Areco

Ĝemelurboj
	Norman • Bedford • Viseu • Montenars • Saint-Priest • Eger • Ĥaeno • Oświęcim • Monta Plezanto • Ĉangŝa • Sappada vd

	Areco
komunumo de Italio ; itala urboŝtato vd
Ĝemelurboj
	Norman • Bedford • Viseu • Montenars • Saint-Priest • Eger • Ĥaeno • Oświęcim • Monta Plezanto • Ĉangŝa • Sappada vd
Ŝtato	Italio
Regiono	Lombardio
Provinco	AR Areco
Geografia situo	43° 28′ N, 11° 53′ O (mapo)43.46666666666711.883333333333Koordinatoj: 43° 28′ N, 11° 53′ O (mapo)
Alto super marnivelo	296 m
Areo	386 km²
Loĝantaro	96 260 (2023)
Loĝdenso	250 loĝantoj/km²
Subdividaĵoj	Olmo, Rigutino, Puliciano, Vitiano, Palazzo del Pero, Quarata, Ponte Buriano, Ponte alla Chiassa, Venere, Santa Maria alla Rassinata, Tregozzano, San Giuliano kaj Le Poggiola
Najbaraj komunumoj	Anghiari, Capolona, Castiglion Fibocchi, Castiglion Fiorentino, Città di Castello (PG), Civitella in Val di Chiana, Cortona, Laterina, Marciano della Chiana, Monte San Savino, Monte Santa Maria Tiberina (PG), Monterchi kaj Subbiano
Patrono	Donato de Areco
Festa tago	7-a de aŭgusto
Nomo de loĝantoj	aretini
Poŝtkodo	52100
Imposta kodo	A390
Kodo laŭ ISTAT	051002
Telefona prefikso	0575
Estro
Retpaĝo	Oficiala retejo
	v • d • r

Areco (itale Arezzo) estas komunumo de la regiono Toskanio, en la centra Italio; ĝi ĉefurbas la samnoman provincon de Areco.

Ĝia nomo famas pro la monaĥo Guido de Arezzo, la difininto de la eŭropa sistemo de primitivaj tonsilaboj. Tie naskiĝis ankaŭ la papo Gregorio la 10-a.

Historio

Areco ekestis antaŭ la 9-a jarcento a.K.. Ĝi estis etruska urbo nomata Aritim. Post la batalo de Rosellae (295 a.K.) pluraj etruskaj urboj, inter kiuj Areco (latine Arretium), estis konkeritaj de la Romianoj.

Dum la mezepoko Areco estis regata de episkopo; en la 11-a jarcento la urbanoj volis ankaŭ civilan reganton, kiu estis nomata "konsulo". La kunesto de du regantoj ne estis facila kaj iom post iom la episkopo perdis sian povon, dum la konsulo estis anstataŭita de nova civila reganto, la "signore" (senjoro). En 1382 Areco estis prenita de Florenco.

Famuloj

Naskiĝintaj en Areco

Mecenaso (1-a jarcento a.K.)
eble Guido de Areco (ĉ.992-1050), monaĥo kaj muzikteoriisto
Francesco Petrarca (1304-1374), fama poeto
Benedetto Accolti la maljuna (1415-1464) humanisto, kanceliero (1459-1466), juristo, historiisto, sukcedanto de Poĝo Braĉolino (1380-1459 kiel kanceliero de la Florenca Respubliko kaj verkisto da nemultvaloraj poezioj en la vulgara kaj en la latina lingvoj.
Francesco Griffolini (1420-1490), tradukisto el la helena
Pietro Aretino (1492-1556), verkisto
Giorgio Vasari (1511-1574), pentristo kaj arthistoriisto
Francesco Redi (1626-1698), kuracisto kaj biologiisto
Paolo Maffei (1926-2009), astronomo