Trieste

Trieste (Yi-thai-li-ngî: Trieste; Slovenia-ngî: Trst; Tet-ngî: Triest). He Yi-thai-li tûng-pet-phu kho-khiûn Slovenia piên kin ke yit-ke kóng-khiéu sàng-sṳ, vi-yî Adriatic-hói Trieste-vân ke chui-chhṳ̂m chhú, ya-he Friuli-Venezia Giulia fò Trieste-sén ke Sú-fú. Ngìn-khiéu vì 207,069 ngìn (2001-ngièn).

Chhai 1372-ngièn to 1918-ngièn kiên, Trieste chên he Sṳ̀n-sṳn Lò-mâ Ti-koet khi̍p O-thi-li Hiûng-ngà-li Ti-koet ke yit phu-fûn, yîn yì liá chho sàng-sṳ sûi-yèn chhai thi-lî sông hién yèn su̍k-yî nàm êu, than chhai ngî-ngièn, vùn-fa fông-mien sa khí-yû mìn-hién ke Chûng-Êu thi̍t-set, lâu khì-thâ Yi-thai-li sàng-sṳ yû chho̍k mìn-hién ke khî-phe̍t. Yû-khì he chhai 1867-ngièn to 1918-ngièn khì-kiên, Trieste chok-vì O-thi-li Hiûng-ngà-li Ti-koet ke chú-yeu chhut hói-khiéu, chên he Thi-chûng-hói yèn-ngan yit-ke fàn yùng ke kóng-khiéu sàng-sṳ fò yîm-ngo̍k lâu vùn-ho̍k ke chûng-sîm. Thi-yit-chhṳ sṳ-kie thai-chan kiet-suk heu, O-thi-li Hiûng-ngà-li Ti-koet pen-khwuì, Trieste pìn ngi̍p Yi-thai-li, sùi chṳ̂ kîn-chi vùn-fa sôi-lo̍k hâ hi.

Hien-kîm ke Trieste he piên-kie sàng-sṳ ke thoi-péu. Trieste ke ngìn-khiéu fun-ha̍p liáu lìn khî ke ngìn chúng. Trieste sṳ khî cham yù sṳ ke fông-ngièn chhṳ̂n-vì Trieste-ngî (Trieste-ngî: Triestin, Yi-thai-li-ngî: Triestino), he Veneto-ngî chhai tông-thi ke pien chúng; yì chhai kín lìn sṳ khî ke phu-fûn khiûn kau, yí-kîn khôi-sṳ́ sṳ́-yung Slovenia-ngî. Yi-thai-li-ngî yî-khi̍p Slovenia-ngî tû pûn ngin-vì he pún-thi ngî-ngièn, yì Friulia-ngî yî-khi̍p Croatia-ngî ya-yû séu-sú ngìn sṳ́-yung, yù yî thi-lî vi-tsì yî-khi̍p Li̍t-sṳ́ yèn ku, chhai kâi sàng ya-yû hó-tô ngìn sṳ́-yung Tet-ngî.

Trieste ke kîn-chi chú-yeu yî-lai kóng-khiéu mo-yi yî-khi̍p lâu lìn khiûn thi-khî ke sông-ngia̍p kâu-yi, he Yi-thai-li yù sòn Kûng-sṳ̂ (Lloyd Triestino) ke fat siông thi. Chhai Lâng-chan sṳ̀-khì, Trieste yîn-vì thi-chhú tûng Sî-fông tui-khong chhièn yèn sṳ̀n-vì chhṳ yeu kóng-khiéu, than muk-chhièn chang-chhai chhùng chṳn kì sit ngit ke sông-ngia̍p yáng-hióng li̍t. Chhai 2006-ngièn Trieste pûn sién-vì Yi-thai-li chui sṳt ha̍p kî-chhu ke sàng-sṳ.