deu

Savet diwar « deu- », pennrann ar verb « dont », hep dibenn-ger.

Furm verb

deu /ˈdøː/

1. Furm ar verb dont e trede gour unan an amzer-vremañ, en doare-disklêriañ.
   • — Mar deu, e lakaio ac'hanon gaouiadez. [...]. — (Gab Milin, Marvailhoù Bro-Leon, Hor Yezh, 1999, p. 48.)
2. hep kemmadur dre vlotaat (evel e-barzh Emgann Kergidu)^[1]
   • A deu ...

   • Evel ma ouzoc'h mat, Gwennveur a deu atav a-raok C'hwevrer ; [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 15.)
   • Hon tud a deu ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 198.)
   • Ar chras a deu d'imp hirie, ma n'he lakomp ket da dalvezout dustu, piou oar ha nerz awalc'h hon devo d'hen ober goude-ze ? — (Yann-Vari Perrot, Erwan ar Moal, Bue ar Zent, Montroulez, 1912, p. 350.)
   • Traoù zo hag a dremen en hon c'horf hep gouzout dimp ; ar c'hleñved hag ar yec'hed, an tomm hag ar yen a zo traoù a deu hag a ya drezomp, hep gouzout dimp, koulz lavaret. — (Yann-Vari Perrot, Erwan ar Moal, Bue ar Zent, Montroulez, 1912, p. 350.)
   • Unan bennag pa-'nevez an digarez da brena eun aneval breton a deu war ar vro da glask tud. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 19.)
   • Me a deu braoued em daoulagad. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 63.)

   • A deu da ober

   • Ho preur eo, a deu da welet ac'hanoc'h, a lavar gant ur pikol mouezh... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 291.)
   • — [...]. Hirie ar Gall a deu da furchal hon zïer, [...] ? — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 182.)

   • Ne deu ...

   • Na pegen buhan ez a an deiziou en-dro, eur pennad zo ; ha koulskoude netra ne deu. — (Ivon Krog, Klenved ar Medalennou, Ti-moulerez Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1909, p. 1.)

   • Na deu ...

   • Ar brondu na deu ket er-mêz ken. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 67.)

   • Pa deu ...

   • Pa ra glao ha pa deu heol warno goude e vez bronduet an ed. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 67.)

3. gant ar c'hemmadur dre vlotaat( => a zeu):

   • Ya, c’hwi, c’hwi ; laer oc’h sur, rak n’eus nemet al laeron hag a zeu pinvidik. — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 110.).
   • Ar gwern pa vez lezet dindan ar glao a zeu da vruka dioustu. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 68.)
   • Me am-bez aon rag ar rederien a zeu war ar vro. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 436.). Iskis-bras en ul levr db yezh komzet Treger.

   e troiennoù amzeriañ (e-barzh Emgann Kergidu zoken): er bloaz a zeu/ar bloaz a zeu, er miz a zeu, er sizhun a zeu, ... disul a zeu ...

   • ... en hañv a zeu' ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 44.)
   • ... ac'hann d'an eost a zeu' ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 44.)
   • Nag er sizhun a zeu kennebeut », eme ar re all. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 186.)
   • ... goude an eost a zeu . — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 124.)
   • Bezit tranqil ; ar Roue a evessa varnoc’h ; diminui a ra hoc’h impodou, ha mar deo ret, e fournisso dêc’h ar voyen da zeport evit ober hoc’h eaust ar bloa a zeu. Simon a Vontroulez, Chabistr IX.
   • ... ha lakit ho poan d’he zervicha guelloc’h epad ar bloaz a zeu, ... Gabriel Morvan, Buhez ar Sent 1913, 883

• An diaoul a deu da duta d'ar Sadorn d'abardaez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 318.)
• Ar pezh a deu diwar-goust an diaoul a ya d'hen houarnañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 318.)
• D'ar Sadorn goude kreisteiz e teu an diaoul da duta. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 318.)
• Pa vez tomm an heol an deiz kentañ a viz C'hwevrer e teu al louz er-maez eus e doull da c'harmat d'ar goañv da zonet. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 326.)
• Gant kolo hag amzer
  E teu da eogiñ ar mesper.

Sellet ouzh an etimologiezh er pennad « daou ».

Anv-gwan pegementiñ

deu /dɛj/

1. Daou. Stumm a gaver dirak gerioù zo.

• dau (gourel)
• dwy (benel)

1. deuawd : « daouad ».

   Deubeth : « daou dra ».

   Deucant : « daou c'hant ».

   deuddeg : « daouzek ».

   Deuddeg ar hugain : « daou ha tregont ».

   deugain : « daou-ugent ».

   Deg a deugain : « hanter-kant ».

   deunaw : « triwec'h».

   Deuparth : « daou barzh, div lodenn».

   Deupen : « daou benn ».

   deutu : « daou du ».

Eus ar verb « dar ».

Furm verb

dar /dar/

1. Trede gour unan amzer-dremenet-strizh ar verb dar.
   • Ela deu o dinheiro. Hi a roas an arc'hant.