Fratuli Wright

Orville Wright (19ma di agosto 1871 til 30ma di januaro 1948) e sua frato Wilbur Wright (16ma di aprilo 1867 til 30ma di mayo 1912) esis pioniri en flugado per motorizita aeroplani.

Le Wright esis biciklo-fabrikisti, e lo explikas multa teknikala rezolvi en konstrukto dil unesma aeroplano fluginta.^[1] La biciklo-fabrikerio di la fratuli financale suportis l'experimenti, qui komencis en 1900.

Le Wright esis longe interesata pri flugado. Unesme li konstruktis kaiti, pose glitili. Li igis anke probi en vento-tunelo pro lernar aerodinamiko e pro plu bone studiar la funcionado di ali. Li studiis la skriburi di Otto Lilienthal (qua experimentis en Germania pri glitanta aparati e mortis en 1896 en probala flugo). Exemple por la aeroplano le Wright ne havis la konstrukto di ucelo, quale altra konstuktisti havis.

Li konstruktis specala motoro qua esis suficante mikra por flugo-aparato. Orville flugis unesme per aeroplano sustenata per motoro ye la 17ma di decembro 1903. La flugo-probeyo esis en Kitty Hawks, Nord-Karolina che esta rivo di Usa.^[2] L'unesma flugo startis alonge reli, pro ke l'aeroplano havis nula rotuli o stipito, ma nur du plani e motoro. L'unesma flugo duris dum 12 sekundi per 35 metri. Samadie Orville flugis duesmafoye: dum 59 sekundi per 860 metri, ma l'aeroplano krulis en ventego divenante ne-flugebla.

Ye la 8ma di agosto 1908, Wilbur Wright komencis demonstrar flugado en aeroplano ye kur-agro proxim Le Mans en Francia. Ilua fratulo Orville restis en Usa por ibe demonstrar flugado. La demonstri di Wilbur duris dum plura dii; il facis komplexa manovri en la aero, quo impresis la multa spektanti. Tale irga dubiti pri la kapablesi di la aeroplani di la fratuli Wright desaparis, e li rapide divenis famoza en Europa.

La Wright-fratuli povis konstruktar fluganta vehilo, ma en 1908 Orville tervenis krulante, kande li introduktis la vehilo a reprezentanti di Usan armeo. Pasajero lietnanto Thomas Selfridge mortis ed Orville mustis esar en hospitalo sep semani.

Ye la 23ma di marto 1903 Orville e Wilbur Wright depozis demando di patento por nova flugilo. Le Wright volis posedar omna patento-yuri dil aeroplano. Pro to la developo dil aeroplano kelke tardeskis.

Wilbur multe voyajis por traktar tala komercala e legala aferi, esforcante preservar la patento por lia aeroplano kontre rivali. Esas supozata ke ta exhaustiva laboro relatis ilua morto en 1912 pro tifoido. La developo dil aeroplano divenis omnaloke en la mondo tale intensa dum la unesma mondomilito, ke Orville ne pluse povis o volis surveyar patentala yuri.

En 1912 Orville Wright vendis la kompanio Wright e retretis de komerco. Ilu divenis eminenta evoza administranto di aviacado, kom membro di oficala komitati. Ilua lasta aeroplano-flugo esis kom pasajero di la duesma klaso del aeroplano Lockheed Constellation en 1944. Ilu mortis en Dayton, Ohio, ye la 30ma di januaro 1948 evante 76 yari, plu kam 35 yari pos sua fratulo Wilbur.