Budhismaj tekstoj

Budhismaj tekstoj estas tiuj religiaj tekstoj kiuj apartenas al la Budhisma tradicio. La unuaj Budhismaj tekstoj estis dekomence disvastigitaj parole fare de la Budhistaj monaĥoj, sed estis poste verkitaj kaj komponitaj kiel manuskriptoj en variaj Hindarjaj lingvoj (kiel Palia, Gandara, kaj Budhisma Hibrida Sanskrito) kaj kolektita en variaj Budhismaj kanonoj.^[1] Tiuj estis poste tradukitaj al aliaj lingvoj kiel la Budhisma ĉina (fójiào hànyǔ 佛教漢語) kaj klasika tibeta kiam Budhismo disvastiĝis ekster Hindio.^[1]

Budhismaj tekstoj povas esti kategoriigitaj laŭ nombraj sistemoj. La okcidentaj terminoj "skribaj" kaj "kanonaj" estas aplikitaj al Budhismo laŭ malfirmaj manieroj fare de okcidentaj fakuloj: por ekzemplo, unu aŭtoritato referencas al "skribaĵoj kaj aliaj kanonaj tekstoj", dum alia diras, ke skribaĵoj povas esti kategoriigitaj en kanonaj, komentariaj, kaj pseŭdo-kanonaj. Budhismaj tradicioj ĝenerale dividis tiujn tekstojn per siaj propraj kategorioj kaj dividoj, kiel inter buddhavacana "vorto de Budho," multaj el kiuj estas konataj kiel "sutroj", kaj aliaj tekstoj, kiel "ŝastroj" (traktaĵoj) aŭ "abidarmo".^[1][2][3]

Tiuj religiaj tekstoj estis verkitaj en diversaj lingvoj, metodoj kaj skribsistemoj. Parkeri, deklami kaj kopii tiujn tekstojn estis vidita kiel spirite valora. Eĉ post la disvolvigo kaj adoptado de presado fare de Budhismaj institucioj, Budhistoj plue kopiis ilin mane kiel spirita praktiko.^[4]

Dum klopodo konservi tiujn skribaĵojn, aziaj Budhismaj institucioj estis ĉe adoptado de ĉinaj teknologioj rilate al librofarado, inklude paperon, kaj lignoblokan presadon kio estis ofte deplojita grandskale. Pro tio, la unua survivanta ekzemplo de presita teksto estas Budhisma ĉarmo, la unua presita libro estas la Budhisma Diamanta Sutro (c. 868) kaj la unua mankolorita presaĵo estas ilustraĵo de Guanjin datitaj el 947.^[5]

• Kanono Pāli aŭ Tripitaka
  • Sutta-pitaka
  • Vinaja-pitaka
  • Adhidhamma pitaka
• Ĉina kanono
• Tibeta kanono
  • Kangjur
  • Tengjur
• Aliaj budistaj tekstoj

• The Rider encyclopedia of eastern philosophy and religion. London, Rider, 1989.
• Nakamura, Hajime. 1980. Indian Buddhism: A Survey with Bibliographical Notes. 1st edition: Japan, 1980. 1st Indian Edition: Delhi, 1987. ISBN 81-208-0272-1
• Skilton, Andrew. A concise history of Buddhism. Birmingham, Windhorse Publications, 1994.
• Warder, A. K. 1970. Indian Buddhism. Motilal Banarsidass, Delhi. 2nd revised edition: 1980.
• Williams, Paul. Mahayana Buddhism : the doctrinal foundations. London, Routledge, 1989.
• Zürcher, E. 1959. The Buddhist Conquest of China: The Spread and Adaptation of Buddhism in early Medieval China. 2a eldono. Represo, kun aldonoj kaj korektoj: Leiden, E. J. Brill, 1972.
• Susan Murcott. The First Buddhist Women Translations and Commentary on the Therigatha, 1991.

• The British Library: Discovering Sacred Texts - Buddhism Arkivigite je 2021-11-11 per la retarkivo Wayback Machine
• Online Dharma Libraries
• The Buddhist Text Translation Society
• SuttaCentral fruaj budhismaj tekstoj.