Qatar

Istat tal-Qatar
*(ar) دولة قطر / Dawlat Qaṭar*
Istat tal-Qatar (ar) دولة قطر / Dawlat Qaṭar
	Innu nazzjonali: لسلام الأميري ; Paċi lill-Emir; ;
Belt kapitali	Doha; 586 km²) 25°18′N 51°31′E / 25.3°N 51.517°E
Lingwi uffiċjali	Għarb
Gvern	Monarkija assoluta
Leġislatura	Bord Konsultattiv
Stabbiliment
Erja
Popolazzjoni
PGD (PSX)	stima tal-2023
PGD (nominali)	stima tal-2023
Gini (2007)	41.1 (inugwaljanza medja)
IŻU (2022)	▲ 0.875 (għoli) (40)
Valuta	Qatari riyal (QAR)
Żona tal-ħin	AST (UTC+3)
Kodiċi telefoniku	+974
Kodiċi ISO-3166	QA
TLD tal-internet	.qa; قطر.

Il-Qatar (bl-Għarbi: قطر‎, b'ittri Rumani: Qaṭar; IPA: [ˈqɑtˁɑr]; bl-Għarbi tal-Golf: [ɡɪtˤɑr]), li l-isem uffiċjali tiegħu huwa l-Istat tal-Qatar (bl-Għarbi: دولة قطر‎, b'ittri Rumani: Stat Sovran ta' Dawar) hu nazzjon fl-Asja. Dan il-pajjiz jinsab fil-Lvant Nofsani u l-belt kapitali hi Doha. Jinsab fil-Punent tal-Asja u jokkupa l-peniżola żgħira tal-istess isem fil-Peniżola Għarbija tal-Lvant. Għandu fruntiera waħda fuq l-art, fin-Nofsinhar mal-Arabja Sawdija, filwaqt li l-kumplament tat-territorju huwa magħmul mill-ilmijiet tal-Golf Persjan. Strett tal-ilma jifred din il-peniżola mill-istat gżira tal-Bahrain.

Storja

Preistorja u Antikità

It-traċċi tal-abitazzjoni tal-bniedem fil-Qatar imorru lura 50,000 sena. Inseduti u għodod ta 'Età tal-Ġebel ġew mikxufa fil-peniżola. Artifacts Mesopotamian, li jmorru mill-perjodu Obeid (c. 6500-3800 QK), ġew skoperti f'insedjamenti kostali abbandunati.

Fl-224 AD, l-Imperu Sasanjan ħa l-kontroll tat-territorji madwar il-Golf Persjan. It-territorji ta' dak li llum huwa l-Qatar kellhom rwol fl-attività kummerċjali tas-Sassanidi, u kkontribwew b'mod partikolari għad-dehra ta' żewġ prodotti: perli prezzjużi u żebgħa.

Era Musulmana

Fl-628, il-profeta tal-Islam Muhammad bagħat emissarju Musulman lil ħakkiem fl-Għarabja tal-Lvant jismu Munzir ibn Sawa Al Tamimi u talab li hu u s-sudditi tiegħu jaċċettaw l-Islam. Munzir jaċċetta u bħala riżultat ħafna mit-tribujiet Għarab tal-Lvant jikkonvertu. Wara l-adozzjoni tal-Islam, l-Għarab mexxew il-konkwista Musulmana tal-Lvant Nofsani, partikolarment il-Persja, u kkawżaw il-waqgħa tal-Imperu Sasanjan.

Sussegwentement, il-Qatar se jkun sistematikament parti mid-diversi imperi Għarab li se jirnexxu lil xulxin: Kalifat tal-Gwida Ġust, Kalifat Umayyad, Kalifat Abbasid, eċċ.

Portugiż u Ottomani

Minkejja klima niexfa u diffiċli, il-Qatar dejjem kellu preżenza umana għal eluf ta’ snin. Din il-preżenza hija r-riżultat ta 'diversi tribujiet nomadi jew fuq il-kosti bi villaġġi żgħar tas-sajd. It-tribujiet ilhom jiġġieldu għall-aktar artijiet sinjuri, u b'hekk jiffurmaw u jkissru koalizzjonijiet. Fis-seklu 16, il-Portugiżi okkupaw l-Istrett ta’ Hormuz, imbagħad Muscat u l-Baħrejn, minn fejn ikkompetew mal-Imperu Ottoman.

Fl-1517, ħadu l-Qatar u imponew il-kontrolli marittimi u kummerċjali tagħhom fil-Golf. Fl-1538, il-Qatar kien anness mal-Imperu Ottoman, rabta li damet erba' sekli. L-Ottomani ma imponux il-lingwa Torka fuq l-abitanti, din il-lingwa baqgħet il-prerogattiva tal-amministrazzjoni biss; bl-istess mod id-dominazzjoni tagħhom tibqa’ relattivament imbiegħda u fuq kollox amministrattiva.

Matul is-seklu 17, il-pajjiż kien ikkaratterizzat minn rivalitajiet vjolenti bejn tribujiet li xtaqu jikkontrollaw it-territorju. Dawn il-kunflitti baqgħu għaddejjin sal-bidu tas-seklu 19, meta l-Ingliżi ddeċidew li jintervjenu.

Protettorat Brittaniku

L-Ingliżi fil-bidu raw il-Qatar u l-Golf Persjan bħala pożizzjoni strateġika intermedja għall-interessi kolonjali tagħhom fl-Indja, iżda l-iskoperta taż-żejt u l-idrokarburi mitt sena wara bidlet din il-fehma. Matul is-seklu 19, perjodu ta 'żvilupp ta' negozji Brittaniċi, il-familja Al Khalifa ħakmet il-peniżola Qatari u l-gżira tal-Baħrejn. Għalkemm il-Qatar huwa pussess legali, jinqalgħu protesti tul il-kosta tal-Lvant fl-irħula tas-sajd ta’ Doha u Al Wakrah kontra d-dominazzjoni tal-Baħrejn Al Khalifa.

Fl-1867, l-Al Khalifa nieda offensiva massiva kontra r-ribelli Qatari billi bagħtet forza navali f'Wakrah. Minkejja s-suċċess tal-operazzjoni, l-aggressjoni tal-Baħrejn kisret trattat tal-1820 bejn ir-Renju Unit u l-Baħrejni. Ir-rispons diplomatiku Brittaniku ma damx ma jasal il-Kurunell Lewis Pelly, kap tal-protettorat, beda ta[ditiet ma uffi/jal Qatar; Dawn it-taħditiet irriżultaw f’separazzjoni taċita tal-istatus tal-Qatar minn dak tal-Baħrejn. Ir-raġel magħżul biex jinnegozja mal-Kurunell Pelly huwa intraprenditur rispettat u residenti għal żmien twil f’Doha: Mohammed Ben Thani. Il-familja Al Thani sa dak iż-żmien kienet relattivament inattiva fil-politika tal-Golf, iżda dan l-avveniment żgura l-axxendent tagħhom fuq il-Qatar bħala l-familja governattiva, li għadha fis-seħħ sal-lum.

Indipendenza

It-Tieni Gwerra Dinjija sfidat lill-Ingliżi li jżommu l-Imperu tagħhom, partikolarment meta l-Indja saret indipendenti fl-1947. L-ispinta għal irtirar simili mill-emirati tal-Golf qabdet b'pass matul is-snin ħamsin, u l-Ingliżi laqgħu d-dikjarazzjoni tal-indipendenza tal-Kuwajt fl-1961. Seba’ snin wara, ħabbru uffiċjalment li kienu qed jinħallu (politikament, iżda mhux ekonomikament) mill-Golf fi żmien tliet snin.

Il-Qatar, il-Baħrejn u seba’ stati oħra jiffurmaw federazzjoni. Madankollu, kunflitti reġjonali wasslu lill-Qatar biex jiddikjara l-indipendenza tiegħu mill-koalizzjoni li saret l-Emirati Għarab Magħquda. L-1971 immarkat it-twelid tal-Qatar bħala stat sovran, li sar membru tan-Nazzjonijiet Uniti.

Mill-1995 sal-2013, il-Qatar kien immexxi mill-Emir Hamad bin Khalifa Al Thani. Taħt il-ħakma tiegħu, il-Qatar jidher li jirreġistra riformi soċjali u politiċi; l-emiru l-ġdid jidher li huwa aktar liberali minn missieru. Fil-25 ta' Ġunju 2013, Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani ittrasferixxa l-poter lil ibnu, Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, f'indirizz televiżiv. Waqt id-diskors, Hamad qal: “Wasal iż-żmien li niftħu kapitlu ġdid fil-vjaġġ ta’ pajjiżna, wieħed li jippermetti li ġenerazzjoni ġdida terfa’ r-responsabbiltajiet.” Fl-2004, attakk qatel lil Zelimkhan Iandarbiev, il-president taċ-Ċeċnija, eżiljat fil-Qatar. Fl-2005, attakk suwiċida li kellu fil-mira teatru żgħir f’Doha qatel ċittadin Brittaniku, għalliem tal-Ingliż u tat-teatru. Dan l-avveniment ixxokkja lill-pajjiż, li qatt qabel ma esperjenza att terroristiku.

Fl-2009, l-awtoritajiet Qatari irrifjutaw li jarrestaw lill-President Sudaniż Omar al-Bashir, fi żjara uffiċjali fil-pajjiż, minkejja mandat ta’ arrest maħruġ kontrih mill-Qorti Kriminali Internazzjonali għal delitti tal-gwerra u ġenoċidju. Fit-2 ta’ Diċembru, 2010, il-Qatar kien innominat biex jospita t-Tazza tad-Dinja tal-FIFA tal-2022, u fis-27 ta’ Jannar, 2011, kien innominat biex jospita l-kampjonat tad-dinja tal-handball tal-irġiel tal-2015.