Epopeo

En Esperanto ekzistas du diversaj poeziaj kategorioj pri epopeo kaj eposo, kiuj ne estas sinonimoj, do ne signifas la saman, kvankam ŝajnas ke ĝis nun en la multlingva vikipedio nur antaŭvidiĝas unu artikolo.

Laŭ la Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV), eldono de 2020, reta versio,

• epopeo estas "verko plej tipe epika, poezie rakontanta la aventurojn de herooj, kiuj reprezentas tutan popolon aŭ tutan epokon el patruja, religia, mora vidpunkto: «Eneado» estis la tipo de la klasikaj epopeoj; «La Dia Komedio» kaj «Kalevala» estas tute ne klasiktipaj epopeoj."^[1]
• dum eposo estas "la rakonta poezio, sen speciale heroa signifo: la kavaliraj eposoj; el malnovaj eposaj kantoj Elias Lönnrot kompilis la epopeon «Kalevala»."^[2]

La plej famaj epopeoj en la greka kaj latina lingvoj estas:

• Iliado
• Odiseado

ambaŭ atribuataj al Homero

• Argonaŭtikaĵoj de Apolonio de Rodiso
• Pri la Naturo de Lukrecio
• Eneado de Vergilio
• Metamorfozoj de Ovidio
• Astronomiko de Manilio
• Farsalaĵoj aŭ Civitana Milito de Lukano

En aliaj lingvoj estas:

• Beowulf (anglosaksa lingvo)
• Paradizo perdita de la angla poeto John Milton
• Eposo pri Gilgameŝ (versioj en la sumera kaj akada lingvoj de antikva Mezopotamio)
• Os Lusíadas (La Luzidoj) de la portugala poeto Luís Vaz de Camões^[3]
• Mahabarato (sanskrita lingvo)
• Ramajano (sanskrita lingvo)
• Ŝahnameo (en persa lingvo)
• Enuma Eliŝ (akada lingvo)
• Kanto de Roland (franca lingvo)
• Digenis Akritas (demotika lingvo)
• Poezia Edda (malnovnordlanda lingvo)
• La Kanto de la Nibelungoj (mezaltgermana lingvo)
• Kalevala (finna lingvo)
• Kalevipoeg (estona lingvo)
• Heimskringla (norena lingvo)
• Cantar de Mio Cid (kastilia dialekto)
• Islandanaj sagaoj
• Irlanda mitologio
• Parolo pri la militiro Igora
• Orlando Furioso de Ludovico Ariosto
• Sinjoro Tadeo de Adam Mickiewicz (pola lingvo)
• Jugorno (maria lingvo)

Etimologie la vorto epopeo devenas el la greka lingvo.

• Rakonta poezio
• Poemo
• Sagao
• Legendo
• Epika ĝenro
• popolaj eposoj