Brčko
Brčko je grad u sjeverno-istočnom dijelu Bosne i Hercegovine, na rijeci Savi. Na osnovu geografskog položaja, privrednih i drugih kapaciteta, Brčko predstavlja privredni i kulturni centar Bosanske Posavine. Brčko je istovremeno i centar Distrikta Brčko zasebne administrativno-upravne jedinice u Bosni i Hercegovini koja ne pripada niti entitetu Federaciji Bosne i Hercegovine, niti entitetu Republici Srpskoj. Brčkom upravljaju samo mjesne i državne vlasti, uz pomoć međunarodne zajednice u obliku supervizora. Aktuelni supervizor Brčko distrikta je Louis J. Crishock.
Brčko | |
|---|---|
Grad | |
Od vrha, s lijeva na desno: panorama grada Brčko, glavno šetalište i austrougarske zgrade, simbol grada “Fontana”, crkva, Savska džamija, Kučukalića most i zgrada Islahijet. | |
  Brčko | |
| Koordinate: 44°52′43.5″N 18°48′36.2″E / 44.878750°N 18.810056°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Distrikt | Brčko |
| Vlada | |
| • Gradonačelnik | Esed Kadrić[1] (SDA) |
| Površina | |
| • Općina | 493,60 km2 |
| • Naseljeno mjesto | 23,67 km2 |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Općina | 83.516 |
| • Općina (gustoća) | 169,2 /km2 |
| • Naseljeno mjesto | 39.893 |
| • Naseljeno mjesto (gustoća) | 1.685,38 /km2 |
| Demonim(i) | Brčak |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 76100 |
| Pozivni broj | (+387) 49 |
| Matični broj | 300136[2] |
| Matični broj općine | 30163 |
| Veb-sajt | bdcentral |
Stanovništvo
Po posljednjem službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, općina Brčko imala je 87.627 stanovnika, raspoređenih u 59 naselja.
| Sastav stanovništva – općina Brčko | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991.[4] | 1981.[5] | 1971.[6] | 1961.[7] | |||
| Osoba | 83 516 (100,0%) | 87 627 (100,0%) | 82 768 (100,0%) | 74 771 (100,0%) | 62 952 (100,0%) | ||
| Žene | 42 266 (50,61%) | 43 887 (50,08%) | – | – | – | ||
| Muškarci | 41 250 (49,39%) | 43 740 (49,92%) | – | – | – | ||
| Bošnjaci | 35 381 (42,36%) | 38 617 (44,07%)1 | 32 434 (39,19%)1 | 30 181 (40,36%)1 | 16 484 (26,19%)1 | ||
| Srbi | 28 884 (34,58%) | 18 128 (20,69%) | 16 707 (20,19%) | 17 709 (23,68%) | 17 897 (28,43%) | ||
| Hrvati | 17 252 (20,66%) | 22 252 (25,39%) | 23 975 (28,97%) | 24 925 (33,34%) | 21 994 (34,94%) | ||
| Nisu se izjasnili | 522 (0,625%) | – | – | – | – | ||
| Romi | 490 (0,587%) | – | 6 (0,007%) | 7 (0,009%) | 4 (0,006%) | ||
| Ostali | 201 (0,241%) | 2 899 (3,308%) | 1 033 (1,248%) | 553 (0,740%) | 117 (0,186%) | ||
| Bosanci | 174 (0,208%) | – | – | – | – | ||
| Muslimani | 169 (0,202%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 105 (0,126%) | – | 116 (0,140%) | 122 (0,163%) | 83 (0,132%) | ||
| Nepoznato | 100 (0,120%) | – | – | – | – | ||
| Jugoslaveni | 67 (0,080%) | 5 731 (6,540%) | 8 342 (10,08%) | 1 086 (1,452%) | 5 904 (9,379%) | ||
| Pravoslavci | 52 (0,062%) | – | – | – | – | ||
| Bosanci i Hercegovci | 50 (0,060%) | – | – | – | – | ||
| Crnogorci | 31 (0,037%) | – | 87 (0,105%) | 112 (0,150%) | 326 (0,518%) | ||
| Makedonci | 25 (0,030%) | – | 29 (0,035%) | 27 (0,036%) | 45 (0,071%) | ||
| Slovenci | 9 (0,011%) | – | 23 (0,028%) | 33 (0,044%) | 71 (0,113%) | ||
| Turci | 3 (0,004%) | – | – | – | – | ||
| Ukrajinci | 1 (0,001%) | – | – | – | – | ||
| Mađari | – | – | 16 (0,019%) | 16 (0,021%) | 27 (0,043%) | ||
Nacionalni sastav stanovništva – naselje Brčko
| Sastav stanovništva – naselje Brčko | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991.[4] | 1981.[5] | 1971.[6] | 1961.[7] | |||
| Osoba | 39 893 (100,0%) | 41 406 (100,0%) | 31 437 (100,0%) | 25 337 (100,0%) | 17 949 (100,0%) | ||
| Žene | 20 799 (52,14%) | 21 189 (51,17%) | – | – | – | ||
| Muškarci | 19 094 (47,86%) | 20 217 (48,83%) | – | – | – | ||
| Srbi | 19 420 (48,68%) | 8 253 (19,93%) | 5 532 (17,60%) | 5 481 (21,63%) | 5 260 (29,31%) | ||
| Bošnjaci | 17 489 (43,84%) | 22 994 (55,53%)1 | 16 725 (53,20%)1 | 15 651 (61,77%)1 | 5 431 (30,26%)1 | ||
| Hrvati | 1 457 (3,652%) | 2 894 (6,989%) | 2 157 (6,861%) | 2 663 (10,51%) | 2 472 (13,77%) | ||
| Nisu se izjasnili | 466 (1,168%) | – | – | – | – | ||
| Romi | 333 (0,835%) | – | 5 (0,016%) | 6 (0,024%) | 4 (0,022%) | ||
| Ostali | 155 (0,389%) | 2 054 (4,961%) | 468 (1,489%) | 327 (1,291%) | 78 (0,435%) | ||
| Bosanci | 138 (0,346%) | – | – | – | – | ||
| Muslimani | 111 (0,278%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 77 (0,193%) | – | 86 (0,274%) | 115 (0,454%) | 65 (0,362%) | ||
| Jugoslaveni | 60 (0,150%) | 5 211 (12,59%) | 6 351 (20,20%) | 952 (3,757%) | 4 250 (23,68%) | ||
| Bosanci i Hercegovci | 44 (0,110%) | – | – | – | – | ||
| Pravoslavci | 44 (0,110%) | – | – | – | – | ||
| Nepoznato | 38 (0,095%) | – | – | – | – | ||
| Crnogorci | 31 (0,078%) | – | 65 (0,207%) | 82 (0,324%) | 278 (1,549%) | ||
| Makedonci | 24 (0,060%) | – | 16 (0,051%) | 19 (0,075%) | 35 (0,195%) | ||
| Slovenci | 4 (0,010%) | – | 19 (0,060%) | 25 (0,099%) | 55 (0,306%) | ||
| Turci | 2 (0,005%) | – | – | – | – | ||
| Mađari | – | – | 13 (0,041%) | 16 (0,063%) | 21 (0,117%) | ||
Kultura
Nacionalni spomenici
Znamenitosti
Gradska vijećnica u Brčkom predstavlja jedan od najznačajnijih objekata pseudomaurske arhitekture u Bosni i Hercegovini. Izgradnja gradske vijećnice u Brčkom započela je 1890. godine i svi radovi na objektu završeni su 1892. godine. Njena izgradnja trajala je 14 mjeseci i osamnaest dana. Projektant Vijećnice je Ćiril Metod Iveković, koji je od 1890. radio kao arhitekt u Zemaljskoj vladi u Sarajevu. Povjeravanje posla službenom arhitekti Zemaljske vlade, koji će kasnije projektirati i Vijećnicu u Sarajevu.
Prvobitno je u Vijećnici bila smještena općina, zatim pošta, telegraf, Savska kapetanija, te gradska biblioteka. Sada se u Vijećnici nalaze kancelarija gradonačelnika i gradska galerija. Arhitektonske vrijednosti objekta, njegov značaj u urbanom miljeu Brčkog, i u miljeu bosanskohercegovačke graditeljske baštine, stilske osobenosti, predodređuju odnos prema tom objektu kao prema spomeniku arhitekture. Od 2004. gradska vijećnica se nalazi na popisu nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.
Sport
U gradu postoji nekoliko sportskih klubova poput: FK Jedinstvo, FK Lokomotiva, RK Lokomotiva.
Poznate ličnosti
- Edo Maajka, reper
- Lepa Brena, pjevačica
- Mensur Peljto, bokser
- Midhat Begić, historičar književnosti
- Mladen Filipović, slikar
- Mladen Petrić, nogometaš
- Nataša Vojnović, manekenka
- Nijaz Abadžić, novinar
- Rizah Štetić, slikar
- Safet Pašalić, glumac
- Edvin Kanka Ćudić, aktivist za ljudska prava
- Seid Hasanefendić, slikar
- Slavko Medunić, slikar
- Šekib Mujanović, pjevač
- Vesna Pisarović, pjevačica
- Žarko Milenić, književnik i književni prevodilac
Također pogledajte
Reference
- ^ "Esed Kadrić iz SDA je novi gradonačelnik Brčkog". Klix.ba. Pristupljeno 23. 12. 2020.
- ^ "Sistematski spisak općina i naseljenih mjesta u Bosni i Hercegovini" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 5. 3. 2016. Pristupljeno 24. 11. 2015.
- ^ a b "Popis 2013 BiH – Stanovništvo prema etničkoj/nacionalnoj pripadnosti i spolu, po naseljenim mjestima". popis.gov.ba. Arhivirano s originala, 19. 9. 2017. Pristupljeno 19. 9. 2017.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991.(str. 14)" (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 24. 4. 2016.