Fonografo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e robot Adding: pl:Gramofon |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
(37 mezaj versioj de 26 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Polurinda|La teksto enhavas longan nevideblan tekston en la germana}} |
|||
⚫ | |||
[[Dosiero:VictorVPhonograph.jpg|eta|250ra|Fonografo]] |
|||
⚫ | |||
== Funkciado == |
== Funkciado == |
||
⚫ | |||
⚫ | La latunan (flav-kupran) cilindron (C) portas la akso A–A', en kies duono A' estas entranĉita ŝraŭbkanelo, al kiu servas la aksa lagro kiel ŝraŭbingo. Sur la supra surfaco de la cilindro estas ŝraŭboforma kanelo kun sama helico kiel A'. La cilindro estas kovrita per staniolfolio kaj la aparato pretas akcepti la signojn. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | La |
||
⚫ | |||
<!-- mi ne havis energion, paciencon, tempon por traduki la tutan Meyers-enciklopedion :narvalo::)) iam daŭrigota |
<!-- mi ne havis energion, paciencon, tempon por traduki la tutan Meyers-enciklopedion :narvalo::)) iam daŭrigota |
||
La signodona aparato konsistas el buŝo D, en kiu estas alligita maldika disko E |
La signodona aparato konsistas el buŝo D, en kiu estas alligita maldika disko E angebracht ist, welche durch Vermittelung der Dämpfer F (Stücke von Kautschukschläuchen) den von einer Metallfeder getragenen Stift G sanft gegen den Cylinder drückt, so dass der ruhende Stift, wenn die [[Kurbel]] B gedreht wird, eine der Rinne des Cylinders folgende Schraubenlinie beschreiben würde. |
||
Spricht man nun in das Mundstück, während der Cylinder gleichmäßig gedreht wird, so vibriert die Metallplatte, und der Stift bringt auf dem Stanniolblatt Eindrücke hervor, welche den gebrochenen Lauten vollkommen entsprechen. Um diese wieder hervorbringen, schlägt man den Zeichengeber zurück, dreht den Cylinder rückwärts und bringt Stift und Mundstück wieder in die anfängliche Lage. Dreht man jetzt die Kurbel wie anfangs, so versetzt der Stift, indem er den Vertiefungen des Stanniolblattes folgt, die Metallplatte in Schwingungen, welche mit denjenigen, die sie vorher beim Aufzeichnen gemacht hatte, übereinstimmen. |
Spricht man nun in das Mundstück, während der Cylinder gleichmäßig gedreht wird, so vibriert die Metallplatte, und der Stift bringt auf dem Stanniolblatt Eindrücke hervor, welche den gebrochenen Lauten vollkommen entsprechen. Um diese wieder hervorbringen, schlägt man den Zeichengeber zurück, dreht den Cylinder rückwärts und bringt Stift und Mundstück wieder in die anfängliche Lage. Dreht man jetzt die Kurbel wie anfangs, so versetzt der Stift, indem er den Vertiefungen des Stanniolblattes folgt, die Metallplatte in Schwingungen, welche mit denjenigen, die sie vorher beim Aufzeichnen gemacht hatte, übereinstimmen. |
||
Linio 29: | Linio 30: | ||
Die Walzen liefen in der Regel mit einer Geschwindigkeit von 120, 125, 144 oder 160 Umdrehungen pro Minute, Sprachaufnahmen auch langsamer. |
Die Walzen liefen in der Regel mit einer Geschwindigkeit von 120, 125, 144 oder 160 Umdrehungen pro Minute, Sprachaufnahmen auch langsamer. |
||
[[Bild:edisonblank.jpg| |
[[Bild:edisonblank.jpg|eta|dekstra|150ra|Edison Blank - Leerwalze zur Selbstaufnahme]] |
||
Das Aufnahmematerial Wachs hatte Edison ursprünglich von [[Columbia Graphophone Company|Bell und Tainter]] übernommen, die bereits [[1886]] einen verbesserten Phonographen konstruiert hatten. Dieser verwendete Walzen aus [[Pappe]], die mit [[Wachs]] beschichtet waren. Edison lehnte jedoch jegliche Zusammenarbeit ab. Kurz darauf wurde die [[Columbia Graphophone Company]] als Konkurrenzbetrieb gegründet. |
Das Aufnahmematerial Wachs hatte Edison ursprünglich von [[Columbia Graphophone Company|Bell und Tainter]] übernommen, die bereits [[1886]] einen verbesserten Phonographen konstruiert hatten. Dieser verwendete Walzen aus [[Pappe]], die mit [[Wachs]] beschichtet waren. Edison lehnte jedoch jegliche Zusammenarbeit ab. Kurz darauf wurde die [[Columbia Graphophone Company]] als Konkurrenzbetrieb gegründet. |
||
--> |
--> |
||
Aŭtune de 1929, Edison |
Aŭtune de 1929, Edison devis ĉesigi – pro la tutmonda [[Ekonomia krizo de 1929|ekonomia krizo]] – la produktadon de sonportantoj; tiel finiĝis la erao de la fonografoj. Specialaj vaks-cilindraj aparatoj kun suriga funkcio restis surmerkate en Usono ĝis la 1950-aj jaroj kiel diktiloj por la burolaboroj. |
||
== Bildaro == |
|||
{{Commons|Phonograph}} |
|||
⚫ | |||
{{el}} http://www.grammophon.ch <!-- de:Umfangreiche Sammlung von Phonographen und Grammophonen en:André's Talking Machines en->eo:_André_'s (Konversaciante, Prelegante, Parolante) (Maŝinoj, Aparatoj) en:Swiss Phonograph Collection en->eo:(Svisa, Sviso) Fonografo _Collection_ --> |
|||
{{el}} http://www.cylinder.de <!-- de:Informationen zum Thema Walzen en:The Cylinder Archive en->eo:La Cilindro (Arĥivo, Arkivejo, Arĥivejo, Arkivo) --> |
|||
⚫ | |||
{{el}} http://www.ushistory.net/toc/phono.html <!-- en:Invention of the Phonograph en->eo:(Invento, Inventaĵo) (da, de) la Fonografo --> |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
<gallery> |
<gallery> |
||
Dosiero:EdisonPhonograph.jpg| |
|||
Dosiero:EdisonPhonograph.jpg|<!-- thumb|left|180px|en:Edison cylinder phonograph from about 1899 en->eo:_Edison_ cilindro fonografo (de, ek de, el) (ĉirkaŭ, pri) 1899 --> |
|||
Dosiero:PhonographPatentEdison1880.jpg| |
|||
Dosiero:PhonographPatentEdison1880.jpg|<!-- thumb|left|180px|en:Patent drawing for Edison's phonograph, [[May 18]], [[1880]]. en->eo:Patento (desegnaĵo, desegnado, desegnante) (ĉar, kontraŭ, por, pro) _Edison_'s fonografo, [[18-a de majo]], [[1880]]. --> |
|||
Dosiero:Gr igla 01 ubt.jpeg| |
Dosiero:Gr igla 01 ubt.jpeg| |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
{{Aldonaj eksteraj ligiloj}} |
|||
{{Aldonaj bildoj}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [[Internacia Federacio de la Fonografia Industrio]] |
|||
⚫ | |||
{{Projektoj}} |
|||
* http://vladimir-okc.narod.ru/UU-html/truu16.htm ''[[Unuetaĝa Usono]]'' |
|||
* http://www.grammophon.ch |
|||
* http://www.cylinder.de |
|||
⚫ | |||
* http://www.ushistory.net/toc/phono.html {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070209065752/http://www.ushistory.net/toc/phono.html |date=2007-02-09 }} |
|||
{{Bibliotekoj}} |
|||
⚫ | |||
[[da:Fonograf]] |
|||
[[de:Phonograph]] |
|||
[[en:Phonograph]] |
|||
[[nl:Fonograaf]] |
|||
[[pl:Gramofon]] |
Nuna versio ekde 20:34, 17 okt. 2024
Fonografo estas akustika-mekanika registrilo (gramofono). La nocio signifas parolmaŝinon de Thomas Alva Edison, eltrovitan en 1877 kaj nomitan fonografo.
Funkciado
[redakti | redakti fonton]Fonografo konsistas el cilindro, kovrita per staniolfolio. Antaŭ la cilindro staras funelo, kies fino estas fermita per maldika membrano kaj je kiu estas alfiksita pinglo.
La latunan (flav-kupran) cilindron (C) portas la akso A–A', en kies duono A' estas entranĉita ŝraŭbkanelo, al kiu servas la aksa lagro kiel ŝraŭbingo. Sur la supra surfaco de la cilindro estas ŝraŭboforma kanelo kun sama helico kiel A'. La cilindro estas kovrita per staniolfolio kaj la aparato pretas akcepti la signojn.
Aŭtune de 1929, Edison devis ĉesigi – pro la tutmonda ekonomia krizo – la produktadon de sonportantoj; tiel finiĝis la erao de la fonografoj. Specialaj vaks-cilindraj aparatoj kun suriga funkcio restis surmerkate en Usono ĝis la 1950-aj jaroj kiel diktiloj por la burolaboroj.