Glutarata acido

kemia kombinaĵo

Vidu ankaŭ: Oksalata acido, Malonata acido, Sukcenata acido, Oksalata acido, Adipata acido, Suberata acido, Sebacata acido, Pimelata acido, Undekanoduata acido, kaj Dodekanoduata acido

Glutarata acido

glutarata acido

Plata kemia strukturo de la Glutarata acido

glutarata acido

Tridimensia kemia strukturo de la Glutarata acido

Alternativa(j) nomo(j)

Pentanoduoata acido
Pentanodukarboksilata acido

C₅H₈O₄

CAS-numero-kodo

ChemSpider kodo

Fizikaj proprecoj

oranĝokoloraj kristaloj

132,115 g·mol⁻¹

1,429g cm⁻³

95 °C^[1]

302,9 °C^[2]

Refrakta indico

n_{761}^{20}

1,429^[3]

Ekflama temperaturo

151,2 °C

4,31

Akvo:430 g/L ^[4]

Mortiga dozo (LD50)

6000 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Pridanĝeraj indikoj

Koroda

GHS Damaĝo Piktogramo

02 – Treege brulema

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H314, H318, H319, H335

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P280, P305+351+338, P310^[5]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Glutarata acido aŭ C₅H₈O₄ estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la dukarboksilataj acidoj kun kvin karbonatomoj en la molekulo. Ĝi estas tre solvebla en akvo kaj ĝi biologie okazas dum la metabolo de kelkaj aminoacidoj, inklude de la lizino kaj triptofano. Perturboj en ĉi-metabola vojo povas konduki al biologiaj malordoj konataj kiel glutarata acidurio, kie toksaj flankproduktoj estiĝas induktante al neŭraj misformoj konataj kiel encefalopatioj.

Glutarata acido uzatas en la produktado de la 1,5-pentanoduolo, ia plastigaĵo kaj antaŭaĵo en la produktado de poliesteroj kaj poliamidoj.

Sintezoj

Sintezo 1

Preparado per interagado de la glutarila klorido kaj natria hidroksido:

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2

Sintezo 2

Preparado per oksidado de la glutaraldehido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[O]}}\,}}$

Sintezo 3

Preparado per traktado de la glutarimido kun klorida acido:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{Zn}]{2[H]}}\,}}$ +

Sintezo 4

Prepararado per hidratigo kun glutarila klorido:

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2

Sintezo 5

Prepararado per hidratigo kun glutarimido:

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +

Sintezo 6

Prepararado per malfermado de la ringo de la ciklopentanono:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{3[O]}}\,}}$

Sintezo 7

Preparado ekde la γ-butirolaktono en du etapoj: Unue butirolaktono reakcias kun cianida acido donante la unuamidon de la valerata acido, sekvatan per hidratigo en acida medio:^[6]

+ + ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{[H^{+}]}}\,}}$ +

Sintezo 8

Preparado ekde la 1,3-dubromo-propano kaj cianida acido sekvata per hidratigo de la cianida derivaĵo:

+2 + ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2

Reakcioj

Reakcio 1

Oksidigo de la glutarata acido al glutakonata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{-2[H]}}\,}}$

Reakcio 2

Sintezo de la metila glutarato:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +

Reakcio 3

Sapigo de la glutarata acido

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Reakcio 4

Senhidratigo de la glutarata acido

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{-H_{2}O}}\,}}$

Reakcio 5

Reakcio kun sulfurila klorido

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2 +2

Reakcio 6

Reakcio kun tionila klorido

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2 +2

Reakcio 7

Reduktigo de la glutarata acido al pirano:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}$

Reakcio 8

Reduktigo al 1,5-pentanoduolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-2\,H_{2}O}]{8[H]}}\,}}$

Reakcio 9

Preparado de la glukonata acido per traktado de la glutarata acido kun formiata acido en akva medio:

+ + ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Literaturo

Kunrilataj kemiaĵoj

Referencoj

Kategorio Glutarata acido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Glutarata_acido&oldid=8681788"