1954

1954. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa
Urteak	1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 • 1956 • 1957
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1954 ; MCMLIV
Ab urbe condita	2707
Armeniar egutegia	1403 ; ԹՎ ՌՆԳ
Bahá'í egutegia	110 – 111
Bengaliar egutegia	1361
Berber egutegia	2904
Egutegi budista	2498
Myanmarko egutegia	1316
Bizantziar egutegia	7462 – 7463
Koptoen egutegia	1670 – 1671
Etiopiar egutegia	1946 – 1947
Hebrear egutegia	5714 – 5715
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2010 – 2011
Shaka Samvat	1876 – 1877
Kali Yuga	5055 – 5056
Iraniar egutegia	1332 – 1333
Islamiar egutegia	1373 – 1374
Japoniar egutegia	Shōwa 29; (昭和29年)
Korear egutegia	4287
Thailandiar eguzki egutegia	2497
Holozeniar egutegia	11954

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Mundua

Otsailaren 11 – LGTBI kolektiboko jende ugari eta Alfer eta Gaizkileen Legeak aurreikusten zituen beste kategoriatako jendea hartuko zituen kontzentrazio-esparru ireki zuten frankistek Fuerteventurako Tefía herrian.
Martxoaren 1a – AEBen proba nuklearrak 23 marinel japoniar harrapatu zituen Bikini atoloian. Fukuryu Maru arrantzontzian zeuden pertsonak hauts erradioaktiboz kutsatu zituzten.
Uztailaren 21a – Indotxinako Gerra amaitutzat jo zuten, horrela Vietnam, Laos eta Kanbodia estatu independente bihurtu ziren Frantziatik.
Azaroaren 1a – Aljeriako Independentziaren Gerra piztu zen Frantziaren aurka, ia 8 urtez luzatu zena.

Arte eta kultura

Zientzia eta teknologia

Martxoaren 26a – C. Walton Lillehei estatubatuar kirurgialariak lehen aldiz pertsona bati bihotza irekita ebakuntza egin zion.
Ekainaren 26a – Munduko lehen zentral nuklearra jarri zuten martxan, Errusiako Obninsk hirian. 2002ko apirilean itxi zuten.

Kirolak

Ekainaren 15a – UEFA erakundea, Europako futbolaren kudeaketa eta kontrola egiten duena, Basilean (Suitza) sortu zuten.
Uztailaren 4a – Munduko Futbol Txapelketan garailea izan zen Alemaniako Errepublika Federala, Hungarian finalean gainditu ostean.
Uztailaren 31a – Achille Compagnoni eta Lino Lacedelli alpinista italiarrek lehenengo igoera egin zuten K2 mendira (8.611 m).
Abuztuaren 1a – Frantziako Tourra irabazi zuen Louison Bobet txirrindulari frantziarrak, bigarren urtez jarraian.
Urriaren 19a – Joseph Joechler eta Herbert Tichy alpinista austriarrek eta Pasang Dawa Lama xerpa nepaldarrak egin zuten lehendabiziko igoera Cho Oyu (8.201 m) tontorrera.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 1a – Djimrangar Dadnadji, Txadeko lehen ministroa (h. 2019).
Urtarrilaren 2a – Antón Lamazares, espainiar margolaria.
Urtarrilaren 2a – Enrique Martín de Marcos, nafar ginekologo eta politikaria, Nafarroako Alderdi Popularreko presidente ohia.
Urtarrilaren 3a – Michèle Audin, frantziar matematikaria.
Urtarrilaren 6a – Anthony Minghella, britainiar zinema zuzendaria eta idazlea (h. 2008).
Urtarrilaren 7a – Rita Irasema, espainiar barietate-artista, abeslaria, konpositorea, gidoilaria eta telebista-aurkezlea .
Urtarrilaren 8a – Sylvie Germain, frantziar idazlea.
Urtarrilaren 10a - Kimera, hegokorear 'popera' abeslaria.
Urtarrilaren 10a – Margarita Mariscal de Gante, espainiar politikaria eta legelaria.
Urtarrilaren 11 – Tahar Djaout, aljeriar idazlea (h. 1993).
Urtarrilaren 11 – Maria Rosaria Omaggio, italiar aktore eta idazlea (h. 2024).
Urtarrilaren 11 – Vicky Peña, kataluniar aktorea eta bikoizketa-aktorea.
Urtarrilaren 11 – Kailash Satyarthi, Indiako umeen eskubideen aldeko ekintzailea, 2014ko Bakearen Nobel Saria.
Urtarrilaren 12a – Jesus Mari Satrustegi, Errealeko nafar futbolaria.
Urtarrilaren 12a – Howard Stern, estatubatuar aktore, umorista eta idazlea, irratiko eta telebistako pertsonaia esanguratsua.
Urtarrilaren 13a – Maite Bastos, gipuzkoar aktorea.
Urtarrilaren 13a – Philippe Bergeroo, lapurtar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Urtarrilaren 13a – Trevor Rabin, hegoafrikar musikaria.
Urtarrilaren 15a – José Luis Mayoz, gipuzkoar txirrindulari ohia.
Urtarrilaren 16 – Morten P. Meldal, daniar kimikaria, 2022ko Kimikako Nobel Saria.
Urtarrilaren 17a – Marina Rossell, katalunar aktibista eta kantautorea.
Urtarrilaren 19a – Katey Sagal, estatubatuar aktorea.
Urtarrilaren 19a – Cindy Sherman, estatubatuar argazkilari eta zinema-zuzendaria.
Urtarrilaren 20a – Ken Page, estatubatuar abeslari eta aktorea (h. 2024).
Urtarrilaren 21a – Idrissa Ouedraogo, burkinafasoar zinema-zuzendaria (h. 2018).
Urtarrilaren 25a – Renate Dorrestein, herbeheretar feminista, idazle eta kazetaria (h. 2018).
Urtarrilaren 26a – Carlos Diarte, Lobo Diarte, paraguaiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2011).
Urtarrilaren 29a – Oprah Winfrey, estatubatuar komunikabide jabea, talk-show aurkezle, aktore, produktore eta filantropista.
Urtarrilaren 31 – Xabier Gorritxategi Agote, gipuzkoar ETAkidea (h. 1980).

Otsaila

Otsailaren 4a – Jose Ignacio Goirigolzarri, bizkaitar ekonomialaria, BBVAko zuzendari nagusi ohia eta Bankia eta BFA bankuetako presidentea.
Otsailaren 4a – Andrei Karlov, errusiar diplomatiko eta enbaxadorea (h. 2016).
Otsailaren 5a – Susan Kare, estatubatuar artista eta diseinatzaile grafikoa, 1980ko hamarkadan Apple Macintosh interfazearen elementu askoren sortzailea.
Otsailaren 10a – Mikel Irizar, gipuzkoar euskalgintzako-eragilea.
Otsailaren 13a – Bibiana Fernández, Bibí Andersen, espainiar aktorea.
Otsailaren 14a – Vladimir Drinfeld, ukrainar matematikaria.
Otsailaren 15a – Matt Groening, estatubatuar marrazkilaria.
Otsailaren 16a – Iain Banks, eskoziar eleberrigilea (h. 2013).
Otsailaren 16a – Margaux Hemingway, estatubatuar top-model eta aktorea eta Ernest Hemingwayren iloba (h. 1996).
Otsailaren 17a – Don Coscarelli, libiar-estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
Otsailaren 17a – Rene Russo, estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
Otsailaren 18a – Paul Rendall, ingeles errugbilaria (h. 2023).
Otsailaren 18a – John Travolta, estatubatuar aktore, abeslari eta dantzaria.
Otsailaren 19a – Sócrates, brasildar futbolari eta sendagilea (h. 2011).
Otsailaren 20a – Tamara Adrián, venezuelar politikari, abokatu eta ekintzaile transexuala.
Otsailaren 20a – Anthony Stewart Head, ingeles aktore eta abeslaria.
Otsailaren 20a – Patty Hearst, estatubatuar aktorea.
Otsailaren 20a – Jon Paredes, Txiki, ETAkidea, frankismoko azken exekuzioetan fusilatua (h. 1975).
Otsailaren 22a – Jean-Philippe Vassal, frantziar arkitektoa.
Otsailaren 23a – Rafael Axpe, gipuzkoar tiratzailea.
Otsailaren 23a – Viktor Justxenko, Ukrainako presidentea.
Otsailaren 23a – Rosendo Mercado, espainiar rock abeslari, gitarrajole eta konposatzailea, espainiar rock musikaren ordezkari nabarmenetakoa.
Otsailaren 24a - Bernardo Alfonsel, espainiar txirrindulari ohia.
Otsailaren 24a – Atxo Apellaniz, euskal alpinista eta TVEko Al filo de lo imposible saioko kolaboratzailea (h. 1994).
Otsailaren 24a – Plastic Bertrand, belgikar musikari, abeslari, kantautore, ekoizle eta telebista aurkezlea.
Otsailaren 26a – Recep Tayyip Erdoğan, Turkiako presidentea.
Otsailaren 26a – Yuli Tamir, israeldar akademiko eta politikari ohia.
Otsailaren 28a – Jean Bourgain, belgikar matematikaria (h. 2018).

Martxoa

Martxoaren 1a – Blaine Higgs, kanadar politikaria, Brunswick Berriko lehen ministroa.
Martxoaren 1a – Ron Howard, estatubatuar aktore, zuzendari eta ekoizlea.
Martxoaren 3a – Txabi Basterretxea, euskal zinemagilea (h. 2010).
Martxoaren 4a – François Fillon, Frantziako lehen ministroa.
Martxoaren 5a – José Luis Burgueña, bizkaitar futbolaria ohia.
Martxoaren 5a – Joao Lourenço, Angolako presidentea.
Martxoaren 6a – Harald Schumacher, alemaniar futbol atezain ohia.
Martxoaren 8a – David Wilkie, eskoziar igerilaria (h. 2024).
Martxoaren 9a – Carlos Ghosn, franko-brasildar enpresaburua.
Martxoaren 9a – Bobby Sands, IRAko kide mitikoa (h. 1981).
Martxoaren 10a – Joël Goyheneix, zuberotar politikaria, Frantziako Alderdi Sozialistakoa.
Martxoaren 12a – Anish Kapoor, indiar eskultorea.
Martxoaren 12a – Vahan Sarkisian, armeniar filologo, euskalari eta hispanista (h. 2011).
Martxoaren 15a – Javier Miranda, nafar enpresari eta Osasunako presidentea (h. 2019).
Martxoaren 16a – Anna Grodzka, poloniar politikaria, Poloniako historiako lehenengo parlamentari transgeneroa.
Martxoaren 16a - Mónica Mayer, mexikar artista feminista.
Martxoaren 18a – Andy Narell, estatubatuar piano-jotzailea, perkusionista eta musikagilea.
Martxoaren 21a – Prayut Chan-o-cha, Thailandiako lehen ministroa.
Martxoaren 21a – Martirio, espainiar abeslaria.
Martxoaren 24a – Rafael Orozco Maestre, kolonbiar abeslari, aktore eta musikagilea (h. 1992).
Martxoaren 26a – Jose Martin Martinikorena, Martinikorena, esku huskako nafar pilotari ohia.
Martxoaren 26a – Zdravko Zemunović, serbiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Martxoaren 28a – Anuradha Ghandy, Indiako idazle, komunista eta buruzagi iraultzailea (h. 2008).
Martxoaren 28a – Josean Gómez, gipuzkoar zinema ekoizlea.
Martxoaren 28a – Ana Gorroño, bizkaitar mediku eta politikaria.
Martxoaren 29a – Karen Ann Quinlan, 21 urterekin koman eroritako estatubatuar emakumea, eutanasiaren debatearen historian garrantzitsua (h. 1985).

Apirila

Apirilaren 1a – Gonzalo Etxebarria, euskal artista plastikoa.
Apirilaren 2a – Yuji Kishioku, japoniar futbolari ohia.
Apirilaren 3a – Ana Toledo, gipuzkoar irakaslea, Euskal Filologian doktorea eta euskaltzaina.
Apirilaren 5a – Yoshiichi Watanabe, japoniar futbolari ohia.
Apirilaren 7a – Jackie Chan, txinatar aktorea, zinema zuzendaria, arte martzialgilea eta eszena arriskutsuetako espezialista.
Apirilaren 9a – Dennis Quaid, estatubatuar aktorea.
Apirilaren 12a – Jon Krakauer, estatubatuar mendizale eta idazlea.
Apirilaren 14a – Gotzon Aurrekoetxea Olabarri, bizkaitar hizkuntzalaria, EHUko irakaslea eta euskaltzain urgazlea, dialektologian espezializatua.
Apirilaren 14a – Katsuhiro Ōtomo, japoniar mangaka, anime zuzendaria eta gidoilaria.
Apirilaren 14a – Sibilla, italiar abeslaria eta aktorea.
Apirilaren 15a – Carlo Ambrosini, italiar marrazkilaria (h. 2023).
Apirilaren 16a – Ellen Barkin, estatubatuar aktore eta zinema ekoizlea.
Apirilaren 19a – Trevor Francis, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 2023).
Apirilaren 23a – Michael Moore, estatubatuar idazle eta zinemagilea.
Apirilaren 23a – Arantza Urkaregi, euskal herritar estatistikaria, EHUko irakaslea, STEE-EILASeko sindikalista eta politikari abertzale ezkertiarra.
Apirilaren 24a – Mumia Abu-Jamal, afroamerikar ekintzailea eta kazetaria.
Apirilaren 24a – Txema Montero, bizkaitar politikaria.
Apirilaren 26a – Alan Hinkes, ingeles alpinista.
Apirilaren 29a – Jean Louis Harinordoki, nafar bertsolaria eta idazlea.
Apirilaren 30a – Jane Campion, zeelandaberritar zinema-zuzendaria.

Maiatza

Maiatzaren 3a – Klara Badiola, gipuzkoar aktorea.
Maiatzaren 3a – José Luis Fernández García, bizkaitar xakelaria.
Maiatzaren 4a – Yolanda Vargas Pozo, gipuzkoar igerilaria.
Maiatzaren 9a – Paloma Díaz-Mas, Gasteizen bizi den madrildar idazlea.
Maiatzaren 10a – Yoshiaki Shimojo, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Maiatzaren 11 – Judith Weir, eskoziar musikagilea, antzerki musikaleko partiturak idazteagatik ezaguna.
Maiatzaren 12a – Carmen Blanco, galiziar idazlea.
Maiatzaren 13a – Hideki Maeda, japoniar futbolari ohia.
Maiatzaren 13a – Gregorio Muro, gipuzkoar komikigile, zuzendari eta gidoigilea.
Maiatzaren 13a – Frédéric Pietruszka, frantziar eskrimari ohia, florete modalitatean aditua.
Maiatzaren 13a – Núria Rafel i Fontanals, kataluniar arkeologoa.
Maiatzaren 14a – Dolores Gonzalez Katarain, Yoyes, ETAko zuzendaritzako kidea, erakundetik irten ondoren traidoretzat joa eta eraila (h. 1986).
Maiatzaren 14a – Peter J. Ratcliffe, britainiar mediku eta biologoa, 2019ko Medikuntzako Nobel Saria.
Maiatzaren 15a – Iñaki de la Fuente, bizkaitar margolaria.
Maiatzaren 15a – Joaquín Valle, arabar haltera ohia.
Maiatzaren 16a – Rosa Aierbe, gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea.
Maiatzaren 16a – Ana Laguna, espainiar-suediar dantzaria.
Maiatzaren 17a – Patsy Reddy, Zeelanda Berriko gobernadore nagusia.
Maiatzaren 22a – Shūji Nakamura, Japoniar irakaslea, 2014ko Fisikako Nobel Saria.
Maiatzaren 22a – Věra Bílá, erromani abeslari eta musikaria (h. 2019).
Maiatzaren 23a – Marvin Hagler, estatubatuar boxeolaria (h. 2021).
Maiatzaren 25a – Tantely Andrianarivo, Madagaskarko lehen ministroa (h. 2023).
Maiatzaren 26a – Michael Devine, INLAko kide sortzaileetako bat (h. 1981).
Maiatzaren 26a – Erich Hackl, austriar idazle eta itzultzailea.
Maiatzaren 27a – Héctor Perotas, bizkaitar saskibaloi jokalari ohia.
Maiatzaren 28a – Agustín Reche, bizkaitar margolari hiperrealista.
Maiatzaren 30a – Elena Barraquer Compte, kataluniar oftalmologoa, katarata-kirurgian eta kornea-transplantean espezializatua.

Ekaina

Ekainaren 1a – Isabel González Turmo, espainiar antropologoa, irakaslea eta idazlea.
Ekainaren 2a – Jesus Egiguren, gipuzkoar politikaria, PSE-EEko lehendakaria.
Ekainaren 2a – Iñaki Maiora, gipuzkoar txirrindulari ohia.
Ekainaren 3a – Dulce Chacón, espainiar idazlea eta poeta (h. 2003).
Ekainaren 3a – Inma Chacón, espainiar narratzaile eta poeta.
Ekainaren 3a – Jiri Georg Dokoupil, txekiar margolaria.
Ekainaren 7a – Louise Erdrich, Ojibwa jatorriko estatubatuar idazlea.
Ekainaren 8a – Soumeylou Boubèye Maïga, Maliko lehen ministroa (h. 2022).
Ekainaren 9a – Jad Fair, estatubatuar musikaria, Half Japanese taldearen sortzaileetako bat.
Ekainaren 10a – Ziad Fazah, libanoar poliglota, 58 hizkuntza hitz egiten dituela dioena.
Ekainaren 11 – Adelina Yzac, okzitanieraz eta frantsesez idazten duen idazlea.
Ekainaren 14a – Muammar Z.A., Indonesiako Qari eta Hafiz seniorra.
Ekainaren 15a – Paul Rusesabagina, Ruandako genozidioan zehar milatik gora pertsona han izandako hilketetatik babestu zituen enpresaburu eta ekintzailea.
Ekainaren 17a – Xabier Laka, bizkaitar eskultorea.
Ekainaren 17a – Mark Linn-Baker, estatubatuar aktorea.
Ekainaren 19a – Kathleen Turner, estatubatuar aktorea.
Ekainaren 20a – José Oscar Bernardi, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Ekainaren 20a – Jose Luis Mendoza, nafar irakaslea eta politikaria.
Ekainaren 20a – Ilan Ramon, israeldar borroka hegazkinlari eta astronauta, Columbia espazio anezkaren istripuan hil zen bidaideetako bat (h. 2003).
Ekainaren 21a - Amparo Muñoz, espainiar modeloa eta aktorea (h. 2011).
Ekainaren 21a – Augustus Pablo, jamaikar reggae eta dub musikari eta ekoizlea (h. 1999).
Ekainaren 22a – Enrique Gomez Alvarez, gasteiztar ETAkidea (h. 1979).
Ekainaren 23a – Carmen Pinós, kataluniar arkitektoa.
Ekainaren 24a – Mark Edmondson, australiar tenislari ohia.
Ekainaren 25a – Rodolfo Ares, PSE-EEko bizkaitar politikaria (h. 2023).
Ekainaren 25a – Antton Kazabon, gipuzkoar idazlea.
Ekainaren 26a – Luis Miguel Arconada, gipuzkoar futbolaria, Errealeko atezaina.
Ekainaren 26a – Catherine Samba-Panza, Afrika Erdiko Errepublikako bitarteko presidente ohia.
Ekainaren 30a – Serge Sargsian, Armeniako lehen ministroa.

Uztaila

Uztailaren 1a – Abu Mahdi al-Muhandis, irakiar militarra (h. 2020).
Uztailaren 6a – Aleksandr Smolenski, errusiar bankari eta oligarka (h. 2024).
Uztailaren 12a – Ramon Etxezarreta, gipuzkoar idazle eta politikaria.
Uztailaren 13a – Sezen Aksu, turkiar abeslari, musikagile, kantugile, aktore eta disko ekoizlea.
Uztailaren 13a – María Kutz, UPNko nafar politikaria.
Uztailaren 14a – Jose Ramon Muro, bizkaitar margolari abangoardista eta hiperrealista.
Uztailaren 15a – Mario Alberto Kempes, argentinar futbolari ohia.
Uztailaren 17a – Iñaki Irazu, gipuzkoar euskara irakaslea eta idazlea.
Uztailaren 17a – Angela Merkel, 34. Alemaniako kantzilerra.
Uztailaren 17a – Edward Natapei, Vanuatuko presidente eta lehen ministroa (h. 2015).
Uztailaren 19a – Guanes Etxegarai, lapurtar eskulturagilea, margolaria eta grabatzailea (h. 2013).
Uztailaren 22a – Joan-Miquèu Dordeins, Baionan jaio eta Bearnon bizi den irakasle eta okzitanierazko idazlea.
Uztailaren 22a – Toninho Moura, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Uztailaren 23a – Iñaki Ruiz de Pinedo, arabar politikari eta soziologoa.
Uztailaren 24a – Joseba Atxotegi, bizkaitar psikiatra.
Uztailaren 24a – Vasile Dîba, errumaniar kanoalaria (h. 2024).
Uztailaren 25a – Santiago Auserón, Juan Perro, espainiar rock abeslari eta musikagilea.
Uztailaren 25a – Michelle D. Laxalt, euskal jatorriko estatubatuar eragile politikoa.
Uztailaren 26a – Vitas Gerulaitis, estatubatuar tenislaria (h. 1994).
Uztailaren 28a – Hugo Chávez, Venezuelako presidentea (h. 2013).
Uztailaren 28a – Gerd Faltings, alemaniar matematikaria.
Uztailaren 29a – Marja-Sisko Aalto, finlandiar apaiza, Eliza Luterano Ebanjelikoko ministroa, 2008an emakume transgeneroa zela jakinarazi zuena.

Abuztua

Abuztuaren 3a – Txaro Begué, nafar irakasle eta eleberrigilea.
Abuztuaren 7a – Antonio Resines, espainiar aktorea.
Abuztuaren 12a – François Hollande, Frantziako presidentea.
Abuztuaren 12a – Sam J. Jones, estatubatuar aktore eta telebista aurkezlea.
Abuztuaren 12a – Pat Metheny, estatubatuar jazz musikagilea eta gitarrista.
Abuztuaren 14a – Mónica Baltodano, nikaraguar gerrilari, iraultzaile eta politikaria.
Abuztuaren 15a – Henri de Castries, Castriesko kondea, euskal enpresaburua.
Abuztuaren 15a – Ramón Cid, gipuzkoar atleta ohia, hirukoizlaria.
Abuztuaren 15a – Stieg Larsson, suediar idazle eta kazetaria, Millennium trilogiagatik ezaguna (h. 2004).
Abuztuaren 15a – Patrick Vaillant, okzitaniar folk musikari eta musikagilea.
Abuztuaren 16a – James Cameron, kanadar zinema zuzendaria, produktorea eta gidoigilea.
Abuztuaren 16a – Joan Coscubiela, kataluniar politikalari eta sindikalaria.
Abuztuaren 20a – Al Roker, estatubatuar telebista aurkezle eta meteorologoa.
Abuztuaren 21a – Alena Bláhová, txekiar kazetari eta itzultzailea (h. 2024).
Abuztuaren 23a – Halimah Yacob, Singapurreko presidentea.
Abuztuaren 23a – Jose Luis Zuloaga, bizkaitar alpinista (h. 1996).
Abuztuaren 25a – Elvis Costello, britainiar musikari, abeslari eta konpositorea.
Abuztuaren 25a – Gilbert Duclos-Lassalle, frantziar txirrindulari ohia.
Abuztuaren 28a – Maria Rosa Yorio, argentinar kantari, kantu irakaslea eta margolaria.
Abuztuaren 30a – Cynthia Germanotta, estatubatuar ekintzaile eta enpresaburua.
Abuztuaren 30a – Aliaksandr Lukaxenka, Bielorrusiako presidentea.
Abuztuaren 31 – Caroline Cossey, ingeles modeloa, Playboy aldizkariaren azalerako posatu zuen lehen emakume transexuala.
Abuztuaren 31 – Robert Kocharyan, Armeniako eta Artsakheko presidentea.

Iraila

Irailaren 1a – Filip Vujanović, Montenegroko presidentea.
Irailaren 2a – Andrej Babiš, Txekiako lehen ministroa.
Irailaren 2a – Olga Leibar Mendarte, gipuzkoar irakaslea, aktibista politikoa, gizarte ekintzailea eta feminista.
Irailaren 4a – Javier Otxoa de Etxaguen, arabar xakelaria.
Irailaren 5a – Yu Myeong-Hee, hegokorear mikrobiologoa.
Irailaren 7a – Adolfo Castaños, gaztelaniaz aritu zen idazle, poeta eta ekintzaile kataluniarra (h. 2021).
Irailaren 7a – Michael Emerson, estatubatuar antzezlea.
Irailaren 7a – Francisco Guterres, Ekialdeko Timorreko presidentea.
Irailaren 8a – Ruby Bridges, estatubatuar giza-eskibideen aldeko ekintzailea, zurien eskolara joaten lehen afroamerikarra.
Irailaren 10a – Domna Khomiuk, sami jatorriko errusiar zooteknikari, abeslari eta kultura aktibista.
Irailaren 12a – Vicente Belda, espainiar txirrindulari ohia.
Irailaren 12a – Robert Gober, estatubatuar eskultorea.
Irailaren 13a – Ben Barres, estatubatuar neurobiologoa, Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionalean sartu den lehenengo zientzialari ageriki transexuala (h. 2017).
Irailaren 13a – Shigeharu Ueki, japoniar futbolaria (h. 2024).
Irailaren 18a – Dennis Johnson, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. 2007).
Irailaren 18a – Steven Pinker, kanadar-estatubatuar psikologo kognitibo, psikolinguista, dibulgazio -egile eta intelektual publikoa.
Irailaren 19a – Mark Drakeford, Galesko lehen ministroa.
Irailaren 21a – Shinzō Abe, Japoniako Lehen Ministroa (h. 2022).
Irailaren 21a – Mikel Martin Conde, gipuzkoar LGTBI aktibista eta EHGAMeko kidea (h. 2023).
Irailaren 23a – Mercè Ibarz, kataluniar idazlea, kazetari kulturala, ikerlaria eta irakaslea.
Irailaren 25a – Fernando Puras, PSNko nafar politikaria.
Irailaren 25a – Juan Carlos Vidal, bizkaitar futbolari ohia.
Irailaren 27a – José Luis de la Granja, espainiar historialaria, EHUn Historia Garaikideeko katedraduna.
Irailaren 28a – Rosi Braidotti, italiar-australiar filosofo eta teorialari feminista garaikidea.
Irailaren 28a – Patrick Tosani, frantziar argazkilaria.
Irailaren 29a – Alberto Pedro Torriente, kubatar antzerki-idazle, antzezle eta olerkaria (h. 2005).
Irailaren 30a – Beatriz Matar, argentinar aktorea, antzerki-irakasle eta zuzendaria eta idazlea.
Irailaren 30a – Leslie Santana, txiletar dantzari eta aktorea (h. 2014).

Urria

Urriaren 2a – Lorraine Bracco, estatubatuar aktorea.
Urriaren 3a – Stevie Ray Vaughan, estatubatuar blues-kantaria, blues-kantari zuri onenetako bat (h. 1990).
Urriaren 5a – Ryszard Gajewski, poloniar mendizalea.
Urriaren 8a – Michael Dudikoff, estatubatuar aktorea.
Urriaren 10a – Ariane Ascaride, frantziar aktorea.
Urriaren 10a – Rekha, indiar aktorea.
Urriaren 10a – Julian Retegi, Retegi II.a, nafar pilotari ohia, inoizko hoberenetakoa.
Urriaren 12a – Agbéyomé Kodjo, Togoko lehen ministroa (h. 2024).
Urriaren 13a – Haitham bin Tarik Al Said, Omango sultana.
Urriaren 16a – Anjeles Iztueta, gipuzkoar politikaria eta matematikaria.
Urriaren 19a – Agnes M. Sigurðardóttir, islandiar apezpiku luterotarra.
Urriaren 21a – Francisco Javier Irazoki, gaztelaniazko nafar poeta eta kazetaria.
Urriaren 22a – Jean-Luc Averous, Frantziako errugbilaria.
Urriaren 23a – Ang Lee, taiwandar zinema zuzendaria.
Urriaren 24a – Alan Roy King, Euskal Herrian bizi izandako britainiar itzultzailea, hizkuntzalaria, euskalaria eta euskaltzain urgazlea (h. 2019).
Urriaren 24a – Malcolm Turnbull, Australiako 29. lehen ministroa.
Urriaren 25a – Luis Gutierrez, Luigi Anselmi, bizkaitar idazlea eta itzultzailea.
Urriaren 26a – Carlos Agostinho do Rosário, Mozambikeko lehen ministroa.
Urriaren 26a – Mitxel Sarasketa, gipuzkoar itzultzailea, hogei urteko kartzelaldia bete zuen lehen euskal preso politikoa.
Urriaren 29a – Hisao Sekiguchi, japoniar futbolaria ohia.
Urriaren 31 – Jexux Arzallus, gipuzkoar bertsolaria.

Azaroa

Azaroaren 4a – Hidehiko Shimizu, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Azaroaren 5a – Alejandro Sabella, argentinar futbolaria eta futbol entrenatzailea (h. 2020).
Azaroaren 6a – Montserrat Tura, kataluniar politikari eta saiakera-idazlea.
Azaroaren 7a – Carlos Arregui, argentinar futbolaria (h. 2023).
Azaroaren 7a – Llum Quiñonero, espainiar kazetaria, ekintzailea eta politikaria.
Azaroaren 8a - Natalka Bilotserkivets, ukrainar idazle, poeta eta itzultzailea.
Azaroaren 8a – Kazuo Ishiguro, japoniar jatorriko britainiar idazlea, 2017ko Literaturako Nobel Saria.
Azaroaren 8a – Natalia Kanem, panamar medikua, UNFPAko zuzendari exekutiboa.
Azaroaren 9a – Lepa Mladjenovic, serbiar feminista, lesbiana eta gerraren aurkako aktibista.
Azaroaren 9a – Dietrich Thurau, Didi, alemaniar txirrindulari ohia.
Azaroaren 9a – Genaro Zelaieta, nafar futbolaria (h. 2008).
Azaroaren 10a – Maria Fernanda Lay, timortar politikaria.
Azaroaren 12a – Rhonda Shear, estatubatuar aktore eta komediantea.
Azaroaren 14a – Bernard Hinault, bretainiar txirrindularia, historiako txirrindulari hoberenetakoa.
Azaroaren 14a – Condoleezza Rice, estatubatuar politologo eta diplomazialaria, AEBetako Estatu Idazkari ohia.
Azaroaren 15a – Aleksander Kwaśniewski, Poloniako presidente ohia.
Azaroaren 16a – Ramón Luis Valcárcel, Murtziako Autonomia Erkidegoko presidentea.
Azaroaren 17a – Dionisio Txoperena, Dio, Estatu Batuetara emigratutako euskaldun artzaina, AT&T konpainiaren iragarki-kanpaina batean parte hartzeagatik ospetsua (h. 2006).
Azaroaren 19a – Kathleen Quinlan, estatubatuar aktorea.
Azaroaren 19a – Abdel Fatah al-Sisi, Egiptoko presidentea.
Azaroaren 22a – Aniano Genbe, nafar futbolari ohia.
Azaroaren 22a – Paolo Gentiloni, Italiako lehen ministroa.
Azaroaren 23a – Ross Brawn, 1 Formulako britainiar ingeniaria.
Azaroaren 24a – Emir Kusturica, bosniar-serbiar zinema zuzendaria.
Azaroaren 24a – Francisco Javier Mina, nafar futbolaria ohia.
Azaroaren 26a – Agustín Sánchez-Lavega, bizkaitar fisikaria, EHUko katedraduna eta eguzki-sisteman espezializatutako astrofisikari gailena.
Azaroaren 29a – Joel Coen (Coen anaiak), estatubatuar zinemagilea.
Azaroaren 30a – Tere Jaio, bizkaitar aktore eta bikoizlea (h. 2013).
Azaroaren 30a – Wayne Bartholomew, australiar surflaria.

Abendua

Abenduaren 3a – Alfredo Evangelista, uruguaiar-espainiar boxeolari ohia.
Abenduaren 4a – José Ignacio Salazar Arechalde, bizkaitar legelari eta historialaria.
Abenduaren 5a – Hanif Kureishi, ingeles antzerkigile, zinema gidoigile, eleberrigile eta ipuingilea.
Abenduaren 7a – Raymond Hernando, Ramuntxo, laupurtar txirrindularia (h. 2012).
Abenduaren 7a – Bertín Osborne, espainiar abeslari, aurkezle eta aktorea.
Abenduaren 9a – Jean-Claude Juncker, Luxemburgeko lehen ministroa eta Europako Batzordeko presidentea.
Abenduaren 10a – Kristine DeBell, estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
Abenduaren 14a - Steve MacLean, kanadar astronauta.
Abenduaren 18a – Ray Liotta, estatubatuar aktorea (h. 2022).
Abenduaren 21a – Diego Alvarez, galiziar-gipuzkoar futbolaria.
Abenduaren 21a – Chris Evert, estatubatuar tenis-jokalaria ohia.
Abenduaren 21a – Andres Urrutia, bizkaitar notarioa, ekonomialaria, idazlea eta Euskaltzaindiko burua.
Abenduaren 22a – Peio Agirreoa, bizkaitar futbolari ohia.
Abenduaren 22a – Anna Galiena, italiar aktorea.
Abenduaren 24a – José María Figueres, Costa Ricako presidente ohia.
Abenduaren 25a – João Justino Amaral dos Santos, Amaral, brasildar futbolaria (h. 2024).
Abenduaren 25a – Annie Lennox, eskoziar kantautorea eta ekintzaile politikoa.
Abenduaren 28a – Denzel Washington, estatubatuar aktorea.
Abenduaren 29a – Marie-Elise Gbèdo, benindar abokatu eta politikaria.
Abenduaren 29a – Toshiaki Imai, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Abenduaren 31 – Alex Salmond, Eskoziako lehen ministroa (h. 2024).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Adela Andikoetxea, bizkaitar nekazaria.
Ane Ganboa, bizkaitar politikaria.
Angel Armendariz, gipuzkoar arkeologoa, historiaurrean doktorea.
Antonio Olano, nafar bertsolaria.
Antxon Urrosolo, gipuzkoar kazetaria, telebista-ekoizle eta dokumentalen egilea.
Bixente Martinez, eibatar musikaria.
Concha Espinosa, bizkaitar sindikalista (h. 2008).
Ernesto del Río, bizkaitar zinema-zuzendaria.
Hibai Rekondo, euskal abeslaria.
Francis Jauregiberri, lapurtar soziologo eta unibertsitateko katedraduna.
Gabriel Narzabal, gipuzkoar eskultorea.
Iñaki Mendiguren, gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
Iñaki Ugarteburu, gipuzkoar idazle eta irakaslea (h. 2009).
Javier Fernández Eraso, nafar arkeologoa eta EHUko katedraduna.
Jesus Mari Unanue, Goenatxo I.a, gipuzkoar harri-jasotzailea (h. 1984).
Jimmy Arrabit, baxenafar bateria-jotzailea.
Jokin Lasa, gipukoar musikaria eta abeslaria.
Jon Lezamiz, bizkaitar idazlea.
Jon Zelaia, gipuzkoar irakaslea eta musikaria.
José Antonio Zarzalejos, bizkaitar kazetaria.
Jose Enrike Urrutia Capeau, bizkaitar idazlea.
José Luis Álvarez Santacristina, Txelis, gipuzkoar ETAkide ohia.
Jose Mari Larrea, bizkaitar idazlea eta EHUko irakaslea (h. 2018).
Josu Zabala Ajuriagerra, bizkaitar-arabar baxu jotzailea, trikiti jotzailea, soinularia eta oro har musikari eta musikagilea.
Joxe Mari Auzmendi Matxain, nafar irakasle eta kimikaria, Hik Hasi egitasmo pedagogikoaren sortzaile eta bultzatzaileetako bat (h. 2020).
Juan Carlos Lama Basas, Zapatones, espainiar erromes, ibiltari eta plazagizona (h. 2015).
Koldo Anasagasti, erbestean jaiotako bizkaitar ekonomialari eta idazlea.
Koruko Aizarna, gipuzkoar politikaria.
Marine Pueyo, nafar politikaria.
Mikel Navarro, ekonomia katedraduna Deustuko Unibertsitatean.
Nieves Alza Castillo, hondarribiar saskibaloi jokalaria eta bultzatzailea.
Xabier Berasaluze Leturia, billabonatar pandero jotzailea.
Ramon Agirre, donostiar antzezle, umorista, euskal idazle eta margolaria.
Ricardo Miralles, gipuzkoar historialaria (h. 2022).
Tasio, nafar marrazkilaria eta binetagilea.
Margarita Nájera, Mallorcan finkatutako bizkaitar politikaria.
Bernard Frize, frantziar margolaria.
Birubala Rabha, indiar aktibista (h. 2024).
Joan Francés Tisnèr, okzitaniar abeslaria, Verd e Blu taldeko kidea.
José Luis Sánchez Bravo, Frente Revolucionario Antifascista y Patriota talde armatuko kidea (h. 1975).
Laura Palmés, kataluniar kazetaria eta idazlea (h. 2011).
Luis Miguel Díez de Salazar, gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea (h. 1990).
Marie-Reine Hassen, Afrika Erdiko Errepublikako ekonomista, diplomatiko eta politikaria.
Peggy Ahwesh, estatubatuar zinemagile eta bideo artista esperimentala.
Rhona Ottolina, venezuelar politikaria (h. 2017).
Yann-Fañch Jacq, bretainierazko idazlea.

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 4a – Eduardo Eskartzaga, euskal apaiza (j. 1884).
Urtarrilaren 12a – Ellen Thesleff, finlandiar margolari espresionista, Finlandiako margolari modernista garrantzitsuenetakoa (j. 1869).
Urtarrilaren 18a – Sydney Greenstreet, antzerki eta zinemako ingeles aktorea (j. 1879).

Otsaila

Otsailaren 1a – Edwin Armstrong, estatubatuar ingeniari elektriko eta asmatzailea, FM irratiaren asmatzailea (j. 1890).
Otsailaren 7a – Estanislao Segurola, bizkaitar arkitektoa (j. 1891).
Otsailaren 10a – Wilhelm Schmidt, alemaniar antropologoa eta hizkuntzalaria (j. 1868).
Otsailaren 12a – Dziga Vertov, sobietar zinema zuzendari, operatzaile eta dokumentalista (j. 1896)
Otsailaren 14a – Justo Somonte, bizkaitar botikari eta politikaria, Bilboko alkatea (j. 1891).
Otsailaren 18 – Plazida Otaño, gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (j. 1867).
Otsailaren 21a – Jacinto Clavería, nafar apaiz eta idazlea (j. 1885).
Otsailaren 25a – Auguste Perret, Belgikan jaiotako frantziar arkitektoa (j. 1874).
Otsailaren 28a - Juana Aiestaran Mendiluze, EAJko militantea eta Oiartzungo Emakume Abertzale Batzako lehendakaria (j. 1885).

Martxoa

Martxoaren 7a – Otto Diels, alemaniar biokimikaria, 1950eko Kimikako Nobel Saria (j. 1876).
Martxoaren 9a – Eva Ahnert-Rohlfs, alemaniar astronomoa (j. 1912).
Martxoaren 16a – Tomas Bilbao, euskal arkitekto eta politikari abertzalea (j. 1890).

Apirila

Apirilaren 3a – Aristides de Sousa Mendes, Schindler portugaldarra, portugaldar diplomatikoa (j. 1885).
Apirilaren 7a – Emeterio Arrese, gipuzkoar idazlea (j. 1869).
Apirilaren 10a – Auguste Lumiere, zinemagile frantziarra (j. 1862).
Apirilaren 19a – Antonio Amundarain, gipuzkoar antzerkigile eta idazlea (j. 1885).
Apirilaren 24a – Rafael de Penagos, espainiar marrazkilari eta margolaria (j. 1889).
Apirilaren 27a – Antoni Bolesław Dobrowolski, poloniar geofisikaria, meteorologoa eta esploratzailea (j. 1872).
Apirilaren 28a – Léon Jouhaux, frantziar sindikalista, 1951ko Bakearen Nobel Saria (j. 1879).

Maiatza

Maiatzaren 5a – Henri Laurens, frantziar eskultore eta ilustratzailea (j. 1885).
Maiatzaren 11 – Rosa Sevilla de Alvero, Filipinetan emakumeen sufragioaren alde egin zuen filipinar aktibista, hezitzailea eta kazetaria (j. 1879).
Maiatzaren 14a – Heinz Guderian, alemaniar jeneral nazia (j. 1888).
Maiatzaren 16a – Clemens Krauss, austriar orkestra zuzendari eta opera arduraduna (j. 1893).
Maiatzaren 19a – Charles Ives, estatubatuar musikagilea (j. 1874).
Maiatzaren 25a – Robert Capa, hungariar korrespontsal grafikoa, XX. mendeko ezagunenatakoa (j. 1913).

Ekaina

Ekainaren 7a – Alan Turing, ingeles matematikaria, kriptografoa eta filosofoa, informatika modernoaren gurasotzat hartua (j. 1912).
Ekainaren 20a – Teresa Rosell i Capdevila, kataluniar irakasle eta esperantista (j. 1872).
Ekainaren 21a – Gideon Sundback, suediar ingeniaria, kremaileraren sortzailea (j. 1880).
Ekainaren 21a – Celia Viñas, kataluniar pedagogo eta idazlea (j. 1915).
Ekainaren 23a – Karmele Errazti, euskal idazlea (j. 1885).
Ekainaren 27a – Giovanni Rossignoli, italiar txirrindularia (j. 1882).

Uztaila

Uztailaren 1a – Thea von Harbou, alemaniar idazle, aktore, zinema gidoilari eta zuzendaria (j. 1888).
Uztailaren 13a – Frida Kahlo, mexikar pintorea, bere autorretratuengatik ospetsua (j. 1907).
Uztailaren 14a – Jacinto Benavente, espainiar idazlea, 1922ko Literaturako Nobel Saria (j. 1866).
Uztailaren 17a – Vincas Krėvė-Mickevičius, lituaniar idazlea (j. 1882).
Uztailaren 19a – Jean Roger-Ducasse, frantziar musikagilea (j. 1873).

Abuztua

Abuztuaren 3a – Sidonie Gabrielle Colette, frantziar eleberrigilea (j. 1873).
Abuztuaren 19a – Alcide de Gasperi, Italiako lehen ministroa (j. 1881).
Abuztuaren 24a – Getúlio Vargas, Brasilgo presidentea (j. 1882).
Abuztuaren 28a – Marius Jacob, frantziar anarkista ilegalista (j. 1879).

Iraila

Irailaren 8a – André Derain, frantziar margolaria (j. 1880).
Irailaren 17a – Maud Slye, estatubatuar patologoa, ikertzailea eta poeta, minbiziaren ikertzaile aitzindaria (j. 1879).
Irailaren 19a – Miles Franklin, australiar idazle eta feminista (j. 1879).
Irailaren 25a – Eugeni d'Ors, kataluniar filosofo eta idazlea (j. 1881).
Irailaren 25a - Ramón Silva, bizkaitar futbolaria (j. 1884).

Urria

Urriaren 3a – Julia Iruretagoiena, Tomas Meaberen emaztea, ekintzaile soziala (j. 1886).
Urriaren 23a – Jose Manuel Ostolaza, gipuzkoar enpresari eta filantropoa, Mexiko Hirian (j. 1875).
Urriaren 27a – Franco Alfano, italiar musikagile eta piano-jotzailea (j. 1875).

Azaroa

Azaroaren 2a – Henri Fehr, suitzar matematikaria (j. 1870).
Azaroaren 3a – Henri Matisse, frantziar margolari, inprimatzaile eta delineatzailea (j. 1869).
Azaroaren 4a – Stig Dagerman, suediar kazetari eta idazlea (j. 1923).
Azaroaren 12a – Luis Agote, argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (j. 1868).
Azaroaren 13a – Ewald von Kleist, Alemaniako landa mariskala Bigarren Mundu Gerran (j. 1881).
Azaroaren 15a – Lionel Barrymore, estatubatuar antzerki, zinema eta irrati aktorea (j. 1878).
Azaroaren 21a – Karol Rathaus, Estatu Batuetara erbesteratutako aleman-austriar konposatzailea (j. 1895).
Azaroaren 22a – Andrei Vixinski, sobietar diplomazialari, legegizon eta politikaria (j. 1883).
Azaroaren 28a – Enrico Fermi, italiar fisikaria, lehen erreaktore nuklearraren garatzailea eta 1938ko Fisikako Nobel Saria (j. 1901).
Azaroaren 28a – Maria Goiri, bizkaitar idazlea, Filologiako ikerlaria, irakaslea eta emakumeen eskubideen aldezlea (j. 1873).
Azaroaren 30a – Wilhelm Furtwängler, alemaniar orkestra-zuzendari eta musikagilea (j. 1886).

Abendua

Abenduaren 6a – Lucien Tesnière, frantziar hizkuntzalaria (j. 1893).
Abenduaren 18a – Vilhelm Buhl, Danimarkako lehen ministroa (j. 1881).
Abenduaren 18a – Lluís Duran i Ventosa, kataluniar politikari eta legegizona (j. 1870).
Abenduaren 20a – James Hilton, britainiar eleberrigile eta gidoigilea (j. 1900).
Abenduaren 25a – Ana de Gonta Colaço, portugaldar eskultore eta artista plastikoa (j. 1903).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Camino Garrigó, nafar aktorea (j. 1884).
Juan Jose Lujanbio Zabaleta, gipuzkoar bertsolaria (j. 1874).
Pierre Gueraçague Soules, baxenafar abokatu eta politikaria (j. 1880).
Plazida Otaño, gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (j. 1867).
Rosario Lacy, madrildar ginekologoa, zirujaua eta irakaslea, Espainiako lehen emakume ginekologo eta zirujaua (j. 1891).
Santiago Güell López, kataluniar politikari eta kirol sustatzailea (j. 1883).

Nobel saridunak:

Fisika: Max Born eta Walther Bothe
Kimika: Linus Carl Pauling
Literatura: Ernest Hemingway
Medikuntza: John Franklin Enders, Thomas Huckle Weller eta Frederick Chapman Robbins
Bakea: Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariaren bulegoa

Kanpo estekak

Datuak: Q18581
Multimedia: 1954 / Q18581

1954. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa
Urteak	1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 • 1956 • 1957
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1954 MCMLIV
Ab urbe condita	2707
Armeniar egutegia	1403 ԹՎ ՌՆԳ
Bahá'í egutegia	110 – 111
Bengaliar egutegia	1361
Berber egutegia	2904
Egutegi budista	2498
Myanmarko egutegia	1316
Bizantziar egutegia	7462 – 7463
Koptoen egutegia	1670 – 1671
Etiopiar egutegia	1946 – 1947
Hebrear egutegia	5714 – 5715
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2010 – 2011
Shaka Samvat	1876 – 1877
Kali Yuga	5055 – 5056

Iraniar egutegia	1332 – 1333
Islamiar egutegia	1373 – 1374
Japoniar egutegia	Shōwa 29 (昭和29年)
Korear egutegia	4287
Thailandiar eguzki egutegia	2497
Holozeniar egutegia	11954