Oleo

Oleo (latine oleum Oliv-oleo < antikve-greke ἔλαιον, élaion) estas likvo, kiu estas liposolvebla, en akvo ĝi ne solviĝas.

Laŭ Francisko Azorín oleo estas Grasa fluidaĵo el vegetaĵa, minerala aŭ animala origino, uzata por arto, industrio, lumigado, nutrado, k. c.^[1] Li indikas etimologion el la latina oleum. Kaj li aldonas la terminojn olepentro, por pentrofarita per farboj solvitaj en oleo; elpensita en la 14ª jc.; oleografio, por arto presi per oleaj koloriloj..^[2]

Grupoj de oleoj

Organika oleo

Organika oleo (ankaŭ nomita bio-oleo aŭ bioleo) estas kemie triglicerido, kiu diferenciĝas de la organika graso nur en la fandopunkto.

Multaj vegetaĵaj oleoj de tiu ĉi grupo servas kiel nutraĵoj (ekz. arakida oleo, kolz-oleo, oliv-oleo, palm-oleo, sunflora oleo, linoleo).

Bestoleoj (kiel ekz. fiŝoleo) estas nur malofte uzataj kiel nutraĵo. Ili estas uzataj aŭ en la farmacia industrio (moruhepatoleo) aŭ en la kemia industrio (kiel ŝmiroleo, sapo) aŭ en la maŝinindustrio kiel ŝmirmaterialoj.

Volatila oleo

Volatila oleo estas likva vaporiĝema oleo, kiu troviĝas en diversaj plantoj (ekz. citrona oleo).

Minerala oleo

Minerala oleo troviĝas kiel nafto en la terkrusto. Ĝi estas likva miksaĵo de diversaj karbonhidrogenoj (ĉefe alkanoj). Ili estas gravaj energidonantaj materialoj por la homo (brulmaterialoj), iliaj derivaĵoj kiel benzino, keroseno (kiuj ne apartenas al la oleoj) estas gravaj fueloj por la veturiloj.

Sinteza oleo baziĝas sur naftorafinaĵoj, ili havas specialan molekulan strukturon, kiu diferenciĝas de tiu de nafto. Ĝi produktiĝas el sinteze produktitaj karbonhidratoj kaj salkombinaĵoj.

Manĝebla oleo

Maizoleo kaj Oliv-oleo

Biologio

Aplikadoj

Vidu ankaŭ

Proverbo

Ekzistas proverbo pri oleo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof^[3]:

„ Karaktero olea. ”

Referencoj

↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 152.
↑ Azorín, samloke.
↑ Lernu. Arkivita el la originalo je 2011-12-25. Alirita 2008-11-15 .

Kategorio Oleo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Oleo en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

[1] Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 152.

[2] Azorín, samloke.

[3] Lernu. Arkivita el la originalo je 2011-12-25. Alirita 2008-11-15 .

[1]

[2]

[3]