Cárter

O cárter é un recipiente metálico que protexe e asegura a lubrificación de certos mecanismos. Debe o seu nome ao enxeñeiro inglés J. Harrisson Carter que o propuxo durante unha exposición das bicicletas Sunbeam en 1889 vindo a ser adoptado pola marca a partir de 1897.^[1]

O cárter envolve a parte inferior do motor aloxando a cambota e protexendo as partes móbiles de obxectos estraños. Ten funcións distintas consoante o tipo de motor en que estea aplicado.

Nun motor a dous tempos o cárter está selado pois, coa subida do pistón, ten que se crear un baleiro que leve á entrada de nova cantidade de mestura ar/combustíbel. Canto o pistón sobe, a mestura pasa da zona do cárter para o cilindro.^[2]

A diferenza dos motores a catro tempos o aceite do motor non está no cárter, sendo mesturado co combustíbel e o ar proporcionando así a lubrificación das partes móbiles.

O cárter asegura a lubrificación das partes móbiles do motor e protexe a cambota e bielas das agresións do exterior. O chamado cárter superior é fundido xuntamente co bloque do motor e nel se encontran os apoios da cambota.

O cárter inferior é unha especie de taboleiro no cal cae o aceite de lubrificación que é espallado nas áreas móbiles do motor.

Este tipo de cárter, o máis frecuente en vehículos de serie, ten unha dimensión adecuada (catro a seis litros) para conter todo o aceite de lubrificación. Na súa superficie inferior posúe unha tapa de rosca a través da cal é posíbel baleirar todo o seu contido.

O aceite aquí almacenado é colocado en circulación a través da bomba de aceite que o espalla nas zonas móbiles do motor. Dos cilindros e dos apoios da cambota cae novamente para o cárter e volve a ser dispersado nun ciclo sucesivo.

No seu nivel máximo o aceite do cárter non atinxe a cambota pois, se o fixese, a elevada rotación desta provocaría un "burbullar", que, en última instancia, dificultaría a acción da bomba de aceite e podería provocar serios danos ao vehículo.

Cando o aceite está nun nivel reducido, e no caso de curvas a alta velocidade ou travaxes bruscas, o óleo pódese desprazar ao longo do cárter por acción da forza centrífuga ou da inercia deixando as entradas dos tubos de aspiración para a bomba de aceite descubertos impedindo esta de o facer chegar aos locais adecuados e podendo provocar graves danos ao motor.

No sistema de cárter seco o aceite é almacenado nun reservatorio exterior sendo aspirado do cárter (que así pode ter unha dimensión menor pois non ten que almacenar o aceite) para ese depósito. Neste sistema hai dúas bombas de aceite: unha que aspira o aceite do cárter para o reservatorio exterior e outra que o coloca en circulación para as zonas adecuadas.

A pesar de ser máis dispendioso, máis pesado e máis complexo, este sistema presenta algunhas vantaxes especialmente, fronte ao menor volume do cárter, permitir colocar o bloque motor nunha posición máis próxima do solo diminuíndo así o centro de gravidade do vehículo e mellorando a estabilidade aerodinámica. O depósito exterior pode conter un maior volume de aceite, unha presión máis estabilizada e sistemas adicionais de arrefecemento do aceite. A ausencia de mestura con gases do motor pode aínda significar mellorías na dispoñibilidade de potencia do motor. ^[3]

Este tipo de cárter é máis frecuente nos motores dos vehículos de competición.

Durante o funcionamento do motor, unha pequena cantidade de combustíbel non consumido na deflagración no cilindro ben como gases de escape poden atravesar os segmentos dos pistóns e chegar ao cárter.^[4] Se estes gases se mantiveren e condensaren no interior do cárter provocarán a dilución do óleo e diminuíndo así as súas propiedades lubrificantes. A presenza de auga pode aínda provocar a oxidación dalgunhas das pezas do motor.

Para contrariar esta situación hai un sistema de ventilación do cárter que lle fornece ar fresco do filtro de ar e que sae, atravesando unha válvula especial colocada no propio cárter, para o colector de admisión. Este, estando a unha menor presión do que o cárter, ten un efecto de succión sobre os gases presentes impedindo a súa concentración.

Motores antigos ou danados poden xerar fugas significativas de vapores a través dos segmentos dos pistóns para o cárter, fugas que o sistema de escoamento do ar non consiga aspirar. En consecuencia pode haber perda de potencia e ser necesario rectificar o motor.

As correntes e engrenaxes do sistema de distribución do motor, que asegura a transmisión do movemento da cambota á árbore de levas cando está situada á cabeza e a outros mecanismos están protexidas por unha tapa metálica chamada cárter de distribución.

• ARIAS-PAZ, Manuel: Manual de Automóbiles.