սեղմել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian սեղմեմ (sełmem), from սեղմ (seġm). The forms with /ə/ and /χ/ influenced by Ottoman Turkish صیقمق (sıkmak, “to squeeze”).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /seʁˈmel/, [seʁmél]
- (Western Armenian) IPA(key): /seʁˈmel/, [seʁmél]
Audio (Eastern Armenian, colloquial): (file)
Verb
[edit]սեղմել • (seġmel)
- to squeeze
- ձեռք սեղմել ― jeṙkʻ seġmel ― to shake hands
- (figuratively) to put under pressure
- to compress, to condense
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | սեղմել (seġmel) | imperfective converb | սեղմում (seġmum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | սեղմվել (seġmvel) | simultaneous converb | սեղմելիս (seġmelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | սեղմել (seġmel) | ||||
| aorist stem | սեղմ- (seġm-) | future converb I | սեղմելու (seġmelu) | ||||
| resultative participle | սեղմած (seġmac) | future converb II | սեղմելիք (seġmelikʻ) | ||||
| subject participle | սեղմող (seġmoġ) | connegative converb | սեղմի (seġmi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սեղմում եմ (seġmum em) | սեղմում ես (seġmum es) | սեղմում է (seġmum ē) | սեղմում ենք (seġmum enkʻ) | սեղմում եք (seġmum ekʻ) | սեղմում են (seġmum en) | |
| past imperfective | սեղմում էի (seġmum ēi) | սեղմում էիր (seġmum ēir) | սեղմում էր (seġmum ēr) | սեղմում էինք (seġmum ēinkʻ) | սեղմում էիք (seġmum ēikʻ) | սեղմում էին (seġmum ēin) | |
| future | սեղմելու եմ (seġmelu em) | սեղմելու ես (seġmelu es) | սեղմելու է (seġmelu ē) | սեղմելու ենք (seġmelu enkʻ) | սեղմելու եք (seġmelu ekʻ) | սեղմելու են (seġmelu en) | |
| past future | սեղմելու էի (seġmelu ēi) | սեղմելու էիր (seġmelu ēir) | սեղմելու էր (seġmelu ēr) | սեղմելու էինք (seġmelu ēinkʻ) | սեղմելու էիք (seġmelu ēikʻ) | սեղմելու էին (seġmelu ēin) | |
| present perfect | սեղմել եմ (seġmel em) | սեղմել ես (seġmel es) | սեղմել է (seġmel ē) | սեղմել ենք (seġmel enkʻ) | սեղմել եք (seġmel ekʻ) | սեղմել են (seġmel en) | |
| pluperfect | սեղմել էի (seġmel ēi) | սեղմել էիր (seġmel ēir) | սեղմել էր (seġmel ēr) | սեղմել էինք (seġmel ēinkʻ) | սեղմել էիք (seġmel ēikʻ) | սեղմել էին (seġmel ēin) | |
| aorist (past perfective) | սեղմեցի, սեղմի* (seġmecʻi, seġmi*) | սեղմեցիր, սեղմիր* (seġmecʻir, seġmir*) | սեղմեց (seġmecʻ) | սեղմեցինք, սեղմինք* (seġmecʻinkʻ, seġminkʻ*) | սեղմեցիք, սեղմիք* (seġmecʻikʻ, seġmikʻ*) | սեղմեցին, սեղմին* (seġmecʻin, seġmin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | սեղմեմ (seġmem) | սեղմես (seġmes) | սեղմի (seġmi) | սեղմենք (seġmenkʻ) | սեղմեք (seġmekʻ) | սեղմեն (seġmen) | |
| past | սեղմեի (seġmei) | սեղմեիր (seġmeir) | սեղմեր (seġmer) | սեղմեինք (seġmeinkʻ) | սեղմեիք (seġmeikʻ) | սեղմեին (seġmein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կսեղմեմ (kseġmem) | կսեղմես (kseġmes) | կսեղմի (kseġmi) | կսեղմենք (kseġmenkʻ) | կսեղմեք (kseġmekʻ) | կսեղմեն (kseġmen) | |
| past | կսեղմեի (kseġmei) | կսեղմեիր (kseġmeir) | կսեղմեր (kseġmer) | կսեղմեինք (kseġmeinkʻ) | կսեղմեիք (kseġmeikʻ) | կսեղմեին (kseġmein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | սեղմի՛ր, սեղմի՛* (seġmír, seġmí*) | — | — | սեղմե՛ք, սեղմեցե՛ք** (seġmékʻ, seġmecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չսեղմել (čʻseġmel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չսեղմած (čʻseġmac) | ||||||
| subject participle | չսեղմող (čʻseġmoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ սեղմում (čʻem seġmum) | չես սեղմում (čʻes seġmum) | չի սեղմում (čʻi seġmum) | չենք սեղմում (čʻenkʻ seġmum) | չեք սեղմում (čʻekʻ seġmum) | չեն սեղմում (čʻen seġmum) | |
| past imperfective | չէի սեղմում (čʻēi seġmum) | չէիր սեղմում (čʻēir seġmum) | չէր սեղմում (čʻēr seġmum) | չէինք սեղմում (čʻēinkʻ seġmum) | չէիք սեղմում (čʻēikʻ seġmum) | չէին սեղմում (čʻēin seġmum) | |
| future | չեմ սեղմելու (čʻem seġmelu) | չես սեղմելու (čʻes seġmelu) | չի սեղմելու (čʻi seġmelu) | չենք սեղմելու (čʻenkʻ seġmelu) | չեք սեղմելու (čʻekʻ seġmelu) | չեն սեղմելու (čʻen seġmelu) | |
| past future | չէի սեղմելու (čʻēi seġmelu) | չէիր սեղմելու (čʻēir seġmelu) | չէր սեղմելու (čʻēr seġmelu) | չէինք սեղմելու (čʻēinkʻ seġmelu) | չէիք սեղմելու (čʻēikʻ seġmelu) | չէին սեղմելու (čʻēin seġmelu) | |
| present perfect | չեմ սեղմել (čʻem seġmel) | չես սեղմել (čʻes seġmel) | չի սեղմել (čʻi seġmel) | չենք սեղմել (čʻenkʻ seġmel) | չեք սեղմել (čʻekʻ seġmel) | չեն սեղմել (čʻen seġmel) | |
| pluperfect | չէի սեղմել (čʻēi seġmel) | չէիր սեղմել (čʻēir seġmel) | չէր սեղմել (čʻēr seġmel) | չէինք սեղմել (čʻēinkʻ seġmel) | չէիք սեղմել (čʻēikʻ seġmel) | չէին սեղմել (čʻēin seġmel) | |
| aorist (past perfective) | չսեղմեցի, չսեղմի* (čʻseġmecʻi, čʻseġmi*) | չսեղմեցիր, չսեղմիր* (čʻseġmecʻir, čʻseġmir*) | չսեղմեց (čʻseġmecʻ) | չսեղմեցինք, չսեղմինք* (čʻseġmecʻinkʻ, čʻseġminkʻ*) | չսեղմեցիք, չսեղմիք* (čʻseġmecʻikʻ, čʻseġmikʻ*) | չսեղմեցին, չսեղմին* (čʻseġmecʻin, čʻseġmin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չսեղմեմ (čʻseġmem) | չսեղմես (čʻseġmes) | չսեղմի (čʻseġmi) | չսեղմենք (čʻseġmenkʻ) | չսեղմեք (čʻseġmekʻ) | չսեղմեն (čʻseġmen) | |
| past | չսեղմեի (čʻseġmei) | չսեղմեիր (čʻseġmeir) | չսեղմեր (čʻseġmer) | չսեղմեինք (čʻseġmeinkʻ) | չսեղմեիք (čʻseġmeikʻ) | չսեղմեին (čʻseġmein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ սեղմի (čʻem seġmi) | չես սեղմի (čʻes seġmi) | չի սեղմի (čʻi seġmi) | չենք սեղմի (čʻenkʻ seġmi) | չեք սեղմի (čʻekʻ seġmi) | չեն սեղմի (čʻen seġmi) | |
| past | չէի սեղմի (čʻēi seġmi) | չէիր սեղմի (čʻēir seġmi) | չէր սեղմի (čʻēr seġmi) | չէինք սեղմի (čʻēinkʻ seġmi) | չէիք սեղմի (čʻēikʻ seġmi) | չէին սեղմի (čʻēin seġmi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ սեղմիր, մի՛ սեղմի* (mí seġmir, mí seġmi*) | — | — | մի՛ սեղմեք, մի՛ սեղմեցեք** (mí seġmekʻ, mí seġmecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | սեղմել (seġmel) | |||||||
| dative | սեղմելու (seġmelu) | |||||||
| ablative | սեղմելուց (seġmelucʻ) | |||||||
| instrumental | սեղմելով (seġmelov) | |||||||
| locative | սեղմելում (seġmelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | սեղմելը/սեղմելն (seġmelə/seġmeln) | |||||||
| dative | սեղմելուն (seġmelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | սեղմելս (seġmels) | |||||||
| dative | սեղմելուս (seġmelus) | |||||||
| ablative | սեղմելուցս (seġmelucʻs) | |||||||
| instrumental | սեղմելովս (seġmelovs) | |||||||
| locative | սեղմելումս (seġmelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | սեղմելդ (seġmeld) | |||||||
| dative | սեղմելուդ (seġmelud) | |||||||
| ablative | սեղմելուցդ (seġmelucʻd) | |||||||
| instrumental | սեղմելովդ (seġmelovd) | |||||||
| locative | սեղմելումդ (seġmelumd) | |||||||
Derived terms
[edit]- ձեռքսեղմում (jeṙkʻseġmum)
- սեղմիչ (seġmičʻ)
- սեղմիրան (seġmiran)
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “սեղմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press