luz

Vexa na Galipedia o artigo acerca de «luz».

• Etimoloxía: do latín lux, lucis.

• Pronuncia: /ˈluθ/ (AFI)

luz (sg: luz; pl: luces)

1. (Astronomía) Porción da radiación electromagnética visible ao ollo humano e que, en termos xerais, está comprendida entre as lonxitudes de onda de 4.000 A (luz violeta) e 7.000 A (luz vermella).
2. Esa mesma enerxía cando ilumina as cousas.
   • Exemplo: Só poderás ve-los detalles a plena luz.
     
     
3. Punto desde o que se emite esa enerxía.
   • Exemplo: Case é noite, pon as luces.
     
     
4. Ventá na parede dun edificio.
   • Exemplo: Non podes abrir luces aí porque esa parede é medianeira.
     
     
5. (Figurado) Persoa ou cousa que ilustra e guía os demais.
   • Exemplo: O teu exemplo servirá de luz para tódolos demais.
     
     

• (2) claridade

• Traxe de luces: traxe que usan os toureiros.

• Botar ou dar luz (sobre algo): aclarar un asunto, dar máis información. O achado pode dar novas luces sobre a biografía de Sarmiento.
• Dar a luz: parir. ¿E ti, cando dás a luz?.
• Sacar algo á luz: descubrir algo oculto, poñelo en coñecemento dos máis. O artigo aquel sacou á luz tódolos trapos sucios do concelleiro. Pode completarse como Sacar algo á luz pública.
• Ter ou dar luz verde: ter ou outorgar cos permisos necesarios para levar algo adiante. Só cando o concello che dea luz verde podes empeza-las obras.
• Ter poucas luces: ser de pouca intelixencia, de reducida capacidade mental. Mágoa que o rapaz ese teña tan poucas luces. Pode usarse tamén a forma Non ter luces.
• Ve-la luz:

1. Ser publicado ou coñecido. A súa novela tardou moitos anos en ve-la luz.
2. Nacer.

• Á luz de algo: iluminado por algo. Lía con dificultade á luz dos cirios.
• A media luz: con pouca luz. Bailar a media luz.
• A todas luces: resultar evidente unha cousa. A todas luces, non vas ser quen de rematalo a tempo.

• Caboverdiano: lus ^(kea)
• Castelán: luz ^(es)
• Francés: lumière ^(fr) (1,2,3)
• Inglés: light ^(en)
• Italiano: luce ^(it)
• Kotava: afi ^(avk)
• Papiamento: lus ^(pap)
• Portugués: luz ^(pt)
• Turco: ışık ^(tr)

• Apéndice: Léxico da astronomía