Perokso-unusulfata acido

Perokso-unusulfata acido
Kemia strukturo de la Perokso-unusulfata acido
3D Kemia strukturo de la Perokso-unusulfata acido
Alternativa(j) nomo(j)
Acido de Karo Perokso-unusulfato de hidrogeno
Kemia formulo	H2SO5
CAS-numero-kodo	7722-86-3
ChemSpider kodo	2035480
PubChem-kodo	2754594
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blankaj kristaloj
Molmaso	114078 g mol−1
Denseco	2239 g/cm3
Fandopunkto	45 °C
Sekurecaj Indikoj
Risko	R35
Sekureco	S36 S30 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano F Brulema O Oksidiga agento
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H290, H314
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P280, P301+330+331, P305+351+338, P308+310
Escepte kiam indikitaj|datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Perokso-unusulfata acido, hidrogena persulfato aŭ H₂SO₅, ankaŭ konata kiel acido de Karo, estas koroda acido, likva sub meditemperaturo, kombinaĵo de hidrogeno, oksigeno kaj sulfuro (VI), kun kvaredra strukturo, unu el la plej fortaj konataj oksidigantoj kaj alte eksplodema. Ĝi eksplode reakcias kun acetono, alkoholoj, kaj aromataĵoj tiel kiel benzeno, anilino kaj fenolo. Kiam hejtata ĝis malkomponiĝo ĝi eligas toksajn fumojn de sulfura duoksido.

Persulfata acido estis unue priskribita en 1898 de la germana kemiisto, Henriko Karo, kiu ankaŭ disvolvis plurajn aliajn sintezojn tiel kiel indulino, eozino, fuksino, aŭrino, aktidino, rodamino, indigo, metilena bluo^[1], alizarino, ruĝo-anilino kaj aliaj pigmentoj.^[2] La kompanio Baeyer, Eugen Bamberger (1857-1932) kaj aliaj akademiuloj multe uzis tiun produkton. Henriko Karo estis ankaŭ unu el la fondintoj de la gudro-tinktura industrio, kaj en Anglio, kaj en Germanio.

• Interago de hidrogena peroksido kaj klorosulfata acido:^[3]

${\displaystyle {\mathsf {H_{2}O_{2}+{\underset {klorosulfata\;acido}{ClSO_{2}OH}}\rightarrow H_{2}SO_{5}+HCl}}}$

• Traktado de kalia dusulfato, sulfata acido kaj akvo:

${\displaystyle {\mathsf {K_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}SO_{4}+H_{2}O\rightarrow H_{2}SO_{5}+2\;KHSO_{4}}}}$

• Interagado de hidrogena peroksido kaj sulfata acido:

${\displaystyle {\mathsf {H_{2}O_{2}+H_{2}SO_{4}\rightarrow H_{2}SO_{5}+H_{2}O}}}$

• Acido de Karo preparatas per aldono de dupersulfata acido en akvosolvaĵo:

${\displaystyle {\mathsf {H_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}O\rightarrow H_{2}SO_{4}+H_{2}SO_{5}}}}$

• Interagado de kalia persulfato kaj sulfata acido:

${\displaystyle {\mathsf {K_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}SO_{4}\rightarrow K_{2}S_{2}O_{7}+H_{2}SO_{5}}}}$

• Acido de Karo reakcias kun cianidoj por estigi cianatojn:^[4]

${\displaystyle {\mathsf {H_{2}SO_{5}+NaCN\rightarrow H_{2}SO_{4}+NaOCN}}}$

Peroksounusulfata acido uzatas kiel desinfektilo kaj purigaplikaĵoj en naĝeja traktado kaj purigo de dentoprotezoj. Alkalo-metalaj saloj persulfata acido trovas aplikojn en senligninigo^[5] de ligno.

Acido de Karo estas tre eksplodema, kaj simile al ĉiuj fortaj oksidigagentoj, peroksounusulfata acido devas stokiĝi for de organikaj kombinaĵoj tiel kiel ketonoj kaj eteroj pro tio ke ĝi peroksidigas la substancojn, kreante alte malstabila molekuloj tia kia acetona peroksido.

• Science Madness^{[rompita ligilo]}
• USP Technologies Arkivigite je 2017-12-27 per la retarkivo Wayback Machine
• DrugFuture
• Pulp Bleaching Today, Hans Ulrich Suess
• Chemical Oxidation: Technology for the Nineties, Volume 4, John A. Roth

v • d • r Sulfurhavaj acidoj  • H2S • H2SO3  • H2SO4  • H2SO5  • H2S2O2  • H2S2O3  • H2S2O4  • H2S2O5 • H2S2O7  • H2S2O8  • H2S2O6  • H2S3O6 • H2S4O6  • H2S5O6  • H3PO3S  • H3PO2S2  • ClSO3H  • FSO3H • C6H5SO3H • CH3C6H4SO3H  • H3C-SO2OH  • CF3SO2OH  • CCl3SO2OH  • H2CS3  • HSCN

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).