Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Wikipedia

Asim Peco

bosanskohercegovački lingvista

Asim Peco (24. maj 1927 – 7. decembar 2011) bio je poznati bosanskohercegovački lingvista, akademik, profesor, autor i urednik.[1]

Asim Peco
Rođenje (1927-05-24) 24. maj 1927.
Ortiješ, Kraljevina Jugoslavija
Smrt7. decembar 2011(2011-12-07) (84 godine)
Beograd, Srbija
PoljeLingvistika

Zaslužan je za razvoj bosanskohercegovačke lingvistike. Njegove oblasti specijalizacije su dijalektologija Bosne i Hercegovine i Srbije, odnosno štokavski i torlački dijalekt.[2] Napisao je knjige o govorima istočne i srednje Hercegovine, govorima zapadne Hercegovine, ikavsko-štokavskim govorima Bosne i turskim posuđenicama u njih.

Njegov rad mnogi citiraju ili referenciraju. Na primjer, o njegovom istraživanju istočnobosanskog dijalekta raspravljalo se na Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju (ICTY).[3]

Biografija

uredi

Rođen je u selu Ortiješ, kod Mostara, u porodici Jusufa i Hajrije Peco. Njegov brat Džemal Peco je bio učitelj.[1]

Nakon završene Više pedagoške škole u Sarajevu, odlazi u Beograd gdje upisuje Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu, odsjek u to vrijeme Filozofskog fakulteta. Njegova doktorska disertacija iz 1958. nosila je naslov Govor istočne Hercegovine.[1] Već u srednjoj školi pokazao je interesovanje za naučna istraživanja.

Karijera

uredi

Po završetku školovanja na Univerzitetu u Beogradu, postao je redovni profesor filologije na univerzitetu,[2] gdje je više puta biran za šefa katedre za srpskohrvatski i južnoslavenske jezike. Bio je mentor brojnih magistarskih i doktorskih teza, te učesnik brojnih domaćih i međunarodnih konferencija.

Bio je član i saradnik[4] Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine od 1978, a dopisni (strani) član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti od 2003.[2][5] Dugi niz godina je uređivao časopis Bosanskohercegovački dijalektološki zbornik, a bio je i član uređivačkih odbora mnogih drugih časopisa.

Godine 1963, na Petom međunarodnom kongresu slavista održanom u Sofiji, Bugarska, žalio se na neke od učesnika, rekavši:

"...pojedini članovi delegacije zemlje domaćina" u Lingvističkoj sekciji "pokušali su da uskrate pravo na nezavisnost makedonskog jezika, jezika koji posjeduje i svoju literaturu, i svoju gramatiku... Istina, takva mišljenja nisu nova, oni su odraz starih, nemarksističkih teorija, koje je vrijeme davno zgazilo, osim toga, ovakvi koncepti nisu bili ni u cjelini zasnovani na činjenicama, što bi bilo teško poreći, naprotiv, neosnovanost takvih formulacija bilo je lako dokazati čak i bez pozivanja na velike autoritete i bez pozivanja na osnovne principe marksističke nauke."[6]

Bio je i izlagač na Jugoslovenskoj onomastičkoj konferenciji 1985,[7] saradnik na Desetoj konferenciji Međunarodnog komiteta za fonetiku i fonologiju slavenskih jezika 1987.[8] i urednik časopisa Bosanskohercegovački dijalektološki zbornik.[1]

Penzionisao se sa Univerziteta u Beogradu 1992.[2] gdje je živio do svoje smrti 2011.

Nagrade

uredi

Izbor iz bibliografije

uredi

Peco je prvi akademik u Bosni i Hercegovini koji je objavio sabrane radove nakon ratova u bivšoj Jugoslaviji. Izdavač je Bosansko filološko društvo, a suizdavači Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine i "Bemust".[2]

  • (1960). Les consonnes longues en serbocroate. Strasbourg. (na francuskom)
  • (1961). Akcenat sela Ortiješa. Sarajevo: Naučno društvo NR Bosne i Hercegovine.
  • — & Nikolić, B. (1964). Rasprave i građa. Srpski dijalektološki zbornik, knj. 14. Beograd: Institut za srpskohrvatski jezik.
  • — & Pešikan, M. (1967). Informator o savremenom književnom jeziku sa rečnikom. Beograd: "Mlado pokolenje,".
  • (1967). "Uticaj turskog jezika na fonetiku štokavskih govora". Naš jezik, 16, 3.
  • (1970). Zvončići zvone: akcenatska čitanka za V, VI, VII, i VIII razred osnovne škole. Beograd: Naučna knjiga.
  • (1971). Osnovi akcentologije srpskohrvatskog jezika. Univerzitetski udžbenici. Beograd: Naučna knj.
  • — & Stanojčić, Z. (1972). Srpskohrvatski jezik. Beograd.
  • (1978). Pregled srpskohrvatskih dijalekata. Univerzitetski udžbenici. Beograd: Naučna knjiga.
  • (1980). Osnovi akcentologije srpskohvatskog jezika. Beograd: Naučna knjiga.
  • (1985). Stazama našeg jezika. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
  • — & Mandić, P. (1986). Ikavskoštakavski govori zapadne Hercegovine. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
  • (1987). Iz jezičke teorije i prakse. Beograd: Naučna knj.
  • — & Karadžić, V. S. (1987). Turcizmi u Vukovim rječnicima. Beograd: Vuk Karadžić. ISBN 86-307-0058-0
  • (1989). Akcenatska čitanka. Beograd: Naučna knj. ISBN 86-23-70059-7
  • — & Gošić, N., & Kovačević-Kojić, D. (1989). Osamsto godina povelje bosanskog bana Kulina, 1189-1989. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. ISBN 86-7123-025-2
  • (1990). Književni jezik i narodni govori. Mostar: Prva književna komuna. ISBN 978-86-375-0075-9
  • — & Čović, B. (1990). Mikrotoponimija Podveležja. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. ISBN 86-7123-029-5
  • (1990). Vukovim jezičkim stazama. Valjevo: GIRO "Milić Rakić". ISBN 86-7173-033-6
  • (1991). Akcenti i dužine u srpskohrvatskom jeziku. Beograd: Naučna knj. ISBN 86-23-70124-0
  • (1995). Pisci i njihov jezik. Beograd: Prosveta.
  • (1996). Iz života naših reči. Beograd: Prosveta. ISBN 86-07-00978-8
  • (2000). Jezičkim stazama Desanke Maksimović. Beograd: Prosveta. ISBN 86-07-01230-4
  • (2001). Sa naših jezičkih izvorišta: od Kulina bana do naših dana. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 86-17-08568-1

Reference

uredi
  1. ^ a b c d e "Asim Peco". gacko.net. Pristupljeno 8. 9. 2008.
  2. ^ a b c d e "Predstavljena izabrana djela akademika Asima Pece Presentation of selected works of academics Asim Pece". mapabih.com. Pristupljeno 9. 9. 2008.
  3. ^ "Monday, 19 March 2001 [Open session] Upon commencing at 9.38 a.m." United Nations. 19. 3. 2001. str. 8695. Arhivirano s originala, 11. 4. 2008. Pristupljeno 9. 9. 2008.
  4. ^ "Special editions". anubih.ba. Pristupljeno 9. 9. 2008.[trajno mrtav link]
  5. ^ "Division of arts - Corresponding (foreign) members". Montenegrin Academy of Sciences and Arts MASA. Arhivirano s originala, 22. 7. 2011. Pristupljeno 6. 6. 2010.
  6. ^ "Yugoslav Complaints against "Non-Marxist Attitudes" at the Sofia Slavist Congress". Blinken Open Society Archives. 2. 10. 1963. Pristupljeno 8. 9. 2021.
  7. ^ A., Peco; Vukičić, D.; Gošić, N. (1985). "Jugoslovenska onomastička konferencija". Zbornik referata i materijala V jugoslovenske onomastičke konferencije. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. OCLC 13497276.
  8. ^ "907. International Committee for Phonetics and Phonology of Slavonic Languages Conference". unesco.org. Arhivirano s originala, 25. 9. 2008. Pristupljeno 9. 9. 2008.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Asim_Peco&oldid=3637934"