عصر آهن: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱:
{{منبع}}
{| style="margin:auto;"
|
خط ۱۱:
id:iron value:rgb(1,0.4,0.4) #
id:stone value:gray(0.8) #
Period = from:-9500 till:1750
TimeAxis = orientation:horizontal
خط ۳۲:
</timeline>
|}
عصر آهن آخرین دوره از سه عصر تاریخی [[فلز]] پس از [[عصر
اگرچه آهن
در [[آناتولی]] و [[قفقاز]] یا اروپای جنوب شرقی، عصر آهن در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد (حدود
عصر آهن در [[هند]] با فرهنگ ظروف خاکستری
مفهوم عصر آهن که با آغاز ثبت
آهن که در اعصار سه‌گانه پس از [[عصر برنز]] جای می‌گیرد. زمان رخداد این دوره در جاهای گوناگون متفاوت است. به گونه سنتی آغاز این زمان را [[سده ۱۲ (پیش از میلاد)|سده دوازدهم پیش از میلاد]] در [[خاور نزدیک]] باستان، [[تاریخ هند|هندوستان باستان]] و [[یونان باستان]] می‌دانند. در دیگر بخش‌های [[اروپا]] این دوره دیرتر آغاز گشت. در اروپای مرکزی این دوره از [[سده ۸ (پیش از میلاد)|سده ۸ پیش از میلاد]] و در اروپای شمالی در [[سده ۶ (پیش از میلاد)|سده ۶ پیش از میلاد]] آغاز شد. گداختن آهن و آهنگری در [[۱۲۰۰(پیش از میلاد)|۱۲۰۰ پیش از میلاد]] در آفریقای باختری آغاز گشت. عصر آهن در کرانه‌های [[مدیترانه]] با فتوحات [[امپراتوری روم]]، در [[هندوستان]] با [[بودایی‌گری]] و [[جینیسم]]، در [[چین]] با [[کنفوسیوس‌گرایی]] و در [[شمال اروپا]] با [[سده‌های میانی آغازین]] (پایان [[سده ۸ (میلادی)|قرن هشتم میلادی]]) به پایان رسید.
خط ۵۹:
== شرق آسیا ==
از [[سده ۶ (پیش از میلاد)|سده ۶ پیش از میلاد]] همدوره با [[دودمان ژو]] در [[چین]] اثرهای ساخته شده با ریخته‌گری آهن
== اروپا ==
خط ۷۶:
=== بریتانیا ===
در میان جزیره‌نشینان بریتانیا عصر آهن از [[سده ۵ (پیش از میلاد)]] آغاز گشت و با چیرگی رومیان بر بریتانیا در [[سده ۵ (میلادی)|سده ۵ میلادی]] به پایان رسید. ساختارهای پدافندی این دوران گیراست، برای نمونه می‌توان به [[بروخ]] در شمال [[اسکاتلند]]
=== اروپای شمالی ===
عصر آهن در اروپای شمالی به دو بخش می‌شود: [[عصر آهن پیشارومی]] و [[عصر آهن رومی]]. با دوره کوچ انسان‌ها سمال [[آلمان]] و [[دانمارک]] به چیرگی [[فرهنگ یاستورف]] درآمد. بخش جنوبی [[اسکاندیناوی]] هم زیر چیرگی بسیار همانند با آن- عصر آهن گرِگان- بود. درونشد شبه‌جزیره اسکاندیناوی، [[فنلاند]] و [[استونی]] به عصر آهن را میان سال‌های ۳۰۰۰ پیش از میلاد تا ۱۰۰۰ میلادی می‌دانند. فلزکاری و سفالگری برای مردمان آن دوران اسکاندیناوی نقش نگهداری گرما را نیز داشت.
== آفریقای زیرصحرایی ==
در آفریقای باختری نخستین بار در [[فرهنگ نوک]] در پیش از ۱۰۰ پیش از میلاد مردم نخستین بار از گدازش آهن بهره‌بردند. کار با آهن و [[مس]] از آنجا به جنوب آفریقا
== نگارخانه ==
خط ۸۸:
|-
|<gallery>
پرونده: HMB Keltengrab Münsingen-Rain Grab 91.jpg|بند انگشتی|[[تیغ]] [[شمشیر]] و [[نیزه]] مطلق به عصر آهن
پرونده: Bas fourneau.png|بند انگشتی|[[متالوژی|متالوژیه]] [[آهن]]
پرونده: Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|بند انگشتی|[[شمشیر]][[ایران|ایرانی]]
</gallery>
<gallery>
پرونده: Knife 001.jpg|بند انگشتی|[[تیغ]] [[شمشیر]] [[آهن|آهنی]]
پرونده: Bronze spearheads, Shang Dynasty.JPG|بند انگشتی|[[نیزه]] مطلق به [[دودمان شانگ|دودمان باستانی شانگ]] [[چین|در جغرافیای چین]] کنونی
پرونده:Broborg Knivsta kommun 8448.jpg|بند انگشتی|[[معدن]] [[سنگ]] [[آهن]]
</gallery>
|}
| |||