Wšedna jaseń
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Wšedna jaseń (Fraxinus excelsior) | |||||||||||||||||||||||||||||
| systematika | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Domena | Eukaryoty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Swět | Rostlinstwo | ||||||||||||||||||||||||||||
| Asteridy Euasteridy I | |||||||||||||||||||||||||||||
| pórěd: | (Lamiales) | ||||||||||||||||||||||||||||
| swójźba: | Wólejobomowe rostliny (Oleaceae) | ||||||||||||||||||||||||||||
| rod: | Jaseń[1][2] (Fraxinus) | ||||||||||||||||||||||||||||
| družyna: | Wšedna jaseń | ||||||||||||||||||||||||||||
| wědomnostne mě | |||||||||||||||||||||||||||||
| Fraxinus excelsior | |||||||||||||||||||||||||||||
| L. | |||||||||||||||||||||||||||||
| Šćitny status | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Wšedna jaseń (Fraxinus excelsior) jo bom ze swójźby wólejobomow (Oleaceae).
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wšedna jaseń jo bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 10 až do 40 m.
Łopjena
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Jeje zymske pupki su pócarnje filcojte.
Łopjena su pśeśiwo stojece, njepórowje pjerinate z 9 až 15 zubatymi łopjeńkami.
Kwiśonki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kwiśo wót apryla až do maja. W kisćach stojece młogolicbne kwiśonki se pśed łopjenami jawje. Kwiśonki njamaju kwiśonkowy pśikrywny kelušk.
Płody
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wisece płody dłujkosć wót 5 cm dośěgnu a jadnobocne kśidła njasu.
Stojnišćo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rosćo w ługowych, žłobišćowych a měšanych lěsach, na rěckach, rěkach, skałach a kamjeńtnych nakłonjach, na fryšnych abo włožnych pódach, ale teke na sušych stojnišćach.
Wobraza
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]-
-
-
Fraxinus excelsior - Museum specimen
Mytologija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Pó germaniskej mytologiji wjelika jaseń, swětowa jaseń "Yggdrasil" wót zemje až do njebjaskego wjelba.
Pódobna družyna
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Kwiśonkowa jaseń (Fraxinus ornus) njaso wónjate, nadpadne, běłojte, pjerinate kwiśonkowe gjałmotki. Jeje łopjena wobstoje z 7-9 łopjeńkow. Wóna rosćo w pódpołdnjowej Europje źiwje a pśi nas w parkach.
Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 166
- ↑ W internetowem słowniku: Esche
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 444 (nim.)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 430 (nim.)
 |
Toś ten zapisk njejo hyšći dopołny. Móžoš nam pomagaś z tym, až jen změnijoš a wudopołniš Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |