Aliterazio

Aliterazioa gertu dauden egituren edo hotsen errepikapena da. Tradizio frantsesean eta ingelesean errepikatzen diren soinuak kontsonanteak edo azentua dituzten silabak dira; tradizio espainiarrean, aldiz, bokalak ere aliterazio barruan onartzen dira. Etimologikoki, hitza latinetik dator, alliteratio edo letra errepikapena. Beraz, errepikapen figura bat da eta bere efektu nagusia erritmoa indartzea da. Egun , batez ere, efektu harmonikoa bilatzen da eta, aditu batzuen arabera, barne errimatzat har daiteke.^[1]

Hona hemen Bitoriano Gandiagaren adibide bat:^[2]

Trinkili trankala ari gara

trinliki trankala betikoan

trankalak trinkili

bizitza bideko

egunen orduan

uneen ritmoan.

Poema honetan nabarmenak dira "t", "r", "k" soinuen aliterazioa; horrekin, poetak, eguneroko bizitzaren atzera-aurreak azaldu nahi dizkigu.

Egile bereko beste adibidea:

Zeharkako bide

zeharkariak

zeharka meharka.^[3]

Kasu honetan "z" soinuaren aliterazioak bidearen sigi-saga erakusten digu.

• Euskaltzaindia: Literatura Terminoen Hiztegia. Bilbo: 2008. Jean Haritxelharren artikulua, 37-38 or.
• Angelo Marchese eta Joaquín Forradellas: Diccionario de retórica, crítica y terminología literaria. Bartzelona: Ariel, 1982. 21-22 or.

• Euskaltzaindiaren Literatura Terminoen Hiztegia.