Brzoza to jedno z tych drzew, które jest w stanie wskazać niemal każdy. Jednak, gdy przychodzi do rozpoznania gatunku, jest już trudniej. Brzoza brodawkowata jest na szczęście dość charakterystyczna. Jak wygląda i dlaczego warto się nią zainteresować?
Brzoza (Pendula) to bardzo rozpowszechniony w Polsce rodzaj drzew. Należy do niego kilkadziesiąt gatunków. Występują nie tylko w kraju nad Wisłą, ale w całej strefie umiarkowanej. Jego przedstawiciele są też obecni w subpolarnych rejonach tundry. Jest zwłaszcza jeden gatunek brzozy, któremu warto się przyjrzeć. To brzoza brodawkowata (Betula pendula), która wyróżnia się bardzo ozdobnym wyglądem. Dowiedz się, jakie wymagania ma ta roślina.
Jak wygląda brzoza brodawkowata?
Brzoza brodawkowata, znana też jako brzoza płacząca lub brzoza zwisła, to drzewo osiągające 30 m wysokości. Cechą nieodzownie kojarząca się z brzozami jest ich barwa – biała. Brzoza brodawkowata nie odstaje tu od reszty przedstawicieli swojego rodzaju. Kora młodych drzew jest brązowoczerwona, ale z wiekiem staje się jaśniejsza. Jej pień jest zazwyczaj pojedynczy, ale na górze efektownie się rozgałęzia.
Brzoza płacząca
Koronę brzozy brodawkowatej tworzą grube konary, z których zwisają ciemne wiotkie gałązki. Nadaje to pokrojowi drzewa płaczący wygląd. Liście wyrastają na krótkich ogonkach. Są ciemnozielone na wierzchu i jaśniejsze u spodu. Mają kształt przypominający ostro zakończony romb, a ich brzegi są ząbkowane. Unerwienie jest gęste i wyraźnie widoczne. Charakterystyczne są też kwiatostany brzozy, które pojawiają się w kwietniu. To tak zwane kotki albo bazie. Mają wygląd przypominający zieloną, czarno nakrapianą i puszystą gąsienicę o wydłużonym ciele.
Odmiany brzozy brodawkowatej
W naturze spotyka się kilka form tej rośliny. Brzoza czarna, jak sama nazwa wskazuje, ma wyjątkowo ciemną korę, a brzoza płomienista charakteryzuje się jasnoczerwonymi konarami.
Odrębnym tematem są wyhodowane przez ogrodników odmiany hodowlane. To brzozy ozdobne, które mają cechować się wyjątkowo atrakcyjnym wyglądem. Wśród nich można wymienić:
- brzozę brodawkowatą „Birkalensis” o powycinanych liściach;
- brzozę brodawkowatą „Fastigiata” z gałęziami skierowanymi nie w dół, a do góry;
- brzozę brodawkowatą „Golden Cloud” o żółtym odcieniu liści;
- brzozę brodawkowatą „Laciniata” z głęboko powycinanymi liśćmi;
- brzozę brodawkowatą „Obelisk”, która jest kolejną odmianą o skierowanych do góry gałęziach;
- brzozę brodawkowatą „Purpurea” o rzadkim ulistnieniu w purpurowym kolorze;
- brzozę brodawkowatą „Tristis”, której pień ma wyjątkowo gładką korę;
- brzozę brodawkowatą „Youngii” cechująca się niskim wzrostem.
Te i inne odmiany rośliny bywają dostępne w szkółkach drzew. Warto przyjrzeć się im na własne oczy, jeśli myśli się o zasadzeniu brzozy brodawkowatej w swoim ogrodzie.
Stanowiska i wymagania brzozy brodawkowatej
Brzoza brodawkowata to bardzo pospolita roślina i wyrośnie niemal w każdych warunkach. Jej wymagania glebowe są bardzo niewielkie. Wyrośnie na różnych typach ziemi, w tym tych mocno piaszczystych. Z uwagi na niskie wymagania brzozy brodawkowate można sadzić nawet tam, gdzie inne drzewa się nie przyjmują. Należy uważać jednak na zagłębienia terenu, do których może spływać woda. Drzewo nie znosi jej w nadmiarze, a wręcz przeciwnie – dobrze radzi sobie w czasie suszy, choć wyjątkiem są tu młode drzewka.
Uprawa i pielęgnacja brzozy brodawkowatej
Betula pendula, gdy jest wyrośnięta, jest niemal bezobsługowa. Nowa sadzonka będzie jednak wymagać pewnych zabiegów pielęgnacyjnych. Najważniejsze jest częste podlewanie. Młode drzewka umieszcza się w ziemi wczesną wiosną i wtedy przydaje się im wsparcie w postaci palikowania. Brzoza należy do drzew rosnących zaskakująco szybko. Ani się obejrzysz, a z siewki wyrośnie prawdziwy olbrzym. Nic dziwnego – nie są to drzewa długowieczne, więc w ciągu kilkudziesięciu lat muszą osiągnąć swoje docelowe rozmiary.
Rozmnażanie
Jak można się domyślić po tak pospolitym gatunku, jego rozmnażanie jest łatwe. Często nasiona rozsiewają się samoistnie i w otoczeniu starszych egzemplarzy można znaleźć siewki. Można też samodzielnie zebrać nasiona, które dojrzewają w drugiej połowie lata. Trzeba jednak mieć na uwadze, że te zebrane z odmian ozdobnych mogą nie przypominać drzewa matecznego.
Choroby i szkodniki brzozy brodawkowatej
Brzoza brodawkowata bardzo rzadko sprawia problemy, ale czasem bywa celem ataku choroby lub szkodników. Za antraknozę brzozy odpowiadają grzyby, które powodują powstawanie na liściach ciemnych plam. Porażona roślina szybko zaczyna je tracić. W walce z tą chorobą stosuje się fungicydy, a przed ich zastosowaniem usuwa się wszystkie porażone liście. Infekcjami powodowanymi przez grzyby są również rzadziej spotykane: rdza brzozy i czarna plamistość. Te także zwalcza się, używając specjalistycznych środków grzybobójczych.
Szkodniki atakujące brzozę to:
- mszyce;
- miniarki;
- zwijacz brzozowiec.
Brzoza brodawkowata to mało wymagające drzewo, które ma wiele zalet. Poza tym, że efektownie wygląda i występuje w wielu odmianach, jej liście są surowcem leczniczym. Można z nich wykonywać, na przykład, oczyszczającą z toksyn herbatę. Jeśli więc zastanawiasz się nad nową rośliną do ogrodu, brzoza z pewnością będzie dobrym wyborem.