The Pianist (2002ko filma)

The Pianist (2002ko filma)
Jatorria
Argitaratze-data	2002
Izenburua	The Pianist
Jatorrizko hizkuntza	alemana ingelesa errusiera frantsesa
Jatorrizko herrialdea	Frantzia, Alemania, Erresuma Batua eta Polonia
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	musika-filma, film dramatikoa, Film biografikoa, zinema historikoa, gerra-filma eta liburu batean oinarritutako filma
Hizkuntza	ingelesa
Iraupena	148,7 minutu
Kolorea	koloretakoa
Nori eskainia	Władysław Szpilman
Deskribapena
Oinarritua	The Pianist (en) Śmierć Miasta (en)
Grabazio lekua(k)	Varsovia
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Roman Polański
Gidoigilea(k)	Ronald Harwood
Antzezlea(k)
Adrien Brody (Władysław Szpilman) Thomas Kretschmann (Wilm Hosenfeld (en) ) Frank Finlay Emilia Fox Udo Kroschwald (en) Maureen Lipman Michał Żebrowski (mul) Ed Stoppard Popeck (en) Richard Ridings Daniel Caltagirone (en) Ronan Vibert (Andrzej Bogucki (en) ) Valentine Pelka (en) Zbigniew Zamachowski Andrew Tiernan Wanja Mues Joachim Paul Assböck Katarzyna Figura (en) Axel Prahl (mul) Marian Dziędziel (en) Paweł Małaszyński (mul) Andrzej Zielinski (en) Borys Szyc (mul) Maja Ostaszewska (en) Andrzej Pieczyński (en) Cezary Kosiński (en) Andrzej Blumenfeld (en) Andrzej Szenajch (en) Lech Mackiewicz (en) Piotr Siejka (en) Paweł Burczyk (en) Thomas Lawinky (en) Peter Rappenglück (mul) Frank Köbe John Keogh Zbigniew Waleryś Nina Franoszek (mul) Julia Rayner (en) Jessica Kate Meyer (en) Ruth Platt (en) Roy Smiles (en) [[Kategoria:Udo Kroschwald (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Michał Żebrowski (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Popeck (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Daniel Caltagirone (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Valentine Pelka (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Katarzyna Figura (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Axel Prahl (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Marian Dziędziel (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Paweł Małaszyński (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Andrzej Zielinski (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Borys Szyc (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Maja Ostaszewska (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Andrzej Pieczyński (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Cezary Kosiński (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Andrzej Blumenfeld (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Andrzej Szenajch (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Lech Mackiewicz (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Piotr Siejka (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Paweł Burczyk (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Thomas Lawinky (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Peter Rappenglück (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Nina Franoszek (mul) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Julia Rayner (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Jessica Kate Meyer (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Ruth Platt (en) antzeztutako filmak]] [[Kategoria:Roy Smiles (en) antzeztutako filmak]]
Ekoizpena
Ekoizlea	Roman Polański Alain Sarde Robert Benmussa (en) [[Kategoria:Robert Benmussa (en) ekoitzitako filmak]]
Konpainia ekoizlea	StudioCanal (en) Canal+ Babelsberg Studio (en) RP Productions (en) Heritage Film (en) Runteam Productions (en) [[Kategoria:StudioCanal (en) ekoitzitako filmak]] [[Kategoria:Babelsberg Studio (en) ekoitzitako filmak]] [[Kategoria:RP Productions (en) ekoitzitako filmak]] [[Kategoria:Heritage Film (en) ekoitzitako filmak]] [[Kategoria:Runteam Productions (en) ekoitzitako filmak]]
Edizioa	Hervé de Luze
Ekoizpen-diseinatzailea	Allan Starski (en)
Bestelako lanak
Musikagilea	Wojciech Kilar
Argazki-zuzendaria	Paweł Edelman (en)
Jantzi-diseinatzailea	Anna B. Sheppard (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Varsovia eta Varsoviako ghettoa
ikusi Wilm Hosenfeld (en) , Władysław Szpilman eta Andrzej Bogucki (en)
Argumentu nagusia	Holokaustoa, Władysław Szpilmana eta survival (en)
Historia
Jasotako sariak	National Board of Review: Top Ten Films (en) Urrezko Palma Europako argazki zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) BAFTA Award for Best Film (en) 56th British Academy Film Awards (en) BAFTA Award for Best Direction (en) 56th British Academy Film Awards (en) Zuzendari onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak
Nominazioak	Jameson People's Choice Award for Best Actor (en) 15th European Film Awards (en) Adrien Brody Europako zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Roman Polański Europako film onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Pedro Almodóvar, El Deseo Europako argazki zuzendari onenaren Saria 15th European Film Awards (en) Paweł Edelman (en) Jantzi-diseinu onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Anna B. Sheppard (en) Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Ronald Harwood Argazkigintza onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Paweł Edelman (en) Muntatze onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Hervé de Luze Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Adrien Brody Zuzendari onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Roman Polański Film onenaren Oscar Saria 75. Oscar Sariak Roman Polański, Robert Benmussa (en) , Alain Sarde
thepianistmovie.com

The Pianist (euskaraz: «Piano-jolea») 2002ko Roman Polanski poloniar-frantziar zinema zuzendariaren filma da. Aktore nagusiak honako hauek izan ziren: Adrien Brody, Thomas Kretschmann, Frank Finlay, Maureen Lipman, Emilia Fox eta Michał Żebrowski. Władysław Szpilman idazle poloniar izen bereko eleberrian oinarrituta dago.

Filmak 3 Oscar Sari irabazi zituen: Zuzendari onenaren Oscar Saria (Roman Polanski), Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria (Ronald Harwood) eta Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (Adrien Brody). Gainera, Film onenaren Oscar Sarirako izendatua izan zen. Bestalde, sari hauek ere irabazi zituen: 2002ko Canneseko Zinemaldiko Urrezko Palma, Filma Onena eta Zuzendari Onenaren BAFTA Sariak eta 2003ko zazpi César Sari irabazi zituen, tartean filma onena, zuzendari onena eta aktore onena (Adrian Brody).

Władysław Szpilman (Adrien Brody) Varsoviako irratian lan egiten duen jatorri juduko piano-jotzailea da, 1939ko irailaren 1an jazotako Bigarren Mundu Gerraren hasierarekin inbasioarekin eguneroko bizimodua erabat zapuzten zaiolarik. Pianojoleak lan egiten duen irrati katearen egoitza bonbardaketa baten ondorioz suntsituta gelditu ostean, Szpilman bere etxera iritsi eta Erresuma Batua eta Frantziak Hirugarren Reichari gerra aldarrika diotela ohartzen da. Gerra laster amaituko delako ustez, bera eta familia azken albistearekin poztu eta afari bikain bat ospatzen dute.

Bi urte ondoren, Poloniako juduen bizimodu baldintzak azkar kaskartu dira, euren eskubideak murriztuta delgituz: familia bakoitzeko diru kopurua mugatua dute, juduak direla jakitanarazteko Daviden Izarra daramaten besokoak eramatera derrigortuak daude, eta 1940. urte amaiera aldera Varsoviako Ghetoan barneratu dituzte. Han gosea, jazarpenak eta zapalkuntzari aurre egin beharko diote, gainera bertan heriotza eta torturak nagusi dira. Denbora baten ondoren, juduak elkartu eta Treblinkako kontzentrazio-esparruan sartuko dituzte. Azken unean, judu ghettoko polizia eta familiako antzinako adiskidea den Ithzak Heller poliziak Szpilman salbatu eginen du. Szpilman bere familia eta pertsona maiteetatik banatua egon arren, bizirautea lortuko du, lehenbizi ghettoan alemaniar eraikuntza unitateetako esklabo gisa eta ondoren ghetoaren kanpoaldean biziraunez, juduak ez izan eta oraindik oroimenean duten adiskide batzuen laguntzan fidatuz, horien artean Janina abeslaria, Andrezj aktorea, Janina senarra eta Erresistentziako kide, Marek Erresistentziako kidea, Dorota piano-jolearen zaletua eta bere senarra den Michal, eta Atek Szalas, Varsovia irratiko teknikari-ohia eta Erresistentziako kidea.

Szpilman ezkutuan mantentzen da, nazien gehiegikeriak ikusiz: jipoiak, suteak eta hilketa indiskriminatuak. Era berean, 1943ko Varsoviako Ghettoko Altxamendua ere ikusten du. Denbora gutxian, alemaniar gudarostea ghettoan indarrez sartu eta oraindik bizirik zeuden matxinatu guztiak hiltzen dituelarik.

Urte bat iragan ondoren, Varsoviako bizimodua oraindik gehiago gogortu da. Poloniar erresistentziak alemaniar okupazioaren aurkako beste Varsoviako Altxamendu bat antolatu du, berriz ere porrot eginez. Ondorioz, hiria ia biztanlerik gabe gelditzen da, Szpilman gaixotasun eta gosearen ondorioz hiltzear dago.

Bonbardaketek suntsitutako etxebizitzen hondakinen artean elikagaien bila eta naziengandik ihes ibili ostean, Szpilmanek kontserbako Ogorki piper pote bat topatu du, baina hura irekitzeko ez du ezer ez. Bilaketarekin jarraitu ondoren, tximinia baten aldamenean hainbat lanabes topatu eta potea irekitzen saiatuko da, baina orduan alemaniar ofizial bat so egiten ari zaiola jabetuko da, Wilm Hosenfeld kapitaina, berehala Szpilman judua dela ohartuko delarik. Gerra aurretik Szpilman pianojolea zela jakitean, Hosenfeldek piano baten aurrean jarri eta abesti bat jotzeko eskatuko dio. Une hartan Szpilman ohar batek Chopin konposatzailearen musika-lan bat joko du (Op. 23 sol minorrean musika-lanaren sarrera), Hosenfeldek piano-joleaz gupidatu eta era berean tokata hura hain modu bikainean jo izanaz txunditu ondoren, alemaniar ofizialak ez du judu piano-jolea salatuko, aldiz eraikinaren teilatupean gorde, eta jana eta poto-irekigailu bat ekarriko dizkio.

Aste batzuk ondoren, Armada Gorriaren aurrerapenaren ondorioz alemaniarrak atzera egin beharko dute. Eremua laga aurretik, Hosenfeld ofiziala Szpilman piano-jotzailearengana joan, jaka bat eman eta poloniar irratian entzunen diola hitzematen dio. Poloniar eta sobietar gudarosteak hirian agertzean jaka hura Szpilmanentzat arriskutsua bilakatzen da, alemaniar ofizial batekin nahastu, tirokatu eta segika ibili ondoren bera piano-jolea sartu den eraikinean granada bat botako baitute. Azkenean piano-jotzaileak poloniarra dela eta jaka hotzaren aurka besterik ez daramala konbentzituz, tiroketa geldiaraztea lortu du.

Piano-jotzailea aske geratutakoan, Hosenfeld kapitaina eta beste alemaniarrak atzeman dituzte. Hosenfeld preso dagoela, judu bati hura aska dezaten Szpilmanekin harremanetan jartzeko eskatu dio, jada Szpilman egunerokotasunera itzuli eta Varsoviako irratian piano joz dabil, baina alemaniar presoak dauden lekura beranduegi iritsi da, gerra preso guztiak leku ezezagun batera eraman baitituzte.

Filmaren azken eszenan, Szpilman garaile, Vasoviako entzulegoaren aurrean Chopinen musikalan bat jo du (Poloniar Dizdiratsua, op. 22 Mi maiorren). Azken kredituen aurretik, Szpilman piano-jotzailea 2000. urtean zendu zela berri ematen da, aldiz Hosenfeld ofiziala 1952an sobietar kontzentrazio-eremu batean hil zen.

• Adrien Brody: Władysław Szpilman
• Thomas Kretschmann: el capitán Wilm Hosenfeld
• Frank Finlay: Władysław Szpilmanen aita
• Maureen Lipman: Władysław Szpilmanen ama
• Emilia Fox: Dorota
• Daniel Caltagirone: Majorek
• Ed Stoppard: Henryk Szpilman
• Julia Rayner: Regina Szpilman
• Jessica Kate Meyer: Halina Szpilman

• The Pianist filmaren iragarkia ikusgai (Ingelesez)
• The Pianist filmaren webgunea (Ingelesez)
• The Pianist filmari buruzko webgunea (Ingelesez)
• The Pianist filmaren IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)