Wiiren: Ferskeel tesken a wersioonen
L r2.7.1) (Bot:Diartudu: ne:विषाणु |
L HC: Nem wech Kategorie:Biologii |
||
(33 wersioonen diartesken faan 14 ööder brükern wurd ei uunwiset) | |||
Rä 20: | Rä 20: | ||
}} |
}} |
||
[[ |
[[Datei:Head-tail_phage.svg|thumb|296px|Tiaknang faan en wiirus, diar [[prokarioten]] uungrapt.]] |
||
'''Wiiren''' (Iantaal: at (a?) ''wiirus'') san letj |
'''Wiiren''' (Iantaal: at (a?) ''wiirus'') san letj partiikler, diar laben [[sel]]en uungrip an jo uun uungreben selen fermuare. Saner frääm selen kön jo ei auerlewe, diaram wurd jo miast ei tu't labenen tääld uun a [[biologii]].<br /> |
||
Wiiren grip selen faan [[ |
Wiiren grip selen faan [[eukarioten]] uun, det san [[plaanten]], [[diarten]] an [[swaampen]]. Oober uk [[prokarioten]] wurd uungreben, det san [[bakteerien]] an [[uurbakteerien]].<br /> |
||
Wiiren auerdreeg en [[DNA]] of [[RNA]] tu det sel an feranre sodenang det natüürelk program faan det sel. |
Wiiren auerdreeg en [[DNA]] of [[RNA]] tu det sel an feranre sodenang det natüürelk program faan det sel. |
||
== Süstemaatik == |
== Süstemaatik == |
||
=== efter ICTV === |
|||
Familin faan wiiren:<br /> |
|||
Ordern: [[Bunyavirales]] – [[Caudovirales]] – [[Herpesvirales]] – [[Ligamenvirales]] – [[Mononegavirales]] – [[Nidovirales]] – [[Ortervirales]] – [[Picornavirales]] – [[Tymovirales]] |
|||
A [[Adenoviridae]] - |
|||
[[Ampullaviridae]] - |
|||
[[Arenaviridae]] - |
|||
[[Ascoviridae]] - |
|||
[[Asfarviridae]] - |
|||
[[Astroviridae]] - |
|||
[[Avsunviroidae]] <br /> |
|||
B [[Baculoviridae]] - |
|||
[[Barnaviridae]] - |
|||
[[Birnaviridae]] - |
|||
[[Bromoviridae]] - |
|||
[[Bunyaviridae]] <br /> |
|||
C [[Caliciviridae]] - |
|||
[[Caulimoviridae]] - |
|||
[[Chrysoviridae]] - |
|||
[[Circoviridae]] - |
|||
[[Closteroviridae]] - |
|||
[[Corticoviridae]] - |
|||
[[Cystoviridae]] <br /> |
|||
E [[Endornaviridae]] <br /> |
|||
F [[Flaviviridae]] - |
|||
[[Flexiviridae]] - |
|||
[[Fuselloviridae]] <br /> |
|||
G [[Geminiviridae]] - |
|||
[[Globuloviridae]] - |
|||
[[Guttaviridae]] <br /> |
|||
H [[Hepadnaviridae]] - |
|||
[[Hypoviridae]] <br /> |
|||
I [[Inoviridae]] - |
|||
[[Iridoviridae]] <br /> |
|||
L [[Leviviridae]] - |
|||
[[Lipothrixviridae]] - |
|||
[[Luteoviridae]] <br /> |
|||
M [[Metaviridae]] - |
|||
[[Microviridae]] - |
|||
[[Mimiviridae]] <br /> |
|||
N [[Nanoviridae]] - |
|||
[[Narnaviridae]] - |
|||
[[Nimaviridae]] - |
|||
[[Nodaviridae]] <br /> |
|||
O [[Ophioviridae]] - |
|||
[[Orthomyxoviridae]] <br /> |
|||
P [[Papillomaviridae]] - |
|||
[[Partitiviridae]] - |
|||
[[Parvoviridae]] - |
|||
[[Phycodnaviridae]] - |
|||
[[Picobirnaviridae]] - |
|||
[[Plasmaviridae]] - |
|||
[[Polydnaviridae]] - |
|||
[[Polyomaviridae]] - |
|||
[[Pospiviroidae]] - |
|||
[[Potyviridae]] - |
|||
[[Poxviridae]] - |
|||
[[Pseudoviridae]] <br /> |
|||
R [[Reoviridae]] - |
|||
[[Retroviridae]] - |
|||
[[Rudiviridae]] <br /> |
|||
T [[Tectiviridae]] - |
|||
[[Tetraviridae]] - |
|||
[[Togaviridae]] - |
|||
[[Tombusviridae]] - |
|||
[[Totiviridae]] |
|||
Familin saner order: |
|||
== Futnuuten == |
|||
{{fam|Adenoviridae}} |
|||
<references /> |
|||
{{fam|Alphatetraviridae}} |
|||
{{fam|Alvernaviridae}} |
|||
{{fam|Amalgaviridae}} |
|||
{{fam|Ampullaviridae}} |
|||
{{fam|Anelloviridae}} |
|||
{{fam|Arenaviridae}} |
|||
{{fam|Ascoviridae}} |
|||
{{fam|Asfarviridae}} |
|||
{{fam|Aspiviridae}} |
|||
{{fam|Astroviridae}} |
|||
{{fam|Avsunviroidae}} |
|||
{{fam|Bacilladnaviridae}} |
|||
{{fam|Baculoviridae}} |
|||
{{fam|Barnaviridae}} |
|||
{{fam|Benyviridae}} |
|||
{{fam|Bicaudaviridae}} |
|||
{{fam|Bidnaviridae}} |
|||
{{fam|Birnaviridae}} |
|||
{{fam|Bromoviridae}} |
|||
{{fam|Caliciviridae}} |
|||
{{fam|Carmotetraviridae}} |
|||
{{fam|Chrysoviridae}} |
|||
{{fam|Circoviridae}} |
|||
{{fam|Clavaviridae}} |
|||
{{fam|Closteroviridae}} |
|||
{{fam|Corticoviridae}} |
|||
{{fam|Cystoviridae}} |
|||
{{fam|Endornaviridae}} |
|||
{{fam|Flaviviridae}} |
|||
{{fam|Fuselloviridae}} |
|||
{{fam|Geminiviridae}} |
|||
{{fam|Genomoviridae}} |
|||
{{fam|Globuloviridae}} |
|||
{{fam|Guttaviridae}} |
|||
{{fam|Hepadnaviridae}} |
|||
{{fam|Hepeviridae}} |
|||
{{fam|Hypoviridae}} |
|||
{{fam|Hytrosaviridae}} |
|||
{{fam|Inoviridae}} |
|||
{{fam|Iridoviridae}} |
|||
{{fam|Lavidaviridae}} |
|||
{{fam|Leviviridae}} |
|||
{{fam|Luteoviridae}} |
|||
{{fam|Marseilleviridae}} |
|||
{{fam|Megabirnaviridae}} |
|||
{{fam|Megaviridae}} |
|||
{{fam|Microviridae}} |
|||
{{fam|Mimiviridae}} |
|||
{{fam|Mycodnaviridae}} |
|||
{{fam|Nanoviridae}} |
|||
{{fam|Narnaviridae}} |
|||
{{fam|Nimaviridae}} |
|||
{{fam|Nodaviridae}} |
|||
{{fam|Nudiviridae}} |
|||
{{fam|Orthomyxoviridae}} |
|||
{{fam|Papillomaviridae}} |
|||
{{fam|Partitiviridae}} |
|||
{{fam|Parvoviridae}} |
|||
{{fam|Permutotetraviridae}} |
|||
{{fam|Phycodnaviridae}} |
|||
{{fam|Picobirnaviridae}} |
|||
{{fam|Plasmaviridae}} |
|||
{{fam|Pleolipoviridae}} |
|||
{{fam|Polydnaviridae}} |
|||
{{fam|Polyomaviridae}} |
|||
{{fam|Portogloboviridae}} |
|||
{{fam|Pospiviroidae}} |
|||
{{fam|Potyviridae}} |
|||
{{fam|Poxviridae}} |
|||
{{fam|Quadriviridae}} |
|||
{{fam|Reoviridae}} |
|||
{{fam|Sarthroviridae}} |
|||
{{fam|Smacoviridae}} |
|||
{{fam|Solinviviridae}} |
|||
{{fam|Sphaerolipoviridae}} |
|||
{{fam|Spiraviridae}} |
|||
{{fam|Tectiviridae}} |
|||
{{fam|Togaviridae}} |
|||
{{fam|Tolecusatellitidae}} |
|||
{{fam|Tombusviridae}} |
|||
{{fam|Totiviridae}} |
|||
{{fam|Tristromaviridae}} |
|||
{{fam|Turriviridae}} |
|||
{{famlast|Virgaviridae}} |
|||
Sköölen saner famile: |
|||
== Ferwis efter bütjen == |
|||
{{g|Albetovirus}} |
|||
{{g|Aumaivirus}} |
|||
{{g|Blunervirus}} |
|||
{{g|Botybirnavirus}} |
|||
{{g|Cilevirus}} |
|||
{{g|Deltavirus}} |
|||
{{g|Dinodnavirus}} |
|||
{{g|Higrevirus}} |
|||
{{g|Idaeovirus}} |
|||
{{g|Mollivirus}} |
|||
{{g|Ourmiavirus}} |
|||
{{g|Pandoravirus}} |
|||
{{g|Papanivirus}} |
|||
{{g|Pithovirus}} |
|||
{{g|Polemovirus}} |
|||
{{g|Rhizidiovirus}} |
|||
{{g|Salterprovirus}} |
|||
{{g|Sinaivirus}} |
|||
{{g|Sobemovirus}} |
|||
{{g|Tilapinevirus}} |
|||
{{glast|Virtovirus}} |
|||
=== efter Baltimore === |
|||
* [[Wiirus-Skööl 1|I dsDNA]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 2|II ssDNA]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 3|III dsRNA]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 4|IV ssRNA(+)]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 5|V ssRNA(-)]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 6|VI ssRNA(RT)]] |
|||
* [[Wiirus-Skööl 7|VII dsDNA(RT)]] |
|||
== Ferwisang efter bütjen == |
|||
{{Commonscat öömrang|Viruses|Wiiren}} |
{{Commonscat öömrang|Viruses|Wiiren}} |
||
{{Wikispecies|Virus|Wiiren}} |
{{Wikispecies|Virus|Wiiren}} |
||
[[Kategorie:Biologii]] |
|||
[[Kategorie:Molekulaarbiologii]] |
[[Kategorie:Molekulaarbiologii]] |
||
[[Kategorie: |
[[Kategorie:Wiiren| ]] |
||
{{Link FA|ca}} |
|||
{{Link FA|en}} |
|||
{{Link FA|ja}} |
|||
{{Link FA|te}} |
|||
{{Link FA|zh}} |
|||
{{Link GA|es}} |
|||
[[af:Virus]] |
|||
[[als:Virus (Medizin)]] |
|||
[[am:ቫይረስ]] |
|||
[[an:Virus]] |
|||
[[ang:Clēofanwyrm]] |
|||
[[ar:فيروس]] |
|||
[[arz:فيروس]] |
|||
[[az:Viruslar]] |
|||
[[bat-smg:Vėrosos]] |
|||
[[be:Вірусы]] |
|||
[[be-x-old:Вірус]] |
|||
[[bg:Вирус]] |
|||
[[bn:ভাইরাস]] |
|||
[[br:Virus]] |
|||
[[bs:Virus (biologija)]] |
|||
[[ca:Virus]] |
|||
[[cs:Virus]] |
|||
[[cy:Firws]] |
|||
[[da:Virus (biologi)]] |
|||
[[de:Viren]] |
|||
[[dv:ވައިރަސް]] |
|||
[[el:Ιός]] |
|||
[[en:Virus]] |
|||
[[eo:Viruso (biologio)]] |
|||
[[es:Virus]] |
|||
[[et:Viirused]] |
|||
[[eu:Birus]] |
|||
[[fa:ویروس (زیستی)]] |
|||
[[fi:Virukset]] |
|||
[[fo:Virus]] |
|||
[[fr:Virus]] |
|||
[[ga:Víreas]] |
|||
[[gl:Virus]] |
|||
[[he:נגיף]] |
|||
[[hi:विषाणु]] |
|||
[[hr:Virusi]] |
|||
[[ht:Viris]] |
|||
[[hu:Vírus]] |
|||
[[hy:Հարուցիչ]] |
|||
[[ia:Virus]] |
|||
[[id:Virus]] |
|||
[[io:Viruso]] |
|||
[[is:Veira]] |
|||
[[it:Virus (biologia)]] |
|||
[[ja:ウイルス]] |
|||
[[jv:Virus]] |
|||
[[ka:ვირუსები]] |
|||
[[kk:Вирустар]] |
|||
[[kn:ವೈರಾಣು]] |
|||
[[ko:바이러스]] |
|||
[[la:Virus biologicum]] |
|||
[[lij:Virus]] |
|||
[[ln:Vilúsu]] |
|||
[[lt:Virusai]] |
|||
[[lv:Vīruss]] |
|||
[[mk:Вирус]] |
|||
[[ml:വൈറസ്]] |
|||
[[mn:Вирус]] |
|||
[[mr:विषाणू]] |
|||
[[ms:Virus]] |
|||
[[my:ဗိုင်းရပ်စ်]] |
|||
[[ne:विषाणु]] |
|||
[[nl:Virus (biologie)]] |
|||
[[nn:Virus]] |
|||
[[no:Virus]] |
|||
[[oc:Virus]] |
|||
[[pam:Virus]] |
|||
[[pl:Wirusy]] |
|||
[[pnb:وائرس]] |
|||
[[pt:Vírus]] |
|||
[[qu:Añaw]] |
|||
[[rn:Virus]] |
|||
[[ro:Virus]] |
|||
[[ru:Вирусы]] |
|||
[[rue:Вірус]] |
|||
[[scn:Virus (bioluggìa)]] |
|||
[[sh:Virus (biologija)]] |
|||
[[si:වෛරස]] |
|||
[[simple:Virus]] |
|||
[[sk:Vírus]] |
|||
[[sl:Virusi]] |
|||
[[so:Virus]] |
|||
[[sr:Вирус]] |
|||
[[su:Virus]] |
|||
[[sv:Virus]] |
|||
[[ta:தீ நுண்மம்]] |
|||
[[te:వైరస్]] |
|||
[[th:ไวรัส]] |
|||
[[tl:Bayrus]] |
|||
[[tr:Virüs]] |
|||
[[tt:Вируслар]] |
|||
[[uk:Вірус]] |
|||
[[ur:حُمہ]] |
|||
[[vi:Virus]] |
|||
[[wa:Virûsse]] |
|||
[[war:Bayrus]] |
|||
[[yi:ווירוס]] |
|||
[[yo:Èràn]] |
|||
[[zh:病毒]] |
|||
[[zh-min-nan:Pēⁿ-to̍k]] |
|||
[[zh-yue:病毒]] |
Leetst wersion faan 09:24, 26. Okt. 2019
Tekst üüb Öömrang |
Wiiren | ||
---|---|---|
"blä tong"-wiirus | ||
Süstemaatik | ||
| ||
Wedenskapelk nööm | ||
Virus | ||
Wiiren (Iantaal: at (a?) wiirus) san letj partiikler, diar laben selen uungrip an jo uun uungreben selen fermuare. Saner frääm selen kön jo ei auerlewe, diaram wurd jo miast ei tu't labenen tääld uun a biologii.
Wiiren grip selen faan eukarioten uun, det san plaanten, diarten an swaampen. Oober uk prokarioten wurd uungreben, det san bakteerien an uurbakteerien.
Wiiren auerdreeg en DNA of RNA tu det sel an feranre sodenang det natüürelk program faan det sel.
Süstemaatik
[Bewerke | Kweltekst bewerke]efter ICTV
[Bewerke | Kweltekst bewerke]Ordern: Bunyavirales – Caudovirales – Herpesvirales – Ligamenvirales – Mononegavirales – Nidovirales – Ortervirales – Picornavirales – Tymovirales
Familin saner order:
Adenoviridae –
Alphatetraviridae –
Alvernaviridae –
Amalgaviridae –
Ampullaviridae –
Anelloviridae –
Arenaviridae –
Ascoviridae –
Asfarviridae –
Aspiviridae –
Astroviridae –
Avsunviroidae –
Bacilladnaviridae –
Baculoviridae –
Barnaviridae –
Benyviridae –
Bicaudaviridae –
Bidnaviridae –
Birnaviridae –
Bromoviridae –
Caliciviridae –
Carmotetraviridae –
Chrysoviridae –
Circoviridae –
Clavaviridae –
Closteroviridae –
Corticoviridae –
Cystoviridae –
Endornaviridae –
Flaviviridae –
Fuselloviridae –
Geminiviridae –
Genomoviridae –
Globuloviridae –
Guttaviridae –
Hepadnaviridae –
Hepeviridae –
Hypoviridae –
Hytrosaviridae –
Inoviridae –
Iridoviridae –
Lavidaviridae –
Leviviridae –
Luteoviridae –
Marseilleviridae –
Megabirnaviridae –
Megaviridae –
Microviridae –
Mimiviridae –
Mycodnaviridae –
Nanoviridae –
Narnaviridae –
Nimaviridae –
Nodaviridae –
Nudiviridae –
Orthomyxoviridae –
Papillomaviridae –
Partitiviridae –
Parvoviridae –
Permutotetraviridae –
Phycodnaviridae –
Picobirnaviridae –
Plasmaviridae –
Pleolipoviridae –
Polydnaviridae –
Polyomaviridae –
Portogloboviridae –
Pospiviroidae –
Potyviridae –
Poxviridae –
Quadriviridae –
Reoviridae –
Sarthroviridae –
Smacoviridae –
Solinviviridae –
Sphaerolipoviridae –
Spiraviridae –
Tectiviridae –
Togaviridae –
Tolecusatellitidae –
Tombusviridae –
Totiviridae –
Tristromaviridae –
Turriviridae –
Virgaviridae
Sköölen saner famile: Albetovirus – Aumaivirus – Blunervirus – Botybirnavirus – Cilevirus – Deltavirus – Dinodnavirus – Higrevirus – Idaeovirus – Mollivirus – Ourmiavirus – Pandoravirus – Papanivirus – Pithovirus – Polemovirus – Rhizidiovirus – Salterprovirus – Sinaivirus – Sobemovirus – Tilapinevirus – Virtovirus