St Albans

Dinas yn ne Swydd Hertford, Dwyrain Lloegr, yw St Albans^[1] (o'r Lladin Villa Sancti Albani neu Villa Albani), a leolir tua 22 milltir (35 km). Fe'i lleolir yn ardal an-fetropolitan Dinas ac Ardal St Albans. Saif i'r gogledd o ganol Llundain; mae'n ffurfio rhan ganolog Dinas ac Ardal St Albans (Saesneg: City and District of St Albans). Mae'n dref farchnad hanesyddol sydd bellach yn rhan o wregys comiwtio Llundain.

St Albans

Math	satellite city, dinas, ardal ddi-blwyf
Enwyd ar ôl	Alban
Ardal weinyddol	Dinas ac Ardal St Albans
Poblogaeth	82,146
Gefeilldref/i	Worms, Fano, Nyíregyháza, Nevers, Odense, Sylhet
Daearyddiaeth
Sir	Swydd Hertford (Sir seremonïol)
Gwlad	Lloegr
Arwynebedd	18.1 km²
Yn ffinio gyda	Harpenden
Cyfesurynnau	51.755°N 0.336°W
Cod OS	TL148073
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan ardal adeiledig St Albans boblogaeth o 82,146.^[2]

Cyfeirir at St Albans fel Verulanium ac Old Albanian weithiau hefyd. Cyn dyfodiad y Rhufeiniaid, roedd St Albans yn drigfan i bobl Celtaidd y Catuvellauni ac yn cael ei hadnabod fel Verlamion (neu Verulam). Yng nghyfnod y Rhufeiniaid, Verlamion oedd yr arosfa cyntaf ar Stryd Watling, y ffordd Rufeinig a redai o Lundain i'r gogledd, a ddatblygodd yn ddinas Rufeinig Verulamium.

Cafodd Sant Alban, a ystyrir y merthyr Cristnogol cyntaf ym Mhrydain, ei ddienyddio yn 308 OC gan Maximian ar orchymyn yr Ymerodr Diocletian. Ar ôl Sant Alban caiff y ddinas bresennol ei henw.