robić
Appearance
See also: robic
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *orbiti. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]robić impf
- (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland, Masovia, Lesser Poland) to work, to labor
- 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], section 24,13:
- Dalem wam zemyø, w nyeyzescye nye robili (in qua non laborastis), y myasta, gichzescye nye dzalali
- [Dałem wam ziemię, w niejżeście nie robili (in qua non laborastis), i miasta, jichżeście nie działali]
- 1415, Przecław Słota, O zachowaniu się przy stole[2], Łęczyca, Poznań, line 31:
- A pelnø miszø nadroby, yako on, czszo motykø roby
- [A pełną misę nadrobi jako on, cso motyką robi]
- 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 480, Warsaw:
- Jacom ya nye robil na Janowich konyech silø... Canimir nye robil na Janowich konyech silø
- [Jakom ja nie robił na Janowych koniech siłą... Kanimir nie robił na Janowych koniech siłą]
- 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[3], Krakow, page 712:
- Syosthry... brzemyenne... nye mayą robiczi cziązko roboth thych czyelesthnych (ab exactione qualibet corporali... potuerint... abstinere)
- [Siostry... brzemienne... nie mają robić ciężko robot tych cielestnych (ab exactione qualibet corporali... potuerint... abstinere)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 118:
- Po drodze ydączy, Marya barzo vyelye robyla (laboravit), a rzatko kyedy vszyadla na osla, aby sobye odpoczynela
- [Po drodze idęcy Maryja barzo wiele robiła (laboravit) a rzadko kiedy wsiadła na osła, aby sobie odpoczynęła]
- (attested in Masovia) to work as a serf
- 1920 [1411], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 1609, Płońsk:
- Yaco v mne ne robyl Thomek sznopa ratayskego
- [Jako u mnie nie robił Tomek snopa ratajskiego]
- 1879 [1430], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis[5], Masovia, page LXXXI:
- Jaco ia o tha krywda oth *pyskupa *wstol, esz my kaszal wyszey szecz dny robic, nysze bil wynowath y robilem ge
- [Jako ja o tę krzywdę ot biskupa wstał, eż mi kazał wyszey szeć dni robić, niże był winowat i robiłem je]
- (attested in Masovia) to be employed somewhere
- 1959 [1491], “Teksty polskie z końca XV w.”, in Rafał Leszczyński, editor, Rozprawy Komisji Językowej[7], volume VII, page 58:
- Zadny thowarzis aby nye sromoczil swego mystrza, v kthorego 'roby
- [Żadny towarzysz aby nie sromocił swego mistrza, u ktorego robi]
- to do
- 1895 [1419], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[8], volume VIIIa, page 45:
- Ktore stoli Pabian robil *Stanislaowi, thi sø przi Pabyiane
- [Ktore stoły Pabijan robił Stanisła(w)owi, ty są przy Pabijanie]
- (attested in Greater Poland) to make
- 1888 [1399], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[9], Greater Poland, page 96:
- Iaco prave Iaracz ne mal g themu situ niczs ani na ne robil, nisli ('ale') Stachni czeczy
- [Jako prawie Jaracz nie miał k temu żytu niczs ani na nie robił, niżli (a. niźli, 'ale') Stachny dzieci]
- (attested in Greater Poland) to order (to request some product or service)
- 1959 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1297, Poznań:
- Ten dlug […] , o ktorisz Marczin (sc. aurifaber) s Posznanya byl poszwal paną Mycolaya... temu szą trzi lata mynaly, a potem v nyego pąn Mycolay nycz nye robyl po trzech leczech
- [Ten dług […] , o ktoryż Marcin (sc. aurifaber) s Poznania był pozwał pana Mikołaja... temu są trzy lata minęły; a potem u niego pan Mikołaj nic nie robił po trzech leciech]
- to act, to behave
- 1876-1929 [1411], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[10], volume VI, page 213:
- Jako czszo yest Barthlomey robil, tho sz Yanowø wolø robil, szwe zytho woszø sz Wochowa
- [Jako cso jest Bartłomiej robił, to z Janową wolą robił, swe żyto wożę z Wochowa]
- to handle money
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[11], page 407:
- Robczye temy pyenyądzmy, asczy szye vrocze (negotiamini, dum venio Luc 19, 13)
- [Robcie temi pieniędzmi, ażci sie wrocę (negotiamini, dum venio Luc 19, 13)]
- (sometimes reflexive with się, attested in Lesser Poland, Masovia) to try, to attempt
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][12], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 8:
- Y robicz bødze (laborabit, Puł: vszylowacz będze) na weky
- [I robić będzie (laborabit, Puł: usiłować będze) na wieki]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 38:
- Nalazvyą szą nyegini, gisz okrasamy vymyslonymy myarthwe a dokonane rzeczi robyą szą wsdrvszycz (molliuntur refricare
- [Nalazują się niejeni, jiż okrasami wymyślonymi miartwe a dokonane rzeczy robią się wzdruszyć (molliuntur refricare)]
Derived terms
[edit]nouns
verbs
Related terms
[edit]adjectives
nouns
verb
Descendants
[edit]References
[edit]- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “robić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish robić.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]robić impf (perfective zrobić)
- (transitive) to make (to cause the existence of)
- Robię im śniadanie. ― I'm making them breakfast.
- (transitive) to do (to perform; to execute)
- Synonym: wykonywać
- Co robisz? ― What are you doing?
- (transitive) to make; to cause (to effect or produce by means of some action)
- Synonym: urządzać
- (transitive) to throw (to organize; to cause something to happen)
- (transitive) to make (to cause someone to take on traits of something, to become something) [with z (+ genitive) ‘out of what’]
- (transitive) to make (to unfairly assign traits of something to someone or something) [with z (+ genitive) ‘out of what’]
- (intransitive) used as a generic verb, sometimes to replace another; to do
- (intransitive, anaphora) used anaphorically instead of repeating a previous verb; to do
- (intransitive) to act, to behave
- Synonyms: postępować, zachowywać się
- (reflexive with się) to come about, to arise
- (reflexive with się) to get, to become [with z (+ genitive) ‘out of what’]
- Robi się późno. ― It's getting late.
- (reflexive with się, impersonal) to start to feel [with dative ‘who’]
- (reflexive with się, colloquial) to dress to kill [with na (+ accusative)]
- (reflexive with się) to be done; to be made
Conjugation
[edit]Verb
[edit]robić impf
- (intransitive, colloquial) to toil
- Synonym: pracować
- Robię trzy godziny dziennie. ― I work three hours a day.
- (transitive, Middle Polish) to use, to apply
- Synonyms: posługiwać się, stosować, używać, wykorzystywać
- (transitive, Middle Polish) to move (to cause to change location)
- Synonym: poruszać
- (intransitive, Middle Polish, of wine) to ferment
- Synonym: fermentować
- (transitive, colloquial) to act, to substitute [with za (+ accusative) ‘as what’]
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]interjections
verbs
- dorobić pf, dorabiać impf
- nadrobić pf, nadrabiać impf
- narobić pf, narabiać impf
- obrobić pf, obrabiać impf
- odrobić pf, odrabiać impf
- podrobić pf, podrabiać impf
- porobić pf, porabiać impf
- przerobić pf, przerabiać impf
- przyrobić pf, przyrabiać impf
- rozrobić pf, rozrabiać impf
- urobić pf, urabiać impf
- wrobić pf, wrabiać impf
- współrobić impf
- wyrobić pf, wyrabiać impf
- zarobić pf, zarabiać impf
verbs
- co robić najlepszego impf, co zrobić najlepszego pf
- robić chlew impf, zrobić chlew pf
- robić dobrze impf, zrobić dobrze pf
- robić dziecko impf, zrobić dziecko pf
- robić dzień impf, zrobić dzień pf
- robić furorę impf, zrobić furorę pf
- robić idiotę impf, zrobić idiotę pf
- robić kasę impf, zrobić kasę pf
- robić kilometr impf, zrobić kilometr pf
- robić koło pióra impf, zrobić koło pióra pf
- robić kupę impf, zrobić kupę pf
- robić loda impf, zrobić loda pf
- robić łaskę impf, zrobić łaskę pf
- robić marmoladę impf, zrobić marmoladę pf
- robić miejsce impf, zrobić miejsce pf
- robić na złość impf, zrobić na złość pf
- robić nadzieję impf, zrobić nadzieję pf
- robić pa impf, zrobić pa pf
- robić piekło impf, zrobić piekło pf
- robić pieniądze impf, zrobić pieniądze pf
- robić pod siebie impf, zrobić pod siebie pf
- robić porządek impf, zrobić porządek pf
- robić reklamę impf, zrobić reklamę pf
- robić różnicę impf, zrobić różnicę pf
- robić się ciemno przed oczami impf, zrobić się ciemno przed oczami pf
- robić się na bóstwo impf, zrobić się na bóstwo pf
- robić się zimno impf, zrobić się zimno pf
- robić siusiu impf, zrobić siusiu pf
- robić sprawę impf, zrobić sprawę pf
- robić swoje impf, zrobić swoje pf
- robić w konia impf, zrobić w konia pf
- robić w majtki impf, zrobić w majtki pf
- robić wielkie oczy impf, zrobić wielkie oczy pf
- robić wodę z mózgu impf, zrobić wodę z mózgu pf
- robić z igły widły impf, zrobić z igły widły pf
- robić z nocy dzień impf, zrobić z nocy dzień pf
- robić źle impf, zrobić źle pf
Related terms
[edit]adjectives
nouns
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), robić is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 4 times in news, 20 times in essays, 87 times in fiction, and 148 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 265 times, making it the 196th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- robić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- robić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “robić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (25.08.2022) “ROBIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “robić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “robić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “robić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 538
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish robić.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]robić impf
- (transitive) to make
- Synonyms: (colloquial) ônaczyć, produkować, rychtować, tworzić, wykōnować
- (transitive) to do
- (intransitive) to behave
- Synonyms: czynić, postympować, zachowować sie
- (intransitive) to work
- Synonym: pracować
- (reflexive with sie) to act, to behave
- Synonym: zaczynać sie
- (reflexive with sie) to get, to become
- Synonym: stŏwać sie
- 2023, J. R. R. Tolkien, chapter X, in Grzegorz Kulik, Mirosław Syniawa, transl., edited by Kamil Czaiński, Hobit, abo tam i nazŏd [The Hobbit, or There and Back Again], I edition, Luboszyce: Silesia Progress, →ISBN, page 209:
- Jak płynyli, to dziyń sie robiōł jaśniyjszy i cieplyjszy.
- As they were sailing, the day got brighter and warmer.
- (reflexive with sie) to be done, to be carried out
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]verbs
Further reading
[edit]- robić in silling.org
Categories:
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Old Polish reflexive verbs
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔbit͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɔbit͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Polish intransitive verbs
- Polish reflexive verbs
- Polish impersonal verbs
- Polish colloquialisms
- Middle Polish
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɔbit͡ɕ
- Rhymes:Silesian/ɔbit͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian transitive verbs
- Silesian intransitive verbs
- Silesian reflexive verbs
- Silesian terms with quotations