လို
Jump to navigation
Jump to search
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /lò/
- Romanization: MLCTS: lui • ALA-LC: lui • BGN/PCGN: lo • Okell: lou
Etymology 1
[edit]Inherited from Old Burmese လိဝ် (liw) or Old Burmese လိုဝ် (luiw); though the word appears to be Sino-Tibetan, cognates outside of Lolo-Burmese are uncertain. STEDT refrains from assigning etymology (lo²² "want / need"), and Luce compares Old Chinese 要 (OC *qew, *qews, “to want, wish, ask”), based on an older reconstructed pronunciation *yog, though this is now outdated.[1] A newer theory by Schuessler compares the Burmese to Old Chinese 欲 (OC *loɡ, “desire”).
Verb
[edit]လို • (lui)
- to want (desire)
- to need
- to be wanting or lacking, to be missing
- to be short of a certain point of reference
Derived terms
[edit]- ကြလို (kra.lui)
- ခမည်းလို (hka.many:lui)
- စိတ်လိုလက်ရ (citluilak-ra.)
- ဆိုလို (hcuilui)
- ဆိုလိုရင်း (hcuiluirang:)
- တရားလို (ta.ra:lui)
- နှစ်လို (hnaclui)
- နာလို (nalui)
- နာလိုခံခက် (naluihkamhkak)
- နိုင်လိုမင်းထက် (nuingluimang:htak)
- ဖျက်လိုဖျက်ဆီး (hpyakluihpyakhci:)
- မနာလို (ma.nalui)
- မနာလိုတိုရှည် (ma.naluituihrany)
- မျက်နှာလိုမျက်နှာရ (myakhnalui-myakhnara.)
- မလိုတမာ (ma.luita.ma)
- မလိုမုန်းထား (ma.luimun:hta:)
- မလိုလဲလိုလဲ (ma.luilai:luilai:)
- ရန်လို (ranlui)
- လို ငြား (lui ngra:)
- လိုချင် (luihkyang)
- လိုချင်မျက်စိရှိ (luihkyangmyakci.hri.)
- လိုတရ (luita.ra.)
- လိုတိုးပိုလျှော့လုပ် (luitui:puihlyau.lup)
- လိုပန်းကြီး (luipan:kri:)
- လိုဘ (luibha.)
- လိုရင်း (luirang:)
- လိုရမည်ရ (luira.manyra.)
- လိုလား (luila:)
- လိုလိုချင်ချင် (luiluihkyanghkyang)
- လိုလိုမည်မည် (luiluimanymany)
- လိုလိုလားလား (luiluila:la:)
- လိုလေသေးမရှိ (luilese:ma.hri.)
- လိုအင် (luiang)
- လိုအပ် (luiap)
- လိုအပ်ချက် (luiaphkyak)
- ဝယ်လိုအား (wailuia:)
- ဟူလို (hului)
- အလိုလို (a.luilui)
- အားမလိုအားမရဖြစ် (a:ma.luia:ma.ra.hprac)
Etymology 2
[edit]Postposition
[edit]လို • (lui)
- (colloquial) postpositional marker indicating medium of communication used: in (a language)
- ဗမာလို ― ba.malui ― in Burmese
- particle suffixed to nouns to denote similarity: like (such as), as (in the manner or role specified)
Derived terms
[edit]- ခါတိုင်းလို (hkatuing:lui)
- ဇယ်စက်သလို (jaicaksa.lui)
- ဘယ်လို (bhailui)
- ဘယ်လိုဘယ်ညာ (bhailuibhai-nya)
- ဘာကလိုတိုတို (bhaka.luituitui)
- ဘာလိုလို (bhaluilui)
- ဘာလိုလိုနှင့် (bhaluiluihnang.)
- မိန်းမလိုမိန်းမရ (min:ma.luimin:ma.ra.)
- လိုလို (luilui)
- သည်လို (sanylui)
- သလို (sa.lui)
- သို့ကလို (sui.ka.lui)
- သူလိုငါလို (sului-ngalui)
- အဲသည်လို (ai:sanylui)
References
[edit]- ^ Luce, G. H. (1981) “-UI finals (> 60. to Want, Wish, Desire)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 30
Further reading
[edit]- “လို” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
- “လို” in Burmese/Myanmar Dictionary of Grammatical Forms (Routledge 2001, →ISBN), by John Okell and Anna Allott.
- Pain, Frederic. "Towards a panchronic perspective on a diachronic issue: the rhyme<-uiw> in Old Burmese." Australian Journal of Linguistics 37.4 (2017): 424-464.