َ ُة رَيْحان َ ٌة وَ لَ ْي‬ Maana yake ni kuwa: “Mwanamke ni ua na wala si mbabe”. Neno (‫ )قَ ْه َرمان َة‬hapa lina maana ya mtu mbabe kama yule anayejitokeza kifua mbele mbele ya watu akiwa tayari kutumia mabavu yake kukabiliana na yeyote. Aidha neno hili pia lina na maana nyingine isiyokuwa hiyo. Maneno hayo ya Imam Ali A.S yanawalenga wanaume kwamba

wanawake katika majumba yao ni mithili ya ua linalopaswa kutunzwa na kubembelezwa na kuchukuliwa kwa upole na tahadhari ya hali ya juu. Maneno hayo yanakusudia kumwambia mwanaume kwamba mwanamke si mtumishi na kijakazi wa nyumba ambaye anapaswa kutumika kufanya kazi ngumu na kukabidhiwa yeye kazi nzito nzito. Nasaha hizo kwa kweli ni muhimu sana. Ni makosa kwa mwanaume kuweka sharti wakati wa kuoa la kumlazimisha mwanamke afanye kazi na ajishughulishe na mambo ya kuiletea kipato familia. (Kwani jukumu la kulisha na kuendesha familia ni la mwanaume). Japokuwa suala hilo si haramu kisheria, lakini Uislamu hauusii wala kuchochea jambo hilo. Ni makosa kutumia Uislamu kusema kwamba ni haramu kwa mwanamke kujishughulisha na kazi za kiuchumi na kijamii. Hakuna sehemu yoyote ile ambapo Uislamu umesema kitu kama hicho. Pamoja na kutomzuia mwanamke kufanya kazi na kujishughulisha na kazi za kiuchumi, kielimu na kadhalika, lakini wakati huo huo dini tukufu ya Kiislamu haimsukumi mwanamke kufanya kazi ngumu na nzito za kiuchumi, kijamii au za kisiasa. Mtazamo wa Uislamu ni wa kati na kati. Uislamu haumkatazi mwanamke kufanya kazi za kijamii, kisiasa na kiuchumi iwapo suala la malezi ya watoto halitatelekezwa na iwapo atapenda na kuwa na hamu, nguvu na uwezo wa kimwili wa kufanya hivyo. Lakini kumlazimisha mwanamke afanye kazi ili awe na kipato, au kumlazimisha kwa siku afanye kazi

masaa fulani ili achangie kipato cha familia, hata kama hataki, ni jambo ambalo halikubaliki kabisa. Kwa mujibu wa Uislamu, si jukumu la mwanamke kulisha familia au kuchangia kipato cha familia. Dini tukufu ya Kiislamu inaamini kwamba kufanya hivyo ni kumtweza na kumbebesha mzigo mwanamke. Usia kwa familia ni kuruhusu watoto wao wa kike watafute elimu. Mwenyezi Mungu apishie mbali, asije akatokezea baba na mama atakayemzuia mwanawe wa kike kutafuta elimu na kupata elimu ya juu kutokana na taasubu ya kidini! Hapana; dini ya Kiislamu haikufundisha kitu kama hicho. Kwa mujibu wa dini yetu tukufu ya Kiislamu, hakuna tofauti yoyote baina ya mwanamke na mwanaume katika upande wa kutafuta elimu. Iwapo mtoto wa kiume ana haki na kupata elimu ya juu, mtoto wa kike naye ana haki hiyo hivyo

wote inabidi wapewe nafasi sawa. Watoto wa kike lazima wasome, lazima watafute elimu, wawe na mwamko, waweze kufikia daraja wanayostahiki na wajue dhati na heshima yao na hivyo waweze kufahamu kwamba propaganda za mabeberu wa dunia kuhusu mwanamke ni kiasi gani hazina mashiko, ni mapepe matupu yasiyo na chochote ndani yake. Hayo yatawezekana chini ya kivuli cha elimu na maarifa. Mtazamo wa Tatu: Ni ule unaomwangalia mwanamke kwa jicho la kiungo katika familia. Mtazamo huu ndio muhimu zaidi. Uislamu haumruhusu mwanaume kumbana na kutumia mabavu dhidi ya mwanamke. Mwanaume amewekewa haki zake maalumu katika familia jambo ambalo limefanyika kwa hekima ya hali ya juu kwa kuzingatia kikamilifu maslahi ya familia. Kama haki...

Itaendelea Toleo lijalo Inshaallah

Mbinu za kuimarisha Misingi ya familia. Maneno mazuri, Heshima na Usafi

Na: Salum Bendera. Tehran-Iran

apenzi wasomaji, familia ndio nguzo muhimu ya kumlea na kumjenga mtu yeyote. Endapo familia itakuwa bora basi bila shaka wanaolelewa na kukua katika familia hiyo pia huondokea kuwa wabora kitabia,

kimalezi na kimaadili. Lakini kama familia na misingi yake italegalega na kutokuwa imara na madhubuti, basi ni jambo lililo dhahiri shahir kwamba, tusitaraji kutokea mwanajamii katika familia hiyo ambaye atakuwa amejengeka kwa ubora

wa tabia na mwenendo wa maridhawa na kupigiwa mfano. Ni kwa muktadha huo,

ndio maana dini tukufu ya Kiislamu na viongozi wake, wakakokoteza na kulipa umuhimu mno suala la malezi na kuimarisha misingi ya familia. Kwani endapo familia itaporomoka basi jamii bila shaka itasambaratika na kukabiliwa

na hatari ya kuangamia kabisa kimaadili. Wataalamu wa mambo wanaamini kuwa, akthari ya ugomvi, malumbano na mivutano ya kifamilia ambayo hupelekea familia kutengana, chimbuko lake ni kutokuwepo upendo baina ya wanandoa yaani mke na mume na kutokuwepo pia ile hali ya utulivu wa kifikra na kimawazo.

Weledi wa masuala ya kifamilia wanaamini kwamba, hata masuala kama ya wanawake na wanaume walioolewa au kuoa ya kujitumbukiza katika wimbi la utumiaji madawa ya kulevya, miamala mibaya, vitendo vichafu, usaliti na khiyana katika ndoa na jinai za kijamii ni mambo ambayo yanapaswa kuchunguzwa katika fremu ya mapenzi, upendo na maelewano baina ya mume na mke.

Lengo la kimsingi la dini tukufu ya Kiislamu ni kuwalea kimalezi wanadamu na kumdhaminia saada mwanadamu huyo katika marhala na hatua zote za maisha yake. Mitume wa Mwenyezi Mungu hasa Mtume wa Uislamu Muhammad Al-Mustafa (SAW) ambaye ni mbora wa viumbe alipewa Utume na kubaathiwa kwa ajili ya lengo hili tukufu na alifanya idili (hima) kubwa katika uga huo. Mafunzo ya malezi ya Mtume SAW na Ahlul Bayt wake (AS) yameonesha njia ambazo ni ufunguo kwa mwanadamu wa kila zama, njia ambayo humpeleka mwanadamu katika saada na ufanisi. Moja kati ya njia hizo ni kuimarisha misingi ya familia na kuzingatia mawasiliano ya

maneno baina ya wanafamilia. Kwa mtazamo wa Ahlul Bayt (AS) ni kuwa, upendo na mapenzi na utumiaji wa sentensi na maneno mazuri, murua, maridhawa, matamu na yenye kutua moyoni ambayo yamejaa mapenzi, huba na huruma, ni njia bora kabisa ya mume kumvutia mke na kinyume chake pia. Hali hiyo huimarisha mapenzi na upendo baina ya mume na mke na hivyo kuwafanya wapendane zaidi kadiri siku zinavyosonga mbele badala ya kuchokana. Kwa kweli hawakukosea wahenga pale waliposema, ''maneno mazuri humtoa nyoka pangoni.''

Endapo katika familia fulani mume au mke atazungumza na mwanandoa mwenzake (mwandani wake) kwa maneno mazuri na ya kuvutia, yaliyojaa mapenzi, huba, huruma na upole, mbali na kuwa maneno hayo yatakuwa na nafasi maalumu na taathira katika moyo wa mwenzake, bali hatua hiyo itakuwa ni mafunzo ya adabu na heshima kwa watoto wao. Imam Ali bin Abi Talib AS anasema: ''Zungumzeni maneno mazuri, ili na nyinyi msikie maneno mazuri na ya kuvutia.'' Maneno mazuri, matamu na yaliyojaa huruma na mapenzi hulainisha moyo na kuufanya uathirike mno. Kimsingi mke na mume wanapaswa kujizoesha kuzungumza maneno mazuri, kwani hali hiyo huimarisha na kustawisha bustani yao ya mapenzi walioianzisha. Mapenzi baina ya mume na mke na kuzungumza kwa wema, huruma na upole ni

kama bustani iliyopandwa maua ambayo inahitaji utunzaji kama kumwagilia maji, mbolea na kadhalika. Mtume Muhammad SAW anasisitiza kuwa, mume anapaswa kumdhihirishia mapenzi mkewe na kumuonesha kuwa anapenda na kumthamini. Mtume (SAW) anasema:, ''mume ambaye atamwambia mkewe ninakupenda, basi athari ya neno hilo katu haitoondoka katika moyo wa mwanamke.'' Suala jingine ni mume au mke kumuita mwenzake kwa jina zuri na analolipenda. Hatua hiyo huongeza upendo baina ya wanandoa. Mtume Muhammad (SAW) anausia kuwa, mke na mume waitane kwa majina ambayo kila mmoja anayapenda na ambayo yana heshima. Kwa hakika familia ni kituo cha utulivu kwa ajili ya mwanadamu. Mtu anapozunguka kutwa nzima au mume na mke wanapokuwa nje ya nyumba kutwa nzima kwa shughuli za kujenga taifa na kutafuta riziki ya halali, bila shaka wanaporejea nyumbani huhitajia utulivu ndani ya nyumba, ili waweze kupunguza kama sio kuondoa kabisa uchovu wa kutwa nzima. Bila shaka kama kutakuwepo na hali ya upendo na kuhurumiana baina yao, uchovu huo utaondoka, lakini kama itakuwa ndani ya nyumba kumetawaliwa na hali ya udikteta na kutokuweko huruma na upendo baina yao, bila shaka hali hii itakuwa na taathira mbaya kisaikokolojia kwa kila mmoja wao na hapana shaka kuwa, kuachwa kukua hali hiyo ndio mwanzo wa kusambaratika familia hiyo.

2929

Mwanaume ambaye akiwa nje ya nyumba, hukabiliana na matatizo chungu nzima ya kijamii na kiuchumi, hupenda pindi anaporejea nyumbani, apate mtu wa kumtuliza na kumliwaza, asikilize maneno yake na kwa kusikia maneno mazuri, murua na ya kuvutia aweze kupunguza machofu ya kutwa nzima. Mwanaume hupenda pindi anaporejea nyumbani, mkewe mwenye huruma, mpole na mwenye heshima, ampokee kwa sura ya bashasha iliyojaa tabasamu murua. Kwa mtazamo wa Mtume Muhammad SAW, mwanamke wa aina hii ni miongoni mwa marafiki wa Mwenyezi Mungu na atakuwa na ujira mnono.

Siku moja Bwana mmoja alimwendea Mtume Muhammad (SAW) na kusema: '' Ewe Mtume wa Mwenyezi Mungu, mimi nina mke wangu ambaye kila mara ninapoingia nyumbani kutokea nje, hunipokea na ninapotaka kutoka nje hunisindikiza. Kila mara anaponiona nina huzuni huniliwaza na hunipa moyo na kunihakikishia kwamba, Mwenyezi Mungu atatupa auni na msaada.

Mara baada ya Mtume wa Mwenyezi Mungu kusikia maneno ya Bwana huyo alisema: ''Mwenyezi Mungu ana wafanyakazi wake katika ardhi na mwanamke huyo ni mmoja kati ya watu hao. Mwenyezi Mungu amemuandalia mwanamke huyo ujira ambao ni nusu ya ujira anaopata shahidi (yaani

mtu anayeuawa katika njia ya Mwenyezi Mungu). '' Mwanaume akiwa kiongozi wa familia ana jukumu la kuleta na kuandaa mambo ya kuboresha maisha ya familia yake. Endapo wanaume watatekeleza majukumu yao ipasavyo katika kutafuta rizki ya halali watakuwa na daraja ya juu mbele ya Mwenyezi Mungu.

Kwa mujibu wa hadithi mbalimbali ni kuwa, wanaume wa aina hiyo ni sawa na wale watu wanaopigana jihadi katika njia ya Mwenyezi Mungu. Ushirikiano katika mazingira ya kifamilia huongeza mapenzi na upendo baina ya wanafamilia. Miongoni mwa mambo mengine yanayopelekea

misingi ya familia kuimarika ni suala la heshima na kuthaminiana wana familia. Kuheshimu shakhsia ya mtu huongeza upendo ndani ya familia na hivyo familia hiyo kujaa amani na utulivu. Kupeana zawadi huchukuliwa kuwa ni heshima ya aina fulani na kumthamini unayempatia zawadi na jambo hilo huonesha ni kwa namna gani unampenda na kumthamini mtu huyo. Mtu anayepokea zawadi hiyo, bila ya kujua hujipata kuwa anakuwa na mapenzi ndani ya moyo wake ya mtu aliyempa zawadi. Jambo hilo lina umuhimu mkubwa mno katika mahusiano baina ya mume na mke. Na linahesabiwa kuwa ni

moja ya mambo yanayochangia kuongeza upendo na mahaba baina ya wanandoa hao. Viongozi wa dini wamesisitiza mno kuhusiana na suala la kupeana zawadi. Inausiwa kuwa, pindi baba anaporejea kutoka safari huku akiwa na zawadi, basi anapaswa kuwatanguliza watoto wa kike wakati wa kugawa zawadi hizo.

Mke na mume pia kwa nyakati tofauti kila mmoja anapaswa kuandaa mazingira ya kumfurahisha mwenziwe. Katika minasaba kama ya kukumbuka tarehe ya kuzaliwa, kuadhimisha siku yao ya kufunga ndoa, sikuuu za kidini na pindi mtu anaporejea kutoka safarini, ni baadhi ya fursa ambazo anaweza kuzitumia kwa

ajili ya kutoa zawadi na hivyo kuifanya familia kuwa na hali ya vuguvugu la upendo, kupendana na huruma. Suala jingine linalousiwa na dini tukufu ya Kiislamu kwa wanaume na wanawake ni suala la usafi. Wanaume wanausiwa kuvaa vizuri, kuwa wasafi, kupiga mswaki na kujiweka maridadi ili wake zao wasije wakavutiwa na wanaume wengine wa nje.

Kwa upande wa wanawake nao, pia dini tukufu ya Kiislamu inawataka, wajipambe na kujiremba kwa ajili ya waume zao, na kujitokeza mbele ya waume zao wakiwa wanapendeza, kungâ&#x20AC;&#x2122;ara na kuvutia ili waume zao wanapotoka nje wasiathirike au kuvutiwa na wanawake wengine.

Mambo hayo bila shaka ni baadhi ya vitu vinavyopelekea misingi ya familia kuimarika na hivyo kuziepusha familia na mivutano, khiyana au usaliti katika ndoa. Baadhi ya mambo yanayopelekea kuvunjika baadhi ya ndoa, chanzo na chimbuko lake ni wanaume au wanawake wenyewe ndani ya nyumba.

Kwa upande wa wanawake, inaelezwa kuwa, mwanamke kujiweka shaghalabaghala na ovyo ovyo tu ndani ya nyumba, bila kuzingatia suala la kuvaa vizuri na kujipamba kwa ajili ya mumewe, suala hilo huwafanya baadhi ya wanaume kupapatika pindi wanapowaona wanawake wengine nje anapokuwa katika pirikapirika zake. Kwa wanaume pia hali iko hivyo hivyo. Hata hivyo kundi la wanaume na wanawake wa aina hii ni wale wasioheshimu maadili ya ndoa, misingi ya dini na murua za kijamii. Suala jingine linaloelezwa na viongozi wa dini kwamba, linachangia kuimarisha misingi ya familia ni, mume au mke kumuonesha mwenzake kwamba, anamheshimu mno, kuonesha kuwa anampenda, kufumbia macho makosa yake na kuhifadhi siri za mwenzake, mke na mume na za kifamilia.

Baadhi ya wanawake au wanaume huwa na utovu wa maadili na hutoa siri na aibu za mkewe au mumewe na hivyo kumharibia haiba na heshima mbele ya majirani.

31 31

Na: Fatma Ali Othmani

Wali wa Asumini

Mdalasini gram 50 Mahitaji: Hiliki gram 50 Mchele kilo 1 Bizari nzima kiasi Kuku mkubwa 1 Siki kiasi Vitunguu maji kilo 2 Mtindi painti 1 Mayai 8 Nyanja kilo 1 Thomu gram 200 Tangawizi mbichi gram 50 Zabibu nyeusi kiasi Samli kilo 1 au mafuta ya kawaida ya kupikia amna ya kuandaa Wali wa Asumini:

5. Teleka (injika) maji, yakichemka tia mchele. Ukiiva utoe uchuje yatoke maji yote. 6. Teleka (injika) tena sufuria utie samli kidogo utie na vile vitunguu ulivyovibakisha uvikaange. Tia mdalasini nzima, kaanga pamoja, tia na ule wali ukoroge koroge ili uchanganyike na viungo. Kisha ufunike upalie moto.

1. Mkatekate kuku, umwoshe kisha umchemshe kwa maji na chumvi mpaka awive vizuri, kisha muepue. 2. Menya vitunguu maji uvioshe uvikate na uvigawe sehemu mbili. Sehemu ya kwanza, weka pembeni na sehemu ya pili vikaange mpaka viwe vyekundu kama vya biriani. Kisha vichuje uitoe samli yote, vitie katika 7. Chemsha mayai yote kisha utoe maganda yake. sinia kisha vitandaze ili vipoe kwa kupata upepo. 8. Wali ukishakauka utaupakua, lakini lazima itabidi utumie kikombe au sahani kubwa itakayoweza kuingia 3. Chukua mdalasini, hiliki na bizari utwange pamoja, wali pamoja na vitu vyote. Kuupakua kwake kwanza kisha uchunge (chekecha) unga laini. Saga thomu utatia nusu ya wali katika hiyo sahani, baadae utatia (vitunguu) na tangawizi mbichi. Saga nyanya. masalo na nyama yote, na mayai, kisha utayafunika 4. Teleka sufuria tia samli ile ile iliyokaangiwa masalo kwa wali uliobakia. vitunguu halafu utie vile vitunguu vilivyobakia Mwisho utachukua vile vitunguu ulivyovikaanga uvikaange. Vikianza kuiva tia viungo ulivyovitwanga na ukavitandaza ili vipoe, utavimwaga juu ya wali. na kuvisaga. (Bakisha vitunguu na viungo kidogo). Kwani ni kwa sababu ya hivi vitunguu ndio maana Tia vipande vya kuku, mtindi siki na supu ya kuku ukaitwa wali wa asumini. Ukipenda utapamba chembe iliyobakia katika sufuria. Acha ichemke nyama za zabibu juu yake. Zabibu hizo ziroweke kwanza ili pamoja na vitu vyote mpaka libaki rojorojo. zivimbe.

Makala ya Afya Ijue Afya yako

Hii ni sehemu nyingine ya mfululizo wa makala za Ijue Afya Yako mfululizo ambao huchunguza masuala mbalimbali ya afya ya jamii. Leo tutazungumzia ugonjwa wa Malaria ambao umekuwa tishio kubwa na kusababisha vifo vingi ulimwenguni, khususan katika nchi za Kiafrika, vifo ambavyo zaidi huwaandama watoto walio na umri chini ya miaka mitano, licha ya kuwa ni rahisi kutibika. Karibuni

wanza kabisa ni vyema tufahamu Malaria ni nini, husababishwa na nini, Mtu aliyepatwa na malaria huwa na dalili gani, matibabu na njia za kuuzuia . Malaria ni ugonjwa unaoambukiza wanadamu wakati mbu aina ya Anopheles anapomuuma mtu. Mbu huyo wakati akimuuma mtu huacha vimelea vinavyojulikana kama plasmodium ndani ya mwili. Vimelea hivyo wakatii vikiwa ndani ya mwili, husafiri mpaka katika ini kupitia damu. Itafahamika kuwa mtu aliyeambukizwa vimelea vya malaria haugui mpaka vimelea vyote vya ugonjwa huo vitoke nje ya ini, ambapo huchukua muda wa wiki mbili tangu mtu aumwe na mbu. DALILI ZA MALARIA NI ZIPI? Dalili za awalii za malaria ambazo mara nyingi mtu huwa nazo ni hizi zifuatazo: homa kali, kutetemeka mwili, kutokwa na jasho, maumivu ya kichwa na misuli, kuhisi kichefuchefu na kutapika. Lakini katika malaria kali inayosababishwa na kimelea hicho cha plasmodium

falciparum mtu huwa na dalili zifuatazo: huonyesha hali ya kuchanganyikiwa, hupoteza fahamu, huwa na upungufu mkubwa wa damu na matatizo ya kupumua. Kwa hiyo kwa kutegemea dalili hizo tunaweza kujua iwapo mtu ameambukizwa malaria au la. Hata hivyo, ni vyema kwanza kumuona daktari baada ya kuona dalili za awali kama tulivyozitaja, ili aweze kukuandikia kipimo cha malaria. Matibabu: Kuna dawa mbalimbali za kutibu malaria (yaani Anti Malaria drugs) ambazo hutumiwa katika nchi zinazoathiriwa na malaria. Ni vyema kuashiria hapa kuwa, dawa za malaria zinaweza kubadilishwa mara kwa mara kwa kuzingatia mafanikio na athari inazotoa kwa mgonjwa. Kwa mfano nchini Kenya hivi sasa wanatumia dawa ya mseto ya Artemisinin, nchini Tanzania wameanza kutumia rasmi dawa ya Alu ambayo ni mchanyiko wa Artemether na Lumefantrine huku Uganda ikitumia dawa ya mseto ya ACT's. Hata hivyo, Daktari au mtaalamu wa afya ndiye anayepaswa kuainisha matumizi sahihi ya dawa hizo.

Tutajizuia vipi na Malaria? Iwapo mtu anataka kusafiri kutoka eneo moja hadi jingine anashauriwa kwanza amuone daktari au muuguzi ili akushauri kuhusu dawa za kinga unazopaswa kutumia iwapo utashikwa na malaria huko uendako. Jambo la kuzingatia ni kuwa, ni lazima umalize dose yako ya dawa kama maagizo yanavyoeleza. Hakikisha unaelewa jinsi ya kunywa hiyo dawa kabla hujatoka katika ofisi ya daktari au muuguzi. Suala lingine muhimu la kuzingatia ni kuwa iwapo umegundulika kuwa na malaria wakati uko safarini unaweza kunywa dawa uliyoandikiwa, huku ukiendelea kutumia dawa yako uliyopewa kuzuia malaria. Tutajizuiaje kuumwa na mbu Kuna mambo mengi tunayoweza kuyafanya ili kuepuka kuumwa na mbu. Mbu huyo aina ya Anopheles anayesababisha ugonjwa wa malaria kwa kawaida huuma nyakati za usiku, lakini hata hivyo mbu wanaouma mchana nao wanaleta madhara mengi kwa mwanadamu, kwa hivyo nao wanapaswa kuepukwa. Tufanye nini basi kujikinga na mbu: 1. Vaa nguo za kuzuia (yaani mashati ya mikono mirefu na suruali pamoja na nguo ndefu zinasaidia. 2. Tuwe na tabia ya kufunga madirisha mapema kabla ya kuingia giza na tuweke nyavu

34 34

kwenye madirisha ya nyumba zetu. 3. Tutumie vyandarua katika kitanda wakati wa usiku kila inapowezekana. Ni vizuri zaidi kutumia chandarua kilichotiwa dawa ya kuulia wadudu ya ngao. Kwa mfano Tanzania na kenya baadhi ya watu hutumia vyandarua vya (NGAO).

huambukizwa maradhi ya malaria duniani kila mwaka, na kati ya idadi hiyo watu milioni moja hufariki dunia. Asilimia kubwa ikiwa ni watoto wachanga kutoka bara la Afrika.

Kabla ya kukunja jamvi hili la makala hii yenye manufaa, leo nimewatayarishia dondoo moja muhimu ya kiafya. Je unafahamu 4. Ni muhimu kujipaka dawa za tangawizi ina faida gani katika kufukuza mbu. Dawa nzuri ya mwili wa mwanadamu?, Tegea kufukuza mbu ni DEET yenye sikio kwa makini mpenzi msomaji asilimia 25 hadi 50. Dawa za aina dondoo ifuatayo. hizi hupatikana kwa wingi katika maduka mbalimbali. Unashauriwa Wataalamu wa afya wanasema kujipaka deet kila baada ya masaa kuwa mbali ya kuwa jamii zetu 4 hadi 6 na zaidi kabla ya kwenda zimekuwa na mazoea ya kutumia kulala. tangawizi kama kiungo katika vyakula, lakini zao hilo linafanya Ni salama kwa watoto na akina kazi nyingi katika mwili wa mama wajawazito, ila unatakiwa mwanadamu kama vile kuimarisha kuwa mwangalifu isiguse kwenye tumbo, na kusaidia uyeyushaji wa macho na midomo. Na dawa chakula tumboni. nyingine inayoweza kutumiwa ni ile ya DDT ambayo imeelezwa Husaidia pia katika kutibu kuwa na mafanikio katika nchi mafua, rheumatism, kuhara na za Afrika Kusini, Msumbiji na constipation au uyabisi wa choo, Nigeria katika kupambana na huondoa kichefuchefu na huzuia ugonjwa wa malaria. kutapika khususan kwa kina mama wajawazito, hupunguza maumivu 5. Njia nyingine ya kuwaepuka ya tumbo, huondoa sumu mwilini mbu ni kuwa na tabia ya kusafisha n.k. mazingira yanayotuzunguka, Vile vile tangawizi ina wanga wa kwa kukata majani marefu, kutosha na haina mafuta. Aidha kufukia vidimbwi vya maji ina vitamini A,B1, B2, Madini vinavyowavutia mbu kuzaana ya Niacin, Sodium, Phosphorus, kwa wingi na kadhalika. Muziki Potassium, Calcium, Iron au Muziki Muziki Muziki. Hata chuma, Maganesium, Coper na kama ugonjwa wa malaria ni Zinc, ambayo yote yana faida kwa rahisi kutibika, lakini hivi sasa miili yetu. Asanteni na kwaherini ni tishio kwa walimwengu. Usikose Toleo lijalo Inshaallah Takwimu za hivi karibuni za Umoja wa Mataifa zimethibitisha kuwa, watu milioni 300 hadi 500

Makala Maalum

Muasisi wa ustaarabu

Mtume Muhammad (saw), Muasisi wa Ustaarabu wa Kiislamu

Na: M. Baraza.

staarabu wa Kiislamu umejadiliwa na kuchunguzwa na wanafikra katika pande mbalimbali na vitabu na makala nyingi na za aina mbalimbali zimeandikwa kujadili suala hilo. Hata hivyo suala lililopuuzwa na kufumbiwa macho kwa kiasi kikubwa katika medani hiyo ni nafasi ya kimsingi na isiyo na kifani ya Mtume Muhammad amani ya Mwenyezi Mungu iwe juu yake na Ali zake katika kuweka jiwe na msingi na kuasisi ustaarabu huo adhimu. Mche wa mti huo mkubwa ulipandikizwa kwa mikono mitukufu ya Nabii Muhammad (saw) na misingi yake ikaimarishwa kwa hijra na kuhamia mtukufu huyo katika mji wa Yathrib. Makala hii inachunguza misingi muhimu ya ustaarabu katika mtazamo wa wasomi na nafasi ya Nabii Muhammad (saw) katika kuleta amani na utulivu, mshikamano wa kitaifa, ushirikiano na muawana, maadili bora, subira na ustahamilivu, umoja na mshikamano na hali bora

ya wastani ya kimaisha ambavyo vyote ni miongoni mwa sababu za kujitokeza ustaarabu na kustawi kwake. Ustaarabu wa Kiislamu umechunguzwa na kufanyiwa utafiti na wasomi mbalimbali katika pande mbalimbali. Ustaarabu huo wenyewe umebuni mbinu na utaratibu wa mfumo mkubwa zaidi wa kisayansi na kuitunuku dunia shakhsia kubwa za kielimu katika nyanja mbalimbali za sayansi.

kufikiwa malengo na thamani zake kilikuwa kipindi cha zama za uhai wa Mtume Muhammad (saw) na siku za kuasisiwa dola la Kiislamu mjini Madina. Kipindi hicho kilikuwa zama za kupandikiza mbegu iliyoota na kuwa mti mkubwa na kupata lishe ya kutosha kutoka kwenye ardhi safi na yenye rutuba. Mti wa ustaarabu wa Kiislamu ulizaa matunda yake karne kadhaa baada ya kupandwa kwa mikono mitukufu ya Mtume wa Uislamu Kwa hakika maendeleo na ustawi na matunda yake yalidhihiri katika wa haraka, adhama, ukamilifu na nyanja mbalimbali za utamaduni, upana wa ustaarabu wa Kiislamu sanaa, sayansi, teolojia, falsafa, na vilevile kushiriki kwa matabaka fasihi na kadhalika. mbalimbali ya mataifa na kaumu tofauti katika kujenga na kustawisha Kuhusiana na ustawi na kukua ustarabu huo ni miongoni mwa ustaarabu wa Kiislamu, Dakta mambo yaliyowastaajabisha wengi. Hussain Nasr anaamini kwamba: Mambo hayo yamewalazimisha "Ni katika kipindi cha baada ya wanafikra wengi hususan wa kustawi jamii ya Kiislamu na Kimagharibi kuinua juu mikono baada ya kuonekana waziwazi pale wanapozungumzia na athari za wahyi na ufunuo wa kuchunguza historia ya ustaarabu Kiislamu ndipo ustaarabu mpya wa Kiislamu. Pamoja na hayo wa Kiislamu ulipopata rangi na inatupasa kutambua kwamba, sura yake maalumu ya Kiislamu na kipindi bora na cha dhahabu cha elimu, fasihi na falsafa ilipofikia Uislamu katika upande wa ustawi kileleniâ&#x20AC;Ś" (Sayyid Hussein Nasr : na uhai wa kidini na kiroho na Wanafalsafa Watatu wa Kiislamu).

Ustaarabu wa Kiislamu ulifikia daraja ya juu ya ukamilifu na ustawi kutokana na wahyi na hatua zilizochukuliwa na Mtume Muhammad (saw) kwa kadiri kwamba msomi wa Kiswisi Adam Metz ameiita karne ya nne Hijria kuwa ilikuwa zama za nuru za ustawi na ustaarabu wa Kiislamu. (Adam Metz: Ustaarabu wa Kiislamu katika Karne ya Tatu Hijria) Bibi Zigrid Honkeh anasema kuwa ustawi wa ustaarabu wa Kiislamu ulizidi ule wa Ugiriki mara dufu. Bibi Honkeh anaamini kwamba Waislamu waliuathiri zaidi ulimwengu wa Magharibi kwa njia ya moja kwa moja na kwa pande kadhaa kuliko Wagiriki. (Zegrid Honkeh: Utamaduni wa Uislamu Barani Ulaya) Kama tulivyosema, ustaarabu wa Kiislamu umejadiliwa na kuchunguzwa katika pande mbalimbali. Hata hivyo inasikitisha kwamba mijadala mingi kuhusu ustaarabu wa Kiislamu imepuuza nafasi na mchango mkubwa usiokuwa na kifani wa Nabii Muhammad (saw) katika kuweka misingi na kuasisi ustaarabu huo. Katika makala hii tutajaribu kwa muhtasari na kutazama nafasi ya mtukufu huyo katika ustaarabu wa Kiislamu kwa kutilia maanani nguzo na sababu muhimu zinazoathiri katika kustawisha ustaarabu wa mwanadamu.

linalomaanisha kukaa na kuishi sehemu, kuwa na maadili na tabia za wakazi wa mjini. Neno hilo linashabihiana na lile la "civil" la kilatini linalotokana na "Civilization". (Louis Maaluf: al Munjid) Wagiriki wa kale walitumia neno hilo kuonyesha kuwa mji ni majmui ya taasisi na uhusiano wa kijamii ambao ndio maisha bora zaidi.

(Muhammad Ridha Batini: Farhange Muaser) Katika kamusi za lugha ya Kifarsi pia neno "tamaddun" lililotumiwa kwa maana ya ustaarabu linamaanisha kuishi mjini, kuwa na tabia na maaadili ya wakazi wa mjini, kushirikiana watu wa jamii katika masuala ya kijamii, kiuchumi, kidini, kisiasa na kadhalika. Japokuwa katika lugha za Mashariki na zile za kilatini kuishi mijini kumetajwa kuwa ndio kigezo cha ustaarabu, lakini tunapaswa kuelewa kwamba, mara zote ustaarabu haumaanishi kuishi mjini, bali mstaarabu ni mtu aliyeingia katika daraja ya maisha ya mjini.

Si hayo tu, bali kwa hakika kuishi mjini ni matokeo na matunda ya ustaarabu na si sababu yake. John Bernard anasema: Mji ni sehemu ya ustaarabu na si kweli kwamba kuishi mijini ndio sababu ya ustaarabu. (Jean Bernard: Elimu ya Historia) Will Durant anaamini Maana ya ustaarabu kwamba ni ustaarabu pekee ndio a- Maana ya Kilugha uliomfanya mwanadamu afikirie Neno "Tamaddun" linalomaanisha suala la kuanzisha mji. ustaarabu katika lugha ya Kiarabu b- Maana ya Kiistilahi linatokana na neno "madana" Kumetolewa maana mbalimbali

za kiistilahi za ustaarabu. Kabla ya kuanza kutazama maana hizo tunapaswa kusema kwamba "ustaarabu" ni mafhumi na maana mpya kwa kiasi fulani (Will Durant: Historia ya Ustaarabu) na imekuwa na mabadiliko mengi katika miongo kadhaa ya hivi karibuni. Kwa kutilia maanani ukweli huo, tutachunguza ustaarabu katika mtazamo wa baadhi ya wanafikra wa Kimagharibi na Kiislamu. Will Durant anaarifisha ustaarabu kwa kusema: Ustaarabu ni mfumo wa kijamii unaopelekea kuharakishwa mafanikio ya kiutamaduni na unaofanya ubunifu kwa shabaha ya kutumia fikra, mila na desturi na sanaa. Ni mfumo wa kisiasa ambao unalindwa na maadili na sheria; na ni mfumo wa kichumi ambao unadumu kwa kuendelezwa uzalishaji. Samuel Huntington anasema: Ustaarabu ni ngazi ya juu kabisa na utamaduni na utambulisho mpana zaidi wa kiutamaduni.

Henry Lucas anasema: Ustaarabu ni jambo lililoshikamana barabara linalojumuisha masuala yote ya kijamii, kiuchumi, kisiasa na hata sanaa na fasihi. (Samwell Huntington: Nadharia ya Mgongano kati ya Tamaduni Mbalimbali) Ustaarabu katika mtazamo wa Arnold Twinby ni matokeo ya akili na watu wachache wenye uvumbuzi na hodari. (Henry Lucas: Historia ya...

Itaendelea toleo lijalo Inshaallah

Ewe Mola unayebadilisha nyoyo na macho ya watu. Ewe Mola unayefanya tad' biri ya usiku na mchana. Ewe Mola ubadilishaye miaka na hali za waja. Badili hali zetu na uziweke katika hali bora zaidi.