Capela de San Roque de Pontevedra

Foi a primeira igrexa dos Dominicos na cidade.^[1] Na Idade Media os pontevedreses xa levantaran unha capela no curso baixo do río Gafos para buscar o refuxio e protección de San Roque, moi preto do hospital de San Lázaro que acollía a enfermos infecciosos.^[2]

A capela erixiuse inicialmente na contorna das Corvaceiras,^[3] preto do porto, como símbolo de protección contra os afectados pola peste que puidesen chegar de ultramar. Ao longo do tempo a capela sufriu diversos traslados, ata que en 1861 instalouse na súa localización actual. En 1901 a capela reformouse pasando a ter maior amplitude: dunha soa nave pasou a ter forma de cruceiro.^[4] En outubro de 1956 proxectouse a ampliación da capela coa construción dun novo volume transversal e esta reforma foi inaugurada o 16 de agosto de 1962.

O 11 de agosto de 2017 a capela de San Roque estreou novas campás, copia exacta das anteriores de 1871.^[5]

É unha capela de estilo neoclásico con engadidos románicos, de planta cadrada e unha soa nave. Parte dos restos románicos, como as columnas unidas de catro en catro formando tres ventás grandes, pertencen á igrexa do antigo mosteiro de Casteláns no municipio de Covelo, cuxas pedras, ao ser demolida, foron repartidas por diferentes lugares da provincia de Pontevedra.^[4]

Na fachada lateral leste presenta pequenas columnas unidas en grupos de catro colocadas formando ventás e nas fachadas laterais e na cabeceira uns canzorros románicos dos que algúns foron engadidos imitando os antigos.^[4] Os temas dos canzorros son variados, entre eles nacelas, testas monstruosas, personaxes barbudos, decoración vexetal e xeométrica, cunchas de vieira ou figuras animais (oso, sapo).^[6]

Na fachada principal sobresae o campanario. Nun dos laterais destaca a imaxe de San Roque. As portas de entrada da capela están coroadas por arcos escarzanos. A portada da fachada leste ten un grande óculo enriba da porta e remata nun frontón triangular. Rodeando a capela e a modo de atrio hai un sinxelo muro de pedra.^[4]

O interior da capela está presidido polo altar maior de madeira policromada. Na parte superior hai un medallón coa inscrición "Ave María Purísima". Nun nicho no centro atópase a imaxe de San Roque,^[7] á dereita o Sagrado Corazón de Xesús e a Raíña da Paz cunha pomba na súa man dereita, e á esquerda a Virxe do Rosario e San Pedro.^[4]

Nos brazos do cruceiro nos altares laterais á dereita atópase San Telmo. Á esquerda está a Dolorosa, a Virxe do Carme e San Sebastián,^[7] ao que a cidade tributa cada 20 de xaneiro desde 1515, o Voto da Cidade, por librala da peste.^[2] Toda a capela ten os teitos de cor branca como moitos templos portugueses.^[4]

A imaxe de San Roque participa na procesión do Corpus Christi^[3] e percorre o barrio mariñeiro ao que dá nome, na procesión do 16 de agosto.^[8]

•  
  Fachada principal e campanario
•  
  Canzorros románicos
•  
  Arcos e columnas románicas da fachada lateral
•  
  Fachada lateral
•  
  Canzorros románicos
•  
  Campanario da capela

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Capela de San Roque de Pontevedra

• Aganzo, Carlos (2010). Pontevedra. Ciudades con encanto (en castelán). Madrid: El País-Aguilar. p. 89-90. ISBN 978-84-03-50934-4. 
• Fontoira Surís, Rafael (2009). Pontevedra monumental. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. pp. 457–458. ISBN 978-84-8457-327-2. 
• Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 59. ISBN 9788482890852. 

• Neoclasicismo
• Roque de Montpellier

• Capela de San Roque na web de Turismo de Galicia
• Capela de San Roque na web Turismo Rías Baixas
• Capela de San Roque na páxina web colaborativa Patrimonio Galego.