gabháil

See also: gabhail

Irish

Alternative forms

goil (Connacht)
gabháilt (Munster)

Etymology

From Old Irish gabál, from Proto-Celtic *gabaglā; compare Welsh gafael. By surface analysis, gabh +‎ -áil, though this verbal noun itself is the origin of the suffix -áil.

Pronunciation

(Munster) IPA^(key): /ɡvˠɑːlʲ(tʲ)/^[1]
(Connacht) IPA^(key): /ˈɡɔwɑːlʲ/^[2]
(Ulster) IPA^(key): (“yeast”) /ˈɡɔːlʲ/; (verbal noun of gabh) /ɡɔlʲ/, /ɡɔlˠ/, /ɡɔl̪ˠ/^[3]

Noun

gabháil f (genitive singular gabhála, nominative plural gabhálacha)

verbal noun of gabh
catch, seizure, capture; assumption (of authority); occupation (of territory); acceptance; undertaking; tolerance
fitting, adjustment; yoke, harness; attire; control; prop, support
(music, poetry) rendering
barm, yeast, leaven
Synonym: giosta

Declension

Declension of gabháil (third declension)

bare forms
case	singular	plural
nominative	gabháil	gabhálacha
vocative	a ghabháil	a ghabhálacha
genitive	gabhála	gabhálacha
dative	gabháil	gabhálacha

forms with the definite article
case	singular	plural
nominative	an ghabháil	na gabhálacha
genitive	na gabhála	na ngabhálacha
dative	leis an ngabháil don ghabháil	leis na gabhálacha

Derived terms

gabhálach (“taking, catching; receptive; contagious; gripping, grasping, occupying; possessive, avaricious”)
gabhálacht (“receptiveness, receptivity; contagiousness; graspingness, avarice”)

Verb

gabháil (present analytic gabhálann, future analytic gabhálfaidh, verbal noun gabháil, past participle gabháilte) (transitive)

take
arrest

Conjugation

conjugation of gabháil (first conjugation – B)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	gabhálaim	gabhálann tú; gabhálair^†	gabhálann sé, sí	gabhálaimid	gabhálann sibh	gabhálann siad; gabhálaid^†	a ghabhálann; a ghabhálas / a ngabhálann*	gabháiltear
	past	ghabháil mé; ghabhálas	ghabháil tú; ghabhálais	ghabháil sé, sí	ghabhálamar; ghabháil muid	ghabháil sibh; ghabhálabhair	ghabháil siad; ghabháladar	a ghabháil / ar ghabháil*	gabháladh
	past habitual	ghabhálainn / ngabhálainn‡‡	ghabháilteá / ngabháilteá‡‡	ghabháladh sé, sí / ngabháladh sé, sí‡‡	ghabhálaimis; ghabháladh muid / ngabhálaimis‡‡; ngabháladh muid‡‡	ghabháladh sibh / ngabháladh sibh‡‡	ghabhálaidís; ghabháladh siad / ngabhálaidís‡‡; ngabháladh siad‡‡	a ghabháladh / a ngabháladh*	ghabháiltí / ngabháiltí‡‡
future		gabhálfaidh mé; gabhálfad	gabhálfaidh tú; gabhálfair^†	gabhálfaidh sé, sí	gabhálfaimid; gabhálfaidh muid	gabhálfaidh sibh	gabhálfaidh siad; gabhálfaid^†	a ghabhálfaidh; a ghabhálfas / a ngabhálfaidh*	gabhálfar
conditional		ghabhálfainn / ngabhálfainn‡‡	ghabhálfá / ngabhálfá‡‡	ghabhálfadh sé, sí / ngabhálfadh sé, sí‡‡	ghabhálfaimis; ghabhálfadh muid / ngabhálfaimis‡‡; ngabhálfadh muid‡‡	ghabhálfadh sibh / ngabhálfadh sibh‡‡	ghabhálfaidís; ghabhálfadh siad / ngabhálfaidís‡‡; ngabhálfadh siad‡‡	a ghabhálfadh / a ngabhálfadh*	ghabhálfaí / ngabhálfaí‡‡
subjunctive	present	go ngabhála mé; go ngabhálad^†	go ngabhála tú; go ngabhálair^†	go ngabhála sé, sí	go ngabhálaimid; go ngabhála muid	go ngabhála sibh	go ngabhála siad; go ngabhálaid^†	—	go ngabháiltear
subjunctive	past	dá ngabhálainn	dá ngabháilteá	dá ngabháladh sé, sí	dá ngabhálaimis; dá ngabháladh muid	dá ngabháladh sibh	dá ngabhálaidís; dá ngabháladh siad	—	dá ngabháiltí
imperative		gabhálaim	gabháil	gabháladh sé, sí	gabhálaimis	gabhálaigí; gabhálaidh^†	gabhálaidís	—	gabháiltear
verbal noun		gabháil
past participle		gabháilte

*indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of *gabháil*
radical	lenition	eclipsis
gabháil	ghabháil	ngabháil

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

^ Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 80, page 43
^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 128
^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 27, page 14