Taŭtologio

Ĉi tiu artikolo bezonas poluradon, ĉar ĝi montras stilajn kaj/aŭ gramatikajn kaj/aŭ strukturajn problemojn, kiuj ne konformas al stilogvido. La priskribo de la problemo troviĝas ĉi tie. Bonvolu ŝanĝi la enhavon por plibonigi la artikolon.

Taŭtologio estas la uzo de redunda lingvo en parolado aŭ skribado, aŭ, simple dirite, "diri la saman aferon dufoje".

En la studo de logiko, taŭtologio estas propozicio, kiu estas vera pro tio kion jam entenas difino.

Taŭtologio, ofte taksata kiel kulpo de stilo, estis difinita per Fowler kiel "diri la saman aferon dufoje". Fakte, ne estas necese ke la tuta signifo de frazo ripetiĝu; se parto de la signifo estas ripetita en tia maniero, ke ĝi aspektas senintenca aŭ plumpa (maleleganta), tiam ĝi povas esti priskribita kiel taŭtologio. Aliflanke, ripetado de signifo kiu plibonigas la stilon de peco de parolado aŭ skribado estas ne kutime priskribita kiel taŭtologio, kvankam ĝi povas esti logika taŭtologio. Pli sube estas diskuto de diversaj ŝablonoj de semantika ripetado kaj kiagrade ili estas taŭtologioj.

• La Brita manĝaĵvendeja ĉeno Tesco vendas varomarkon de la aromherba citrona timiano kiun ĝi priskribas kiel havanta "aromaĵan aromon".
• Ne rekono de sinonimoj povas ankaŭ produkti taŭtologio; "tri-parta trilogio" estas taŭtologia ĉar trilogio, per difino, havas tri partoj.
• Aliaj ekzemploj de taŭtologio inkluzivas la frazerojn "helpema helpo" aŭ "nova novaĵo".

Akurataj ripetadoj de signifo iam okazas kiam diversaj lingvoj estas uzataj kune, kiel:

• "Sierra Nevadaj Montoj" (Neĝkovritaj Montaj montoj),
• "Shiba Inu hundo" (hundeta hundo),
• "Fromaĝo quesadilla" (fromaĝa fromaĝa ero),
• Monto Fujiyama (Monto Fuji-monto),
• "Lago Tahoe" (Lago Lago)
• "Pica Torto" (cirkla cirklo)
• "Chai Teo" (Tea Teo.).

La taŭtologia statuso de tiuj frazeroj estas subjektiva, ĉar ilin perceptas taŭtologia nur homoj kiuj komprenas sufiĉe da ambaŭ lingvoj por kompreni la redundon.

En iuj kazoj siglo aŭ mallongigo estas kutime uzata kune kun vorto kiu estas reale parto de la mallongigo. Ekzemploj estas: *"ATM-maŝino",

• "PIN-nombro",
• "PAT-testado",
• "HTML-lingvo",
• "VIN-nombro",
• "Likvakristala ekrano elmontro",
• "HIV-viruso",
• "SIN nombro" (en Kanado),
• "NIC-karto",
• "Gigaflops je sekundo",
• "RAS sindromo".

Ĉi tiuj estas taŭtologiaj, kvankam multaj el ili pasas nerimarkitaj.

Ripetado de signifo povas esti intencita por amplifi aŭ emfazi certan aspekton de la afero diskutata: ekzemple,

• donaco estas per difino senkosta, sed oni povus paroli pri "libera donaco" por emfazi, ke estas neniaj latentaj devoj, financaj aŭ aliaj, aŭ, ke la donaco estas donita el libera volo.

Ĉi tiu estas rilatanta al la retorika aparato, kie unu koncepto estas esprimita per la uzo de du, ekzemple "kalikoj kaj oro" signifa riĉaĵo, aŭ "ĉi tiu tago kaj epoko" por signifi la aktualan tempon. Malprofunde ĉi tiuj esprimoj povas aspekti taŭtologiaj, sed ili estas stile bonaj ĉar la ripetita signifo estas nure stila maniero al esprimi solan unuecan koncepton.

La laste forpasinta komikisto Alan King kutima diris ĉi tiu etaĝo: Lia advokata demandis lin, ĉu li iam verkis testamenton. Alan diris "Ne". La advokato, en skuo kaj abomenindaĵo, diris, "Se vi mortos sen testamento, vi mortos sentestamente!" Alan kontrolis la vorton kaj trovis, ke ĝi signifas "morti sen testamento". "En aliaj vortoj, se mi mortos sen testamento, tiam mi mortos sen testamento. Ĉi tiu jura perlo kostia al mi $500!"

Unu animacia filmo de Dilbert prenas ĉi tiu kun rezervo pri komika ege. Dilbert diras li estas laboranta super projekto kiu nomiĝas "TTP". Kiam oni demandis kion signifas "TTP", Dilbert reagas, ke ĝi signifas "Tli TTP Projekto". Ĉi tio estas ne severa taŭtologio, sed rekursia siglo. La Konciza Oksforda Vortaro difinas taŭtologion kiel "la rediro de la sama afero dufojojn per malsamaj vortoj". En la spirito de pedanteco, devus esti notite, ke tiu propozicio estas mem taŭtologia ("intence"?[vidu pli supre]); per uzo de la vorto "sama", ĝi estas jam enhavanta tion, ke la afero havas pluralan valoron, do estas neniu bezono por la vorto "dufoje". Povas ankaŭ esti argumentite, ke la vortero "re" estas redunda en ĉi tiu ĉirkaŭteksto. La difino povis anstataŭe legiĝi "la diro de io dufoje per malsamaj vortoj" aŭ "la diro de la sama afero per malsamaj vortoj". Aliaj ekzemploj de rekursiaj sigloj, estas GNU kaj PHP.

Logika taŭtologio estas propozicio enhavanta pli ol unu sub-propozicion, tio estas vera sendistinge de la vervaloroj de ĝiaj partoj. Ekzemple, la propozicio "Pluvas, aŭ ne pluvas" estas taŭtologio, ĉar ĝi estas vera, egale, ĉu pluvas. Esprimanta ĉi tion formale, kiel propozicio kun X prezentanta "Pluvas" devus doni ${\displaystyle X\lor \lnot X}$, kiu estas idente vera ĉar sendistinge de ĉu aŭ ĉu ne X estas vera, unu el la eroj devus esti vera, farante la tutan aferon vera.

Propozicio kiu estas ĉiam malvera sendistinge de la vervaloroj de ĝiaj partoj estas nomata kontraŭdiro.

La matematika simbolo por taŭtologio estas ${\displaystyle \models }$.

La plej simpla maniero esplori taŭtologiojn en bulea algebro estas uzi vertabelojn. Tamen, kiel la nombro de variabloj koncernataj multigas, la amplekso de la vertabelo pligrandiĝas en potencoj de 2, farante ĝin malpli favora por kvar-variablaj, aŭ pli grandaj taŭtologioj, je kiu punkto plisimpligo kaj algebro iĝas pli utilaj.

• Lingvo
• Lingvistiko
• Gramatiko
• Retoriko
• Logiko
• Angla lingvo
• Redundo
• Pleonasmo
• Vakua vero

• La Columbia Gvidi al Normo Amerika Angla: Taŭtologio Arkivigite je 2007-02-08 per la retarkivo Wayback Machine
• Figuroj de Parolado: Taŭtologio
• Kial ĝi nomiĝas Pat-Testado? Arkivigite je 2007-03-10 per la retarkivo Wayback Machine