Narodna skupština Republike Srpske

Skupština je osnovana 24. oktobra 1991. kao Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini.^[1] Na prvoj sjednici održanoj u Sarajevu, raspisan je plebiscit i usvojena Deklaracija o ostajanju srpskog naroda u zajedničkoj državi Jugoslaviji. Referendum na kome su se Srbi izjasnili o ostanku u Jugoslaviji održan je 9. i 10. novembra 1991.

Smatralo se da je osnivanje Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini i konstituiranje Republike Srpske bila potrebna za očuvanjem identiteta i državnosti Srba u Bosni i Hercegovini. Uporedo s političkom borbom koju su izabrani predstavnici srpskog naroda vodili u Skupštini Republike Bosne i Hercegovine za očuvanje statusa - općine s većinskim srpskim stanovništvom samoorganiziraju se i ujedinjuju u "Zajednicu općina", a potom se formiraju pet srpskih autonomnih oblasti:^[2]

• SAO Bosanska krajina (SAO Krajina)
• SAO Semberija (SAO Sjeveroistočna Bosna)
• SAO Romanija (SAO Romanija-Birač)
• SAO Hercegovina (SAO Istočna/Stara Hercegovina)
• SAO Sjeverna Bosna

Nakon toga, Narodna skupština Republike Srpske donosi Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine 9. januara 1992. u Sarajevu, osiguravajući je kao konstituantu (ustavotvornu skupštinu), Ustavom koji je donesen 28. februara 1992, pravnu moć i pravnu sigurnost, legalitet i legitimitet tadašnje Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Kasnije je na osnovu rezultata Novembarskog referenduma Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašena za federalnu jedinicu u sastavu Savezne Republike Jugoslavije.

Bošnjačkim/Muslimanskim i hrvatskim strankama bio je cilj nezavisnost i stvaranje federalne države Bosne i Hercegovine ali Srbi su smatrali da će se time odvojiti srpski narod, te da bi Srbi iz Bosne i Hercegovine time dobili status nacionalne manjine. Takav odnos i stanje uticali su na to da su srpski poslanici konstituirali srpski blok poslanika od ukupno 83 poslanika, pretežno iz Srpske demokratske stranke, zatim iz Srpskog pokreta obnove, Socijaldemokratske partije i Saveza reformskih snaga Jugoslavije. Bio je to prvi korak ka početku stvaranja današnje Republike Srpske i Narodne skupštine Republike Srpske.^[1]

Tokom rata u Bosni i Hercegovini iz sigurnosnih razloga Narodna skupština se premješta na teritoriju današnjeg Istočnog Sarajeva, funkcionira i zasjeda na Palama. Jedna od najdužih sjednica u historiji Skupštine održana je 5. maja 1993. na Jahorini, kada su poslanici 17 sati raspravljali Vance-Owenovom planu. Od 1998. administrativno sjedište Narodne skupštine Republike Srpske prelazi u Banju Luku, gdje se nalazi i danas.^[1]

Po završetku rata, potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma (1995) Narodna skupština preuzima primarnu odgovornost provođenja normativne entitetske reizgradnje i obnove, te kao zakonodavni organ predvodi i neposredno sprovodi zakonske reforme kroz koje Republika Srpska prolazi u poslijeratnim godinama.

Sastav Narodne skupštine, po modernim parlamentarnim principima, čine 83 narodna poslanika koje narod u Republici Srpskoj bira na neposrednim općim izborima. Narodni poslanici u Narodnoj skupštini birali su se do 2002. na mandat u trajanju od dvije godine, a od 2002. u skladu s novom zakonskom regulativom, narodni poslanici se biraju na mandat u trajanju od četiri godine.

Narodna skupština Republike Srpske do sada je funkcionisala u 11 saziva:

Od nastanka Narodne skupštine Republike Srpske do danas bilo je 8 predsjednika u 11 saziva:

#	Portret	Ime i prezime	Mandat		Saziv	Stranka
1.		Momčilo Krajišnik (1945–2020)	25. oktobar 1991.	maj 1996.	I saziv	SDS
2.		Dragan Kalinić (1948–)	maj 1996.	19. oktobar 1998.	I saziv II saziv III saziv
3.		Petar Đokić (1961–)	19. oktobar 1998.	16. decembar 2000.	IV saziv	SP
4.		Dragan Kalinić (1948–)	16. decembar 2000.	20. juli 2004.	V saziv VI saziv	SDS
5.		Dušan Stojičić (1963–)	20. juli 2004.	28. februar 2006.	VI saziv
6.		Igor Radojičić (1966–)	28. februar 2006.	24. novembar 2014.	VI saziv VII saziv VIII saziv	SNSD
7.		Nedeljko Čubrilović (1953–)	24. novembar 2014.	15. novembra 2022.	IX saziv X saziv	DNS (do 2018)
						DEMOS (od 2018)
8.		Nenad Stevandić (1966–)	15. novembra 2022.	trenutno	XI saziv	US

1. Odbor za privredu i finansije
2. Zakonodavni odbor
3. Odbor za politički sistem, pravosuđe i upravu
4. Odbor za odbranu i sigurnost
5. Odbor za zaštitu prava izbjeglica i prognanika
6. Odbor za predstavke, prijedloge i društveni nadzor
7. Odbor jednakih mogućnosti
8. Odbor za zaštitu okoliša
9. Odbor za ustavna pitanja
10. Odbor za praćenje stanja u oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja
11. Odbor za boračko-invalidsku zaštitu
12. Odbor za obrazovanje, nauku, kulturu i informisanje
13. Odbor za zdravstvo, rad i socijalnu politiku
14. Odbor za pitanja mladih
15. Odbor za poljoprivredu, šumarstvo i vodno
16. Odbor za evropske integracije i regionalnu saradnju

Sjedište Narodne skupštine nalazi se u Banjoj Luci na adresi Trg jasenovačkih žrtava 1 (u nekadašnjoj zgradi Doma Jugoslavenske narodne armije i Doma Vojske Republike Srpske). Ispred zgrade Skupštine se nalazi Trg jasenovačkih žrtava na kome se nalazi spomenik Topola užasa. Do 30. aprila 2018. zgrada Skupštine bila je na adresi Vuka Karadžića 2.^[3]

• Politika Bosne i Hercegovine
  • Politika Republike Srpske
• Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske
• Ustav Bosne i Hercegovine
  • Ustav Republike Srpske
• Predsjednik Republike Srpske
• Vlada Republike Srpske
• Vijeće naroda Republike Srpske
• Senat Republike Srpske
• Parlamentarna biblioteka

 

Wikizvor ima izvorni tekst: Odluka o osnivanju Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini

 

Wikizvor ima izvorni tekst: Deklaracija o proglašenju Republike srpskog naroda u Bosni i Hercegovini

• Zvanični veb-sajt NSRS-a