Martiño o Mozo

Martiño foi o primeiro dos catro fillos de Martiño I de Aragón e da súa primeira esposa, María de Luna, filla e herdeira do Conde de Luna. Era, por tanto, neto de Pedro o Cerimonioso e sobriño de Xoán I de Aragón.

En 1390 casou con María de Sicilia, a quen lle retornou o reino de Sicilia, recuperándoo mediante a forza militar contra un grupo de baróns rebeldes.^[2] Aproveitando un complicado momento político no que houbo varios actos antixudeus en 1392 que o rei Martiño fixo amortecer apoándose na bula Sicut Judaeis, actualizada polo papa Martiño IV en 1281.^[3]

Martiño foi coroado como rei de Sicilia o 13 de abril de 1398 en Palermo.^[4]

Reinou conxuntamente coa súa muller até a morte desta en 1402. Despois rexeitou o tratado de 1372 asinado polo rei anterior, Frederico III de Sicilia, e gobernou en solitario. Deste primeiro matrimonio naceu un fillo, o infante Pedro de Sicilia (1394-1400).

En 1398 foi declarado sucesor de seu pai poas Cortes, despois de que o soberano aceptara que o príncipe se presentara no momento oportuno a xurar o estatuto de unión dos reinos de Aragón e Valencia e do condado de Barcelona, así como os seus foros.^[5]

Martiño O Mozo casou en segundas nupcias con Branca de Navarra, herdeira da familia Evreux e futura raíña de Navarra (Branca I). Deste matrimonio tivo outro fillo, o infante Martiño de Aragón (1403-1407).

Dirixiu as tropas da conquista de Sardeña e, en 1409, venceu definitivamente ás autoridades de Arborea na batalla de Sanluri, xusto antes da súa morte por enfermidade na cidade de Cagliari.

A súa tumba encóntrase na catedral desta cidade.

Como ningún dos fillos nacidos dos seus matrimonios sobreviviuno, o único descendente que deixou foi un fillo ilexítimo, Federico de Luna, que tivo coa súa amante Tarsia Rizzari.^[6]

Martiño I de Aragón, coñecido como Martiño o Vello, intentou nomear ao seu neto ilexítimo como sucesor da Coroa de Aragón, pero non obtivo suficiente apoio e, no compromiso de Caspe, a candidatura deste foi definitivamente rexeitada a favor da de Fernando de Antequera.

Martiño tivo un herdeiro, morto precozmente, de María de Sicilia, un de Branca e dous fillos de dúas amantes:^[7][8]

• de María de Sicilia tivo:
  • Pedro (1398 – 1400).
• de Branca naceu:
  • Martiño de Aragón (? - 1407).
• da súa amante Agata de Pesce:^[9]
  • Violante (? - ca. 1428), que casou en primeiras nupcias con Henrique Pérez de Guzmán, conde de Niebla, e en segundas nupcias con Martiño de Guzmán, señor de Orgaz.
• da súa amante Tarsia Rizzari:^[6]
  • Federico de Luna, nado entre 1400 e 1403 e finado en Urueña o 29 de maio de 1438, conde de Luna e señor de Segorbe, que casou con Violante Luísa de Mur. Federico foi un dos cinco pretendentes á Coroa de Aragón, en 1410, á morte do seu avó, Martiño I de Aragón (Martiño o Vello).

• Nef, Anneliese (2013): A Companion to Medieval Palermo. Leiden: Brill. ISBN 9-0042-5253-3.
• Simonsohn, Shlomo (2011): Between Scylla and Charybdis: The Jews in Sicily. Leiden: Brill. ISBN 9-0041-9245-X.
• Fodale, Salvatore (1999): "Blanca de Navarra y el gobierno de Sicilia". En: Príncipe de Viana. 60, 217, pp. 311–322.

• Martiño I de Aragón
• María de Luna
• Lista de soberanos de Sicilia e Nápoles

• Salvatore Tramontana (2008): "Martino I d’Aragona, re di Sicilia", en Treccani - Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 71.
• Martí I de Sicília, na Gran enciclopèdia catalana (en catalán).