ရန်
Burmese
[edit]Pronunciation
[edit]- IPA(key): /jàɴ/
- Romanization: MLCTS: ran • ALA-LC: ranʻ • BGN/PCGN: yan • Okell: yañ
- Homophones: ယံ (yam), ယာမ် (yam), ရံ (ram)
Etymology 1
[edit]From Proto-Tibeto-Burman *g-raːl ~ *g-ran ~ *ray (“enemy, fight, quarrel, strife, sword, war”). Cognate with Mizo [Term?] (ráal, “enemy, the foe (in warfare)”), Tibetan [script needed] (ḥgran-pa, “to fight, contend with”), རལ་གྲི (ral gri, “sword, dagger”). Said Tibeto-Burman root is likely related to Proto-Sino-Tibetan *d-gra (“stranger, enemy”), whence Tibetan དགྲ (dgra, “enemy”) and Old Chinese 旅 (OC *ɡ·raʔ, “guest, stranger, traveler; to travel, lodge”) (STEDT).
Noun
[edit]ရန် • (ran)
Derived terms
[edit]- ကမ္ဘာရန် (kambharan)
- ခြင်ရန် (hkrang-ran)
- ခိုက်ရန်ဒေါသ (hkuik-randau:sa.)
- ခိုက်ရန်ဖြစ် (hkuik-ranhprac)
- ငြိုးသူရန်ဘက် (ngrui:suranbhak)
- ဆင်ဝှေ့ရန်ရှောင် (hcanghwe.ranhraung)
- ပန်းရန် (pan:ran)
- ပန်းရန်ဆရာ (pan:ranhca.ra)
- ပိုးပရန် (pui:pa.ran)
- ဘေးကင်းရန်ကင်း (bhe:kang:rankang:)
- ဘေးဆီးရန်ကာ (bhe:hci:ranka)
- ဘေးရန် (bhe:ran)
- ရန်ကုန် (rankun)
- ရန်ခိုက်ဒေါသ (ranhkuikdau:sa.)
- ရန်ငြိုး (ranngrui:)
- ရန်ငြိုးထား (ranngrui:hta:)
- ရန်ငူး (ranngu:)
- ရန်စ (ranca.)
- ရန်စကား (ranca.ka:)
- ရန်စွယ် (rancwai)
- ရန်စွယ်နှင့်ငေါငော (rancwaihnang.ngau:ngau:)
- ရန်စောင် (rancaung)
- ရန်ဆူးရန်ငြောင့် (ranhcu:ranngraung.)
- ရန်တွေ့ (rantwe.)
- ရန်တိုက် (rantuik)
- ရန်တု (rantu.)
- ရန်တုံ့ (rantum.)
- ရန်ထောင် (ranhtaung)
- ရန်ပြု (ranpru.)
- ရန်ပွဲ (ranpwai:)
- ရန်ဖက် (ranhpak)
- ရန်ဖြစ် (ranhprac)
- ရန်မာန် (ranman)
- ရန်မူ (ranmu)
- ရန်ရှာ (ranhra)
- ရန်လို (ranlui)
- ရန်လုပ် (ranlup)
- ရန်သတ္တရု (ransatta.ru.)
- ရန်သူ (ransu)
- ရန်သူမျိုးငါးပါး (ransu-myui:nga:pa:)
- အတွင်းရန် (a.twang:ran)
Etymology 2
[edit]Alternative forms
[edit]- ရံ (ram)
Verb
[edit]ရန် • (ran)
- to place side by side or in parallel
- to keep (something) in reserve
Particle
[edit]ရန် • (ran)
- particle suffixed to verbs to form verbal nouns
Classifier
[edit]ရန် • (ran)
- numerical classifier for pairs of things, e.g. shoes
- ဖိနပ်တစ်ရန် ― hpi.naptacran ― one pair of shoes
Particle
[edit]ရန် • (ran)
Usage notes
[edit]Burmese is a diglossic language. This construct is used exclusively in the formal, literary (written) register. See synonyms for the informal, colloquial (spoken) equivalent form(s).
Synonyms
[edit]- အတွက် (a.twak) (formal, literary)
- အလို့ငှါ (a.lui.hnga) (formal, literary)
- အံ့သောငှါ (am.sau:hnga) (formal, literary)
- ဖို့ (hpui.) (informal, colloquial)
- အောင် (aung) (informal, colloquial)
Derived terms
[edit]- စေရန် (ceran)
- ထီးရန်နန်းရန် (hti:rannan:ran)
- နန်းရန် (nan:ran)
- ပေးရန်တာဝန် (pe:rantawan)
- ရန်ကော (rankau:)
- ရန်ပုံငွေ (ranpumngwe)
- ရန်အလို့ငှာ (ran-a.lui.hnga)
- အိုနာစာရန်ပုံငွေ (uinacaranpumngwe)
Further reading
[edit]- “ရန်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
Mon
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Burmese ရည် (rany).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]ရန် (ran)
- to (have) regard (to), consider, be concerned with
References
[edit]- Shorto, H.L. (1962) A Dictionary of Modern Spoken Mon[1], London: Oxford University Press. Searchable online at SEAlang.net.
- Burmese terms with IPA pronunciation
- Burmese terms with homophones
- Burmese terms inherited from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese terms derived from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese lemmas
- Burmese nouns
- Burmese verbs
- Burmese particles
- Burmese classifiers
- Burmese terms with usage examples
- Burmese literary terms
- Mon terms borrowed from Burmese
- Mon terms derived from Burmese
- Mon terms with IPA pronunciation
- Mon lemmas
- Mon verbs