बल

Borrowed from Sanskrit बल (bala). Cognate with Marathi बळ (baḷ).

• (Delhi) IPA^(key): /bəl/, [bɐl]
• Rhymes: -əl

बल • (bal) m (Urdu spelling بل)

1. strength, force

   Synonyms: शक्ति (śakti), ज़ोर (zor), ताक़त (tāqat)

   एकता में बल है। ― ektā mẽ bal hai. ― There is strength in unity.

2. a military force, army
3. emphasis, stress

• Bahri, Hardev (1989) “बल”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.

• लब (lab)

Borrowed from Sanskrit बल (bala). Doublet of बळ (baḷ).

• IPA^(key): /bəl/

बल • (bal) n

1. (physics) force

Declension of बल (neut cons-stem)
direct singular	बल bal
direct plural	बले, बलं bale, bala
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	बल bal		बले, बलं bale, bala
oblique सामान्यरूप	बला balā		बलां- balān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	बलाला balālā		बलांना balānnā
ergative	बलाने, बलानं balāne, balāna		बलांनी balānnī
instrumental	बलाशी balāśī		बलांशी balānśī
locative सप्तमी	बलात balāt		बलांत balāt
vocative संबोधन	बला balā		बलांनो balānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of बल (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	बलाचा balāċā	बलाचे balāċe	बलाची balācī	बलाच्या balācā	बलाचे, बलाचं balāċe, balāċa	बलाची balācī	बलाच्या balācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	बलांचा balānċā	बलांचे balānċe	बलांची balāñcī	बलांच्या balāncā	बलांचे, बलांचं balānċe, balānċa	बलांची balāñcī	बलांच्या balāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Borrowed from Sanskrit बल (bala).

बल • (bala) n

1. might, power

बल n

1. Devanagari script form of bala (“strength”)

• (Vedic) IPA^(key): /bɐ́.l̪ɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈbɐ.l̪ɐ/

From Proto-Indo-Aryan *bálas, from Proto-Indo-Iranian *bálas, from Proto-Indo-European *bel- (“power, strength”). Cognate with Ancient Greek βελτίων (beltíōn), Latin dē-bilis, Old Church Slavonic бол҄ии (bolʹii).

बल • (bálá) stem, n

1. power, strength, might, vigour, force, validity
2. force or power of articulation
3. force considered as a sixth organ of action
4. force personified as one of the विश्वेदेवाः (viśvedevāḥ)
5. power of, expertness in (+locative)
6. stoutness, bulkiness
7. (in the plural, feminine) military force, troops, an army
8. shape
9. body
10. penis
11. gum
12. blood
13. young shoot
14. bone

Neuter a-stem declension of बल (bálá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बलम् bálam	बले bále	बलानि / बला¹ bálāni / bálā¹
Vocative	बल bála	बले bále	बलानि / बला¹ bálāni / bálā¹
Accusative	बलम् bálam	बले bále	बलानि / बला¹ bálāni / bálā¹
Instrumental	बलेन bálena	बलाभ्याम् bálābhyām	बलैः / बलेभिः¹ bálaiḥ / bálebhiḥ¹
Dative	बलाय bálāya	बलाभ्याम् bálābhyām	बलेभ्यः bálebhyaḥ
Ablative	बलात् bálāt	बलाभ्याम् bálābhyām	बलेभ्यः bálebhyaḥ
Genitive	बलस्य bálasya	बलयोः bálayoḥ	बलानाम् bálānām
Locative	बले bále	बलयोः bálayoḥ	बलेषु báleṣu
Notes	¹Vedic

• Helu Prakrit:
  • Sinhalese: බලය (balaya)
• Maharastri Prakrit: 𑀩𑀮 (bala)
  • Marathi: बळ (baḷ)
• Paisaci Prakrit:
  • Punjabi: ਬਲ (bala)
• Pali: bala
• Sauraseni Prakrit: 𑀩𑀮 (bala)
  • Gujarati: બળ (baḷ)
  • Hindi: बल (bal)
• → Indonesian: bala
• → Irula: பல (pala​)
• → Kannada: ಬಲ (bala)
• → Old Javanese: bala
  • > Javanese: ꦧꦭ (bala), ꦮꦭ (wala) (inherited)
  • → Balinese: ᬩᬮ (bala)
• → Tamil: பலம் (palam)
• → Telugu: బలము (balamu)
• → Thai: พล (pon), พละ (pá-lá)

बल • (balá) stem

1. strong, robust

Masculine a-stem declension of बल (balá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बलः baláḥ	बलौ / बला¹ balaú / balā́¹	बलाः / बलासः¹ balā́ḥ / balā́saḥ¹
Vocative	बल bála	बलौ / बला¹ bálau / bálā¹	बलाः / बलासः¹ bálāḥ / bálāsaḥ¹
Accusative	बलम् balám	बलौ / बला¹ balaú / balā́¹	बलान् balā́n
Instrumental	बलेन baléna	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलैः / बलेभिः¹ balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative	बलाय balā́ya	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Ablative	बलात् balā́t	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Genitive	बलस्य balásya	बलयोः baláyoḥ	बलानाम् balā́nām
Locative	बले balé	बलयोः baláyoḥ	बलेषु baléṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of बला (balā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बला balā́	बले balé	बलाः balā́ḥ
Vocative	बले bále	बले bále	बलाः bálāḥ
Accusative	बलाम् balā́m	बले balé	बलाः balā́ḥ
Instrumental	बलया / बला¹ baláyā / balā́¹	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलाभिः balā́bhiḥ
Dative	बलायै balā́yai	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलाभ्यः balā́bhyaḥ
Ablative	बलायाः / बलायै² balā́yāḥ / balā́yai²	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलाभ्यः balā́bhyaḥ
Genitive	बलायाः / बलायै² balā́yāḥ / balā́yai²	बलयोः baláyoḥ	बलानाम् balā́nām
Locative	बलायाम् balā́yām	बलयोः baláyoḥ	बलासु balā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of बल (balá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बलम् balám	बले balé	बलानि / बला¹ balā́ni / balā́¹
Vocative	बल bála	बले bále	बलानि / बला¹ bálāni / bálā¹
Accusative	बलम् balám	बले balé	बलानि / बला¹ balā́ni / balā́¹
Instrumental	बलेन baléna	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलैः / बलेभिः¹ balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative	बलाय balā́ya	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Ablative	बलात् balā́t	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Genitive	बलस्य balásya	बलयोः baláyoḥ	बलानाम् balā́nām
Locative	बले balé	बलयोः baláyoḥ	बलेषु baléṣu
Notes	¹Vedic

बल • (bála) stem, m

1. crow
2. Crateva adansonii, ( <= Crataeva roxburghii)
3. half-ripe barley
4. name of a demon conquered by Indra
5. name of an elder brother of Krishna
6. name of a son of Varuna and brother of Sura
7. name of an attendant on स्कन्द (skanda)
8. name of a son of अङ्गिरस् (aṅgiras)
9. name of a son of परिक्षित् (parikṣit)
10. name of a son of परिजात्र (parijātra)
11. name of a son of Krishna
12. name of a lexicographer (also written वल (vala))
13. name of a horse of the Moon

Masculine a-stem declension of बल (bála)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बलः bálaḥ	बलौ / बला¹ bálau / bálā¹	बलाः / बलासः¹ bálāḥ / bálāsaḥ¹
Vocative	बल bála	बलौ / बला¹ bálau / bálā¹	बलाः / बलासः¹ bálāḥ / bálāsaḥ¹
Accusative	बलम् bálam	बलौ / बला¹ bálau / bálā¹	बलान् bálān
Instrumental	बलेन bálena	बलाभ्याम् bálābhyām	बलैः / बलेभिः¹ bálaiḥ / bálebhiḥ¹
Dative	बलाय bálāya	बलाभ्याम् bálābhyām	बलेभ्यः bálebhyaḥ
Ablative	बलात् bálāt	बलाभ्याम् bálābhyām	बलेभ्यः bálebhyaḥ
Genitive	बलस्य bálasya	बलयोः bálayoḥ	बलानाम् bálānām
Locative	बले bále	बलयोः bálayoḥ	बलेषु báleṣu
Notes	¹Vedic

Variant of वल (valá).

बल • (balá) stem, n

1. cavern

Neuter a-stem declension of बल (balá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	बलम् balám	बले balé	बलानि / बला¹ balā́ni / balā́¹
Vocative	बल bála	बले bále	बलानि / बला¹ bálāni / bálā¹
Accusative	बलम् balám	बले balé	बलानि / बला¹ balā́ni / balā́¹
Instrumental	बलेन baléna	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलैः / बलेभिः¹ balaíḥ / balébhiḥ¹
Dative	बलाय balā́ya	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Ablative	बलात् balā́t	बलाभ्याम् balā́bhyām	बलेभ्यः balébhyaḥ
Genitive	बलस्य balásya	बलयोः baláyoḥ	बलानाम् balā́nām
Locative	बले balé	बलयोः baláyoḥ	बलेषु baléṣu
Notes	¹Vedic

• वल (valá)