Sarzhav

Sarzhav zo ur gumun eus Breizh e departamant ar Mor-Bihan. Penn kanton e oa betek 2015.

Sarzhav

Porzh al Lojoù.

Anv gallek (ofisiel)

Sarzeau

Melestradurezh

Sarzhav (betek 2015)
Sine (abaoe 2015)

Kod kumun

56240

Kod post

56370

Maer
Amzer gefridi

Jean-Marc Dupeyrat
2021-2026

Etrekumuniezh

Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù

Bro velestradurel

Bro Gwened

Lec'hienn Web

(fr)Ti-kêr

Poblañsouriezh

Poblañs

8 866 ann. (2020)^[1]

Stankter

147 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

47° 31′ 41″ Norzh
2° 46′ 07″ Kornôg / 47.5280555556, -2.76861111111

Uhelderioù

kreiz-kêr : 21 m
bihanañ 0 m — brasañ 42 m

Gorread

60,23 km²

Sarzhav

Douaroniezh

Anv

Erwan Vallerie ː Sarzeau, 1260; Sarzau, 1341, 1395, 1407, 1453, 1516; Serzau, 1630; Sarzeau, 1636^[2]

Ardamezioù

Rannet : ouzh 1 en glazur e deir flourdilizenn en aour (Bro-C'hall), ouzh 2 erminiget (Breizh), e gab en gul karget gant ul lestr greiet, goueliet ha flammet en aour.^[3]

Ardamezioù 1789
Ger-stur: A fluctibus opes "Eus ar mor (e teu) ar binvidigezh".

Istor

Dispac'h Gall

Melestradurezh: krouet e voe kumun Sarzhav diwar parrez Sarzhav e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Sarzhav da benn ur c'hanton, hini Sarzhav^[4]; teir c'humun a oa ennañ: Arzhon-Rewiz, Lokentaz ha Sarzhav; e Bann Gwened e oa. Miret e voe ar c'hanton dindan anv Kanton Sarzhav ivez ha lakaet e voe Sarzhav en Arondisamant Gwened e 1800^[5], gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix.

XIX^vet kantved

Krouet e voe kumun Sant-Armael d'an 22 a viz Mae 1858 diwar ul lodenn eus kumun Sarzhav^[6].
Krouet e voe kumun Tro-Park d'ar 6 a viz Ebrel 1864 diwar ul lodenn eus kumun Sarzhav^[7].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

Mervel a reas 211 gwaz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 4,53 % eus he foblañs e 1911^[8].
Ur c'hamp-bac'h a voe digoret er gumun e 1914 evit derc'hel enbroidi eus ar stadoù o stourm ouzh Bro-C'hall ennañ^[9]^,^[10]^,^[11].

Maroko

Mervel a reas ur soudard e 1926.

Eil brezel-bed

Mervel a reas 55 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[8].
Caillibotte, maer ar gumun, a zilezas e garg e miz Eost 1941 peogwir e save a-enep d'an urzh nevez^[12].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

Mervel a reas seizh milour^[13].

Brezel Aljeria

Mervel a reas pemp milour^[14].

Liban

Mervel a reas ur soudard e Beirout e 1983^[15].

Brezhoneg

Ya d'ar brezhoneg

D'an 20 a viz Kerzu 2006 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
D’an 28 a viz Du 2011 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 1.

Deskadurezh

Klasoù divyezhek a zo eno abaoe 1993.
E distro-skol 2024 e oa 42 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (8,4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[16].

Monumantoù ha traoù heverk

Ragistor

Peulvan Kervilarz.
Peulvan Boderin.

Krennamzer

Kastell Susinioù.

Relijion gatolik

Chapel an Iniz.
Iliz katolik Sant Saturnin.

Monumantoù ar re varv

Er vourc'h, luc’hskeudenn^[17]. Dioueliet e voe d’an 23 a viz Ebrel 1922^[18], e Brilhag, luc’hskeudenn^[19] hag e Perwiz^[20].

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun


Bro	Niver a soudarded
Kanada	1 (Aerlu)
Rouantelezh-Unanet	1 (Tirlu)
Hollad	2

Marvet e oant e-pad an Eil Brezel Bed, hini an Tirlu d'an 28 a viz Meurzh 1942 e-pad an Oberiadenn Chariot, hini an Aerlu d'ar 16 a viz Du 1942^[21].

Poblañs

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

Melestradurezh

An ti-kêr.

Mare		Anv	Strollad	Karg
Roll maered ar gumun
2021	→ bremañ	Jean-Marc Dupeyrat
Meurzh 2008	2021	David Lappartient	Unvaniezh evit ul Luskad Poblel	Kuzulier-departamant Kanton Sarzhav
2001	Meurzh 2008		Tu-dehou, distrollad
1989	2001	Yves Borius		Kefridiad
1941	?	Elie de Langlais
1914	?	Elie de Langlais
1989	2001	Yves Borius
1852	?	Amédée de Francheville		Kuzulier-departamant Kanton Sarzhav
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Tud

Alain-René Lesage, skrivagner gallek a Vreizh, d'an 8 a viz Mae 1668.
Claude-Vincent Cillart de Kerampoul, geriadurour brezhonek, e 1686.
Zavier Langleiz, arzour ha skrivagner, d'ar 27 a viz Ebrel 1906.
Jeanne Le Mithouard.
Paul Helleu.
Marie Lefranc.

Ardamezeg ar familhoù

	du Bahuno Aotrounez Lannouëdic En sabel e vleiz tremenant en argant leinet gant ur greskenn ivez en argant. ^[22]
	Baudouin Aotrounez Keraudren En gul e nav c'hanochenn en argant; 3, 3, 2, 1; e c'hrenngonk en argant karget gant ur c'hanochenn en gul
	Drouillard Aotrounez Kerlen En glazur e dri aval-pin en aour ^[23]

Gevelliñ

Dahlem (Alamagn) abaoe 2007

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Sarzhav

a vo kavet e Wikimedia Commons.

(fr) Ti-kêr Sarzhav

Notennoù ha daveoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
↑ (fr)Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Morbihan. 1999
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 368
↑ (fr)Cassini - EHESS - Sarzhav - Fichenn ar gumun
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14
↑ ^8,0 ha^8,1 (fr)Memorialgenweb – Monumantoù ar re varv er vourc'h, e Brilhag hag e Perwiz
↑ (fr)diwar ar raktres bet graet gant ar gouarnamant gall e 1913, Jean-Claude Farcy, Les camps de concentration français de la première guerre mondiale (1914-1920), Pariz, Anthropos Economica, 1995
↑ (fr)Kalz anezhe a oa fichennaouet er c'harnedoù "A" (dilezet e oa bet hemañ e 1909), pe "B"
↑ (fr)1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 135
↑ (fr)Annik Le Guen, Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy, Miz Kerzu 1993
↑ (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h
↑ (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h
↑ (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h
↑ Ofis Publik Ar Brezhoneg
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Université de Lille
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (en)Commonwealth War Graves Commission
↑ (fr)Pol Potier de Courcy, Nobiliaire et armorial de Bretagne, p. 34.
↑ (fr)Pol Potier de Courcy, op. cit., p. 348.

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

[3] (fr)Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Morbihan. 1999

[4] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 368

[5] (fr)Cassini - EHESS - Sarzhav - Fichenn ar gumun

[6] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14

[7] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14

[MG-8] 8,0 ha^8,1 (fr)Memorialgenweb – Monumantoù ar re varv er vourc'h, e Brilhag hag e Perwiz

[9] (fr)diwar ar raktres bet graet gant ar gouarnamant gall e 1913, Jean-Claude Farcy, Les camps de concentration français de la première guerre mondiale (1914-1920), Pariz, Anthropos Economica, 1995

[10] (fr)Kalz anezhe a oa fichennaouet er c'harnedoù "A" (dilezet e oa bet hemañ e 1909), pe "B"

[11] (fr)1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 135

[12] (fr)Annik Le Guen, Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy, Miz Kerzu 1993

[13] (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h

[14] (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h

[15] (fr)Memorialgenweb – Monumant ar re varv er vourc'h

[16] Ofis Publik Ar Brezhoneg

[17] (fr)Memorial Genweb

[18] (fr)Université de Lille

[19] (fr)Memorial Genweb

[20] (fr)Memorial Genweb

[21] (en)Commonwealth War Graves Commission

[22] (fr)Pol Potier de Courcy, Nobiliaire et armorial de Bretagne, p. 34.

[23] (fr)Pol Potier de Courcy, op. cit., p. 348.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]