Amedeo Avogadro
| Amedeo Avogadro | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e Cerreto | |||||
| Naskonomo | Lorenzo Romano Amede | ||||
| Naskiĝo | 9-an de aŭgusto 1776 en Torino | ||||
| Morto | 9-an de julio 1856 (79-jaraĝa) en Torino | ||||
| Lingvoj | itala vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Torino  vd
| ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Dinastio | House of Avogadro vd | ||||
| Edz(in)o | Felicita Mazzé (en)  vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | universitata instruisto (1809–) kemiisto fizikisto vd
| ||||
| Laborkampo | Polus of Aegina (en) vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Lorenzo Romano Amedeo Carlo AVOGADRO (grafo de Quaregna kaj de Cerreto; naskiĝis la 9-an de aŭgusto 1776 en Torino, mortis la 9-an de julio 1856 en Torino) estis itala fizikisto kaj kemiisto.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Lernado
[redakti | redakti fonton]Filo de torina magistrato, li lernis pri kanona juro en Torino, pasas en 1795 licencion pri juro kaj komencis praktiki. Sed tuj poste, li interesiĝis pri fiziko kaj matematiko, pri kiuj li komencis lerni en 1809, en la liceo de Verĉelo.
Estas notinde, ke inter 1802 kaj 1814, tiu ĉi urbo, en la departemento de Sesia, estis franca (sub la regado de Napoléon Bonaparte). Konsekvence iuj el la verkoj de Avogadro estos franclingvaj.
Laboroj
[redakti | redakti fonton]
En 1811, li formulas hipotezon[1] konata kiel la leĝo de Avogadro (aŭ leĝo pri la idealaj gasoj). Baziĝinte sur la atoma teorio, la leĝo de Dalton kaj la leĝo de Gay-Lussac, li malkovris ke du egalaj volumenoj da gaso en sama kondiĉoj de temperaturo kaj premo, entenas saman nombron da molekuloj. Li ankaŭ enkondukas distingon inter molekulo kaj atomo.
La konstanto de Avogadro estos unue mezurita de la aŭstria fizikisto Johann Josef Loschmidt en 1865. Ĝi estos tiel nomita honore al Amedeo Avogadro far de la franca fizikisto Jean Baptiste Perrin en 1909.
Honoro
[redakti | redakti fonton]Oni donis lian nomon al kratero sur Luno kaj al asteroido 12294 Avogadro.
Notoj kaj referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Essai d'une manière de déterminer les masses relatives des molécules élémentaires des corps, et les proportions selon lesquelles elles entrent dans ces combinaisons, Journal de physique, de chimie et d’histoire naturelle : La du hipotezoj de Avogadro, en BibNum
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- franceitale Verkoj de Avogadro (Franca, Itala): el Gallica (BnF)
- Fisica de' corpi ponderabili (Volumoj 1 al 4): Dokumenta servo de la Universitato de Strasburgo Arkivigite je 2009-11-10 per la retarkivo Wayback Machine.
- france La hipotezo de Avogadro (de Etienne Chartier et Valérie Sauvé) Arkivigite je 2010-01-06 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Biografio de Amedeo Avogadro