Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Vikipedio

9-a de majo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
→Eventoj: 2022: Pasinttage rusoj oriente faris 4 atakojn perdante ĝis 190 soldatojn, kaj i.a. 15 tankojn, 12 kirasitajn veturilojn; Ukraina ambasadoro en Usono: Hodiaŭ Ukrainio defendas sin kaj demokration en la mondo antaŭ la rusa reĝimo, kiu ne diferenciĝas de naziistoj - nek retorike, nek en la agreso, ankaŭ nek en la metodoj de plenumado de militkrimoj
Etikedo: Disambiguation links
(28 mezaj versioj de 11 uzantoj ne montriĝas)
Linio 11:
* [[1092]]: [[Anglio]]: [[konsekrado|konsekro]] de la [[Katedralo Lincoln]], kiu dum 238 jaroj estis la plej alta konstruaĵo en la mondo
* [[1323]]: [[Pollando]]: [[Namysłów]] iĝis ĉeĥa [[feŭdo]]
* [[1346]]: Papo [[Klemento la 6-a]] permesis al [[Karolo la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Karolo la 4-a]] establi en [[Prago]] [[Emaus-monaĥejo]]n, kie la [[malnovslava lingvo]] povas esti uzata en [[liturgio]]
* [[1469]]: Subskribo de la traktato de [[Saint-Omer (Pas-de-Calais)|Saint-Omer]] fare de [[Karlo la Brava]], ([[Duklando Burgonjo]]) kaj [[Sigismondo de Aŭstrio]] ([[Arkiduklando Aŭstrio]])
* [[1502]]: [[Kristoforo Kolumbo]] forlasante [[Hispanio]]n komencis kvaran kaj lastan vojaĝon al la [[Nova Mondo]]
* [[1560]]: [[Otomana Imperio|Turka]]-[[kristanismo|kristana]] [[marbatalo]] de [[Ĝerbao]] komenciĝis
* [[1794]]: [[Insurekcio de Kościuszko]]: oni plenumis verdikton de [[mortpuno]] per [[pendumo]] de la gvidantoj de [[magnato|magnata]] [[komploto]] de Targowicala vilaĝo Targovica (nun Торговиця, Torĥovicja, [[Kirovograda provinco]]) - kastelestro, episkopo kaj 2 funkciuloj de la [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]]
* [[1831]]: [[Novembra ribelo]] kontraŭ la [[Rusia Imperio]]: venko de [[poloj]] en batalo de Firlej (proksime al [[Lubartów]]), tamen la unujara ribelo fine sensukcesis
* [[1834]]: [[Blazono de Kolombio]] oficialiĝis
* [[1846]]: [[Meksik-usona milito]]: meksika armeo finis sensukcesan [[sieĝo]]n de la Fortikaĵo ''Texas'', apud [[Brownsville (Teksaso)|Brownsville]]
* [[1849]]: [[Revolucio de 1848 en Germanio|Revolucio en Germanio]]: [[Dresdena Majribelo]] finiĝis
* [[1863]]: En SołowijówkaСоловіївка (Solovijvka, [[Ĵitomira provinco]]) polaj ribelantoj agitis por partopreno en la [[Januara ribelo]] kontraŭ la [[Rusia Imperio]] — [[ukrainoj|ukrainajlokaj]] kamparanoj [[murdo|murdis]] 12 kaj la ceterajn redonistransdonis al la rusaj regopovojregantoj, nur 2 sukcesis eskapi — pro tiaj eventoj la ribelo ne ampleksisatingis [[Ukrainio]]n
* [[1864]]: Taktika venko de [[Danio|dana]] ŝiparo super la [[Reĝlando Prusio|prusa]] en batalo de [[Helgoland]]
* [[1869]]: Germana Asocio pri [[Montogrimpadomontogrimpado]] ''[[Deutscher Alpenverein]]'' fondiĝis en [[Munkeno]]
* [[1873]]: Komenco de [[Longa depresio|Granda Depresio]], tutmonda ekonomia [[krizo]] de la malfrua deknaŭa jarcento
* [[1877]]: [[Rumanio]] sendependiĝis (de [[Otomana Imperio]])
Linio 28:
* [[1901]]: En [[Melburno]] inaŭguris sian agadon la [[Parlamento de Aŭstralio]]
* [[Unua mondmilito]]
** [[1915]]: Dum la batalo de [[Arras]] polakunpafis polaj soldatoj legio de la [[Fremdula Legio]], konkerissamkiel kunsur grandajambaŭ perdojflankoj montonkunagis defendatankaj dekunmortis germanojalilandanoj; britaj fortoj lanĉis batalonofensivon de ''Aubers Ridge'' (apud [[Armentières]]), laparto ofensivonde ĉepli [[Okcidentagranda Frontodua (Unuabatalo Mondmilito)|Okcidentade Fronto[[Artezo]], kiel parton de la pli[[Okcidenta grandaFronto dua(Unua batalo de [[ArtezoMondmilito)|fronto]]
** [[1917]]: Sensukcese finiĝis franca-brita [[Nivelle-ofensivo]]; [[Portempa Registaro de Rusio]] anoncis tutan eliminon de la [[cenzuro]] de presaĵoj
* [[1920]]: Parado de la pola armeo de [[Edward Rydz-Śmigły]] en la ĉef[[aleo]] de [[Kievo]]
Linio 34:
* [[1927]]: [[Parlamento de Aŭstralio]] kunvenis unuan fojon en ĵus translokigita ĉefurbo [[Kanbero]]
* [[1929]]: [[Hispanio]]: inaŭguro de la [[Iberamerika Ekspozicio de Sevilo (1929)|Iberamerika Ekspozicio de Sevilo]]
* [[1929]]: Komisiono de la [[Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio]] komencis studi kiel prilabori novan nacian politikon en [[Belorusa Soveta Socialisma Respubliko]], kies konkludoj iĝis bazo por subpremo de [[belorusoj|belorusaj]] [[intelektulo]]j
* [[1936]]: [[Striko]] en [[Tesaloniko]] kulminis per interveno de polico kaj armeo - raporto pri 10 mortintoj. Greka poeto [[Giannis Ritsos]] verkis la ''[[Epitafo]]n'' pri tiu ĉi tago
* [[1936]]: [[Italio]] aneksis [[Etiopio]]n, kvar tagojn post konkero de ĝia ĉefurbo [[Adis-Abebo]] - [[Benito Mussolini]] proklamis naskiĝon de la [[Itala Orienta Afriko|Imperio]]
* [[1939]]: Batalo de [[Nanĉano]] finiĝis per malvenko de [[ĉinoj]] kontraŭ [[japanoj]]
* [[Dua mondmilito]]
** [[1940]]: En [[Germana okupado de Pollando|okupita Pollando]]:, [[Heinrich Himmler|H. Himmler]] ordonis pri "regermanigo" de pola loĝantaro kun [[Nordio|nordiaj]] ecoj - parto de ili estis direktota de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] al laboro en [[Tria Regno]]; [[Adolf Hitler]] fiksis tempon de la atako al [[Okcidenta Eŭropo]], la 10-an de majo je la 5:35matene
** [[1941]]: Nokte de la 8-a ĝis la 9-a de majoFrumatene okazis [[aliancanoj|alianca]] aerbombado de [[PoznańPoznano]] rezulte de kiu ĉirkaŭ 30 personoj pereis; [[britoj]] transprenis germanan [[submarŝipo]]n U-110 kun ĉifrilo [[Enigma]]; en [[Mino|min]]hava areo de [[Nord]] kaj [[Pas-de-Calais]] finiĝis [[striko]]j, eksplodintajkomencitaj la 2-an de majo; en [[koncentrejo Dachau]] mortis pastro d-ro Stefan Grelewski, partopreninto de [[Sileziaj ribeloj]], fondinto de la revuo "Prawda Katolicka" (Katolika Vero)
** [[1942]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] kaj ĝendarmoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en ĉirkaŭaĵo de [[Krasnystaw]] 10 sovetajn [[partizano]]jn, kaj en 2 aliaj lokoj 18 personojn, inkluzive de 9 [[judoj]]n; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en la suda parto [[Ruĝa Armeo]] komencis ataki
** [[1943]]: [[Ribelo de la varsovia geto]]: [[germanojnazioj]] konkerisen enla [[Varsovia geto|geto]] konkeris 42 [[bunkro]]jn kaptante 1037 judojn, el kiuj 319 ili mortigis; germanaj ĝendarmoj pafmortigis en Przewrotne ne malpli ol dekkelkajn personojn kaj en Raczyce 11 personojn dum ilia provo liberigi enprizonigitojn, kaj germana polico en 3 aliaj lokoj 31 personojn, en tio 7 virinojn pro helpo al partizanoj; apud [[Varsovio]] germanoj atakis ekzercantan [[konspiro|konspire]] plotonon de suboficira lernejo de [[Pola Enlanda Armeo]] kruele murdante 4 kaptitajn soldatojn; [[Hispanio]]: [[Francisco Franco]] alvokis al batalantaj en Okcidenta Eŭropo flankoj paciĝi kaj daŭrigi batalon kontraŭ [[Sovetunio]]
** [[1944]]: Taĉmento de la [[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando]] nokte de la 8-a/9-a de majo apud [[Małogoszcz]] batalis kontraŭ soveta partizana unuo; de Varsovio foriris transporto kun 57 polinoj al [[koncentrejo Ravensbrück]]; sekureca polico en [[Bjalistoko]] [[deportado|deportis]] 135 polojn kaj sovetajn civitanojn al [[koncentrejo]] [[Stutthof]]; [[Militkrimo]]j: germanaj taĉmentoj pafmortigis en [[distrikto Piotrkowski]] 6 personojn, kaj apud [[Janów Lubelski]] 35, bruligante tie 76 kaj 92 domojn, kaj en Smarków 25; germanaj policoj pafekzekutis en [[Kielce]] 60 personojn, venĝe pro mortigo de germana oficisto, en [[Varsovio]] ĉirkaŭ 40, kaj en 3 aliaj lokoj 25; [[Volinia masakro]]: nokte depost la 9-a ĝis la 10-a de majotago [[Ukraina Ribela Armeo|ukrainaj ribelantoj]] [[masakro|masakris]] loĝantaron de pola vilaĝo Derĵov ([[Lviva provinco]]) - pereis pli ol 100 personoj kune kun katolikaj [[monaĥino]]j kaj [[infano]]j; [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Sevastopolo]]n
** [[1945]]: Generalo A.<!--Alexander--> Löhr, komandanto de la germana Armegrupo E en Topolšica ([[Občinaobčina Šoštanj|Šoštanj]]) subskribis senkondiĉan [[kapitulaco]]n de germanaj trupoj en [[Slovenio]], kie kadre dedum la Balkana Fronto jugoslavia armeo ekregis [[Ptuj]] kaj eniris al [[Ljubljano]]; [[Hermann Göring]] estis kaptita de la [[Usonausona Terarmeoterarmeo]]; [[Orientaen Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: enokcidenta [[prusa Silezio]] la [[Ruĝa Armeo]] konkeris [[Lubań]],multajn [[Gryfówurbojn; Śląski]],taĉmentoj [[Cieplicede Śląskie-Zdrój]],la [[Kowary]],Ruĝa [[BogatyniaArmeo]], [[Jeleniaeniris Góra]],terenon [[Świdnica]],de [[Dzierżoniów]],la [[Nowakoncentrejo RudaStutthof]], [[Ząbkowice Śląskie]],apud [[KłodzkoDancigo]],; [[Kudowa-Zdrój]],Ruĝa [[GłuchołazyArmeo|ruĝarmeanoj]], [[Lądek-Zdrój]]eniris kajal [[Kamienna GóraPrago]],; en [[PaczkówMoravio]]; taĉmentojruĝarmeanoj dekonkeris [[Ruĝa ArmeoŠumperk]] eniriskaj terenonregionon, dekaj laen [[koncentrejoMezbohemia Stutthofregiono|meza Bohemio]]; [[PomerioBenesov]]: germanajkaj grupiĝojĉirkaŭaĵon; en Żuławy kaj [[HelAŭstrio]] ĉesisruĝarmeanoj rezisti;okupis [[Pola RezistomovadoAmstetten]]: 2 gardistoj, antaŭaj soldatoj dekaj [[Pola Enlanda ArmeoGraz]], organizis forkuron; elsoveta [[malliberejookupado]] ende la dana insulo [[BjalistokoBornholm]] -komenciĝis 103pere ĝisde 300trupoj enprizonigitojde fuĝis,la en2-a tioBelorusa estintajFronto soldatoj— enkorpigitajdaŭranta jamĝis alla armeo5-a de Berlingaprilo 1946; kirasita grupiĝoliberigo de 1-a[[Manikinsuloj]] Ukraina— Frontogermana enirisgarnizono alen [[PragoAldernejo]] kajsubiĝis la sud16-orientean de la urbo ligis kontakton kun 2-a UFmajo; enSupera [[MoravioSS (organizo)|SS]]-Komandanto, trupojmembro de 4-a UF konkeris [[ŠumperkSudetgermana partio]], militkrimulo [[Mohelnice]],Karl [[LitovelHermann Frank|K. Frank]], forlasis [[ProstějovPrago]],n kun la familio kaj trupojkunlaborantoj dedirekte 2-aokcidenten UFal dislokiĝisusona enmallibero [[Benesov]],ĉe generalo [[Jihlava]],George kaj [[CeskyS. BrodPatton]]; enpolaj regopovoj establis la [[Aŭstrio]]Venkotago|Nacian trupojFeston de 3-a UF okupis [[Amstetten]], [[Mürzzuschlag]]Venko kaj [[GrazLibero]]
* [[1945]]: [[Postmilito]]: soveta [[okupado]] de la dana insulo [[Bornholm]] komenciĝis pere de trupoj de la 2-a Belorusa Fronto — daŭranta ĝis la 5-a de aprilo 1946; liberigo de [[Manikinsuloj]] — germana garnizono en [[Aldernejo]] subiĝis la 16-an de majo; Supera [[SS (organizo)|SS]]-Komandanto, membro de [[Sudetgermana partio]], militkrimulo [[Karl Hermann Frank]] forlasis [[Prago]]n kun la familio kaj grupo de plej proksimaj kunlaborantoj direktiĝante okcidenten al usona mallibero - en [[Rokycany]] lia konvojo estis haltigita kaj transdonita al soldatoj de la armeo de [[George S. Patton]]; polaj komunistaj regopovoj establis la [[Venkotago|Nacian Feston de Venko kaj Libero]]
* [[1946]]: En [[Sankt-Peterburgo|Leningrado]] remalfermiĝis la [[Rusa Muzeo]]
* [[1946]]: [[Italio]]: reĝo [[Viktoro Emanuelo la 3-a (Italio)|Victor Emmanuel la 3-a]] abdikis – [[Umberto la 2-a (Italio)|Umberto la 2-a]] sekvis.
Linio 83 ⟶ 82:
* [[2020]]: [[Edukado]]: en [[Varsovio]] okazis Virtuala [[Scienca Pikniko]] kun pli ol 70 [[video]]-filmoj kaj aktualaj komentarioj
* [[2021]]: Lanĉo de la [[Konferenco pri la estonteco de Eŭropo]]
*[[2022]]: En la [[Katin-Muzeo en Varsovio]] la pola prezidentoprezidanto [[Andrzej Duda]] dum renkonto kun reprezentantoj de la [[Federacio de Katinaj Familioj]] anoncis strebon al klarigo de la soveta [[masakro de Katin|krimo de Katin]] antaŭ internaciaj [[tribunalo]]j, ĉar la viktimoj kaj iliaj familioj ne spertis justecon, kaj la [[genocido]] ne fortempiĝas
* [[2023]]: [[Invado de Rusio en Ukrainion (2022)|Invado de Rusio en Ukrainion]]: [[Parlamento de Francio]] rezoluciis pri agnosko de [[Grupo Wagner]] kiel terorisma organizaĵo
** [[2022]]: 75-a tago de la rusa [[agreso]]: Pasinttage [[rusoj]] oriente faris 4 atakojn perdante ĝis 190 soldatojn, kaj i.a. 15 [[tanko]]jn, 12 kirasitajn veturilojn; en [[Kievo]] [[Volodimir Zelenskij]] diris, ke [[Rusio]] estas daŭriganto de [[naziismo]] kaj [[Ukrainio]] batalas por [[libereco]] de la [[infanoj]], tial venkos; laŭ ukrainaj donitaĵoj ĝis nun pereis 25,6 mil rusaj soldatoj, ukrainoj detruis 2 764 kirasitajn veturilojn, 1 145 tankojn, 513 sistemojn de [[artilerio]], 199 atakavidilojn, 158 helikopterojn, 185 raket-elpafilojn, 87 sistemojn de kontraŭaviada defendo kaj 12 [[militŝipo]]jn; pro [[blokado|blokita]] [[marhaveno]] de [[Odeso]] al la urbo alvenis [[Charles Michel]], ĉefo de [[Eŭropa Konsilio]]; en [[Lisiĉansk]] ekbrulis [[nafta rafinejo]], kies [[incendio]]n pro daŭra pripafado ne eblis estingi
** Mondreago: Ukraina ambasadoro en [[Usono]]: Hodiaŭ Ukrainio defendas sin kaj [[demokratio]]n en la mondo antaŭ la rusa [[reĝimo]], kiu ne diferenciĝas de [[NSDAP|naziistoj]] - nek [[retoriko|retorike]], nek en la agreso, ankaŭ nek en la metodoj de plenumado de [[militkrimo]]j; [[Blanka Domo (Vaŝingtono)|Blanka Domo]]: Prezidento [[Putin]] prezentis [[historia reviziismo|reviziistan]] version de la historio, kiu akceptis formon de misinformado. [[Sugestio]], ke la milito, gvidata de prezidento Putin, estis kaŭzita de la agreso de Okcidento aŭ de la okcidentaj planoj estas evidente falsa kaj absurda;
** [[2023]]: Pasintsemajne ukraina armea atakis kelkdekon de celoj laŭ la [[ŝtatlimo]] sur rusia teritorio, pli ol 20 [[senpilota aviadilo|senpilotaj aviadiloj]] samtempe atakis [[Krimeo]]n; nokte Rusio elpafis de [[Nigra Maro]] al Ukrainio 8 [[pafaĵo]]jn ''Kalibr'', kiuj estis paffaligitaj
** Mondreago: en [[Fora Oriento]] de [[Rusio]] okazis venkoparadoj okaze de la Venko-Tago, en la plej granda en [[Ĥabarovsk]] partoprenis 3 100 personoj kaj oni montris pli ol 90 specoj de armilaro — jaron pli frue la venkoparado estis planita en [[Kievo]] (en [[Buĉa]] oni trovis festajn uniformojn); "[[Washington Post]]": [[Britio]] povas transdoni al [[Ukrainio]] [[krozmisilo]]jn kun atingo ĝis 400 km
 
== Naskiĝoj ==
* [[1147]]: [[Minamoto no Yoritomo]], japana [[ŝoguno]] (m. [[1199]])
*[[1595]]: [[Johano Frederiko la 2-a (Saksio)]], duko
* [[1674]]: [[François Roux]], germana [[romanistiko|romanistikisto]], gramatikulo, leksikografo kaj pedagogo (m. [[1750]])
* [[1740]]: [[Giovanni Paisiello]], itala komponisto de [[klasika epoko (eŭropa muziko)|klasika epoko]], reprezentanto de [[Napola Skolo]] (m. [[1816]])
* [[1746]]: [[Gaspard Monge]], franca matematikisto, fizikisto kaj kemiisto kontribuinta al [[geometrio]] kaj starigo de la [[metra sistemo]] (m. [[1818]])
Linio 98 ⟶ 94:
* [[1772]]: [[Jan Wrona]], pola [[luteranismo|luterana]] pastoro, [[tradukisto]] de [[lernolibro]]j en [[Reĝlando Prusio]] (m. [[1814]])
* [[1776]]: [[Jozefo Antono Johano de Habsburgo-Loreno]], [[hungara palatino]], kampa marŝalo de [[aŭstria-hungara armeo]] (m. [[1847]])
* [[1781]]: [[Friedrich Adolph August Struve]], germana kuracisto (m. [[1840]])
* [[1796]]: [[Joseph Meyer]], germana eldonisto de enciklopedio kaj fervoja pioniro (m. [[1856]])
* [[1800]]: [[John Brown]], usona [[aboliciisto]], memorigita de [[Victor Hugo]] kaj [[Cyprian Kamil Norwid]], ekzekutita (m. [[1859]])
* [[1825]]: [[Peregrin Obdržálek]], ĉeĥa katolika pastro, satiristo, humuristo (m. [[1891]])
* [[1849]]: [[Witold Ceraski]], pola, rusa astronomo, pioniro de astro[[fotometrio]] en Rusio (m. [[1925]])
* [[1853]]: [[Rudolph Witzgall]], germana teksisto kaj gimnastikadasocia funkciulo (m. [[1913]])
* [[1860]]: [[James Matthew Barrie]], skota verkisto, kreinto de fikciulo [[Peter Pan]] (m. [[1932]])
* [[1864]]: [[Richard Schumann]], germana filologo, inĝeniero kaj [[esperantisto]], honora membro de [[Hungara Scienca Akademio]] (m. nekonata)
Linio 124 ⟶ 120:
* [[1920]]: [[Celia Sánchez]], kuba politikistino, partoprenanta en la [[Kuba Revolucio]], amikino de [[Fidel Castro]] (m. [[1980]])
* [[1921]]: [[Sophie Scholl]], germana studentino, kunfondintino de [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio|kontraŭnazia]] [[Rezistado dum la Dua Mondmilito|rezistadgrupo]] [[Blanka rozo]] (m. [[1943]])
* [[1924]]: [[Bulat OkudĵavaOkuĝava]], soveta [[bardo]] kaj verkisto, laŭreato de la [[rusa premio Booker]]<!-- en vikidatumoj? -->, rete legebla en [[Esperanto]] (m. [[1997]])
* [[1927]]: [[Willy Nüesch]], svisa [[pastoro]] kaj [[Esperanto]]-[[tradukisto]] el la [[germanlingva literaturo]], konata kiel tradukisto kaj eldonisto de ĉefaj [[antropozofio|antropozofiaj]] verkoj de [[Rudolf Steiner]], kiel esperantigita ''[[La filozofio de libereco]]'', honora membro de [[Svisa Esperanto-Societo]] (m. [[2018]])
* [[1928]]: [[Peter Merseburger]], germana ĵurnalisto (m. [[2022]])
* [[1929]]: [[Zoltán Haragos]], rumania hungara fotisto kaj fotoraportisto de "[[Új Élet]]" kaj "[[Erdélyi Figyelő|Transilvania Observanto]]"
* [[1930]]: [[Dónát Bíró]], rumania hungara etnografo, lokhistoriisto (m. [[2010]])
* [[1930]]: [[André Cherpillod]], franca mezlerneja instruisto, [[etimologio|etimologo]], [[terminologio|terminologo]], gramatikisto, [[volapukologo]], [[esperantologo]] kaj [[interlingvisto]], kunlaborinto i.a. de "[[Franca Esperantisto]]", "[[La Gazeto]]", "[[La Kancerkliniko]]", "[[Monato (gazeto)|Monato]]" kaj esperantlingva aŭtoro, membro de la [[Akademio de Esperanto]], honora membro de [[Universala Esperanto-Asocio|UEA]], en [[Esperanto]] publikigis i.a. ''[[Akada (asirobabilona) Leksikono]]'', ''[[Alta Kanto de Salomono]]'', ''[[Lingvaj babilaĵoj]]'', ''[[Cyrano de Bergerac]]'', ''[[Nepivaj Vortoj]]'', ''[[Mil Ekzotaj Vortoj]]'', ''[[Konciza Etimologia Vortaro]]''
* [[1933]]: [[Stefánia Horváth]], rumania hungara ĵurnalistino, redaktorino
* [[1935]]: [[Vilmos Csányi]], hungara biokemiisto, etologo, profesoro
* [[1935]]: [[Bulcsu Bertha]], hungara verkisto kaj ĵurnalisto (m. [[1997]])
* [[1936]]: [[Glenda Jackson]], angla aktorino (m. [[2023]])
* [[1936]]: [[Ernest Shonekan]], provizora [[Listo de Ŝtatestroj de Niĝerio|prezidento de Niĝerio]] en [[1993]] (m. [[2022]])
* [[1937]]: [[Rafael Moneo]], hispana arkitekturisto, konstruisto de [[Aŭditorio Kursaal]] aŭ [[Muzeo Thyssen-Bornemisza]]
* [[1938]]: [[Charles Simic]], usona poeto, eseisto kaj tradukisto (m. [[2023]])
Linio 138 ⟶ 136:
* [[1943]]: [[Zsuzsa Roșca Bonczos]], rumania hungara psikologino
* [[1949]]: [[Billy Joel]], usona pianisto, kantisto kaj komponisto
* [[1952]]: [[Christian Darbellay]], svisa-germana inĝeniero, ĝeneralade 1981 ĝis 1996 sekretario de [[Internacia Scienca Asocio Esperanta|ISEA]], eldoninta libronlibro ''Kiu estas kiu en scienco kaj tekniko'' (1981), iniciatinto de Hansaj Esperanto-Tagoj (1996-2000) kaj organizantoorganizinto de sep [[Germana Esperanto-Kongreso|Germanaj Esperanto-Kongresoj]] (en 1994 kaj de 2002 ĝis 2008)
* [[1953]]: [[Heinrich J. Dingeldein]], germana germanisto kaj leksikografo
* [[1954]]: [[Géza Nagy (pentristo)|Géza Nagy]], hungara pentristo, filo de [[Béla Abodi Nagy]]
Linio 154 ⟶ 152:
* [[1525]]: [[Gregor Reisch]], germana humanisto, verkisto, enciklopediisto, [[kartuzianoj|kartuziano]] (n. [[1470]])
* [[1688]]: [[Frederiko Vilhelmo (Brandenburgio)|Frederiko Vilhelmo]], [[princo-elektisto]] de [[Brandenburgio]] el dinastio [[Hohencolernoj]] (n. [[1620]])
* [[1707]]: [[Dietrich BŭtehudeBuxtehude]], germana komponisto kaj orgenisto de [[baroko]] (n. [[1637]])
* [[1760]]: [[Nikolaus Ludwig von Zinzendorf]], germana religia reformisto, gvidanto de [[pietismo]] (n. [[1700]])
* [[1805]]: [[Friedrich Schiller]], germana poeto, dramaturgo, filozofo, [[estetiko|estetikisto]] kaj historiisto, aŭtoro de la poemo ''[[Odo al Ĝojo]]'', kies dramon ''[[La Rabistoj]]'' esperantigis [[L.L. Zamenhof]] (n. [[1759]])
Linio 181 ⟶ 179:
* [[1988]]: [[Gusztáv Hermann]], hungara lokhistoriisto (n. [[1928]])
* [[1998]]: [[Sándor Apácai Bölöni]], rumania hungara instruisto, folkloristo (n. [[1931]])
* [[2000]]: [[Andrzej Szczypiorski]], pola verkisto pri pola-germana kaj pola-juda problemaro, malliberulo de [[koncentrejo Sachsenhausen]]<!-- ", esperantigata" -- Kio?? Vidu: Diskuto:Andrzej Szczypiorski --> (n. [[1924]])
* [[2004]]: [[Aĥmed Kadirov]], prezidento de [[Ĉeĉenio]] ([[Rusio]]), murdita (n. [[1951]])
* [[2006]]: [[Jerzy Ficowski]], pola poeto, eseisto kaj tradukisto, soldato de [[Pola Enlanda Armeo]], spertulo pri [[Bruno Schulz]] kaj [[Federico García Lorca]], [[ciganoj|ciganologo]] kunlaboranta kun cigana poetino [[Bronisława Wajs - Papuŝa|Papuŝa]] (n. [[1924]])
* [[2011]]: [[János Bögözi Kádár]], rumania hungara poeto, verkisto (n. [[1939]])
* [[2013]]: [[Krzysztof Dunin-Wąsowicz]], pola historiisto, kunlaboranto de la [[Konsilantaro por Helpo al Judoj]], [[justuloj inter la popoloj|justulo inter la popoloj]] (n. [[1923]])
* [[2015]]: [[Sándor Lámfalussy]], hungara-belga [[ekonomikisto]] (n. [[1929]])
* [[2015]]: [[Péter Dukász]], rumania hungara aktoro, reĝisoro (n. [[1954]])
* [[2018]]: [[Per Kirkeby]], dana geologo kaj ĉefreprezentanto de la [[nuntempa arto]] en Danio (n. [[1938]])
* [[2020]]: [[Little Richard]], [[afrik-usonanoj|afrikusona]] kantisto kaj pianisto, kunkreinto de [[rokenrolo]], enestanta en [[Fam-Salono kaj Muzeo de Rokenrolo]] (n. [[1932]])
*[[2024]]: [[Ivan Ivanji]], serba verkisto kaj diplomato
 
== Specialaj tagoj kaj festoj ==
Linio 196 ⟶ 195:
* Tago de [[Sankta Beato]], [[apostolo]] de [[Svisio]], kies tombo troviĝas en la [[Sankt-Beato-Kavernoj]] en [[Beatenberg]], [[Svisio]]
* [[Mariavitismo]]: [[Gregorio de Nazianco]]
* [[Venkotago]], festata en [[Rusio]] kaj kelkaj post-sovetiaj landoj rememorememore al la venko de [[SovetioAliancanoj]] super la [[faŝismo|faŝisma]]Nazia [[Germanio]] en [[1945]]; en Rusio oficiala ripoztago.
* [[Rumanio]]: Tago de Sendependeco
* [[Tago de Eŭropo]], datreveno de la [[Deklaro de Schuman]] el [[1950]]
* [[Orgasma festotago]], oficiale aranĝata en la brazila urbo [[Esperantina (Piaŭio)|Esperantina]] (tamen eble nur dufoje, en 2001 kaj 2002, kio ne sufiĉas por nomi tion tradicio)
 
== Tagoj de [[semajno]] ==
Linio 213 ⟶ 212:
* [[Sabato]] en jaroj: [[1587]] [[1592]] [[1598]] [[1609]] [[1615]] [[1620]] [[1626]] [[1637]] [[1643]] [[1648]] [[1654]] [[1665]] [[1671]] [[1676]] [[1682]] [[1693]] [[1699]] [[1705]] [[1711]] [[1716]] [[1722]] [[1733]] [[1739]] [[1744]] [[1750]] [[1761]] [[1767]] [[1772]] [[1778]] [[1789]] [[1795]] [[1801]] [[1807]] [[1812]] [[1818]] [[1829]] [[1835]] [[1840]] [[1846]] [[1857]] [[1863]] [[1868]] [[1874]] [[1885]] [[1891]] [[1896]] [[1903]] [[1908]] [[1914]] [[1925]] [[1931]] [[1936]] [[1942]] [[1953]] [[1959]] [[1964]] [[1970]] [[1981]] [[1987]] [[1992]] [[1998]] [[2009]] [[2015]] [[2020]] [[2026]] [[2037]] [[2043]] [[2048]] [[2054]] [[2065]] [[2071]] [[2076]] [[2082]] [[2093]] [[2099]].
 
{{Projektoj}}
----
 
{{commons|Category:9 May}}
[[Kategorio:9-a de majo| ]]
[[Kategorio:Almanako]]
[[Kategorio:Majo|09]]
[[Kategorio:9-a tago de la monato|#05]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/9-a_de_majo"